Το «νέο όραμα» του Δημήτρη Μπάτση

Της Μαρίας Καδόγλου

Ο Δημήτρης Μπάτσης, νομικός και οικονομολόγος, αριστερός αστικής καταγωγής, εκτελέστηκε στις 30 Μαρτίου 1952 δίπλα στον Νίκο Μπελογιάννη. 

Το 1947, στο έργο του Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα ανέπτυξε το όραμα μιας ελεύθερης Ελλάδας που θα χρησιμοποιούσε τους δικούς της ορυκτούς της πόρους για να σταθεί στα πόδια της, αναπτύσσοντας καθετοποιημένη βαριά Βιομηχανία. Από το λαό και για το λαό.

Όμως, το 1947 που η Ελλάδα έβγαινε από τα συντρίμμια των πολέμων, όλες οι δυνατότητες φαίνονταν ακόμα να είναι ανοιχτές. Εβδομήντα χρόνια αργότερα και αφού έχουμε ακολουθήσει óπως και σχεδόν όλος ο κόσμος το δρόμο του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, αυτό που ονομάζου­με «αξιοποίηση του ορυκτού μας πλούτου», δεν έχει καμιά σχέση με αυτό που οραματίστηκε ο Δημήτρης Μπάτσης. 

Τα μέταλλα είναι πρώτες ύλες «υψηλής προστιθέμενης αξίας», με την αξία να προστίθεται και να εισπράττεται κατά τα διάφορα στάδια της επεξεργασία τους μέχρι το τελικό προϊόν. Το μεγαλύτερο μέρος της προστιθέμενης αξίας ενσω­ματώνεται στο τελικό προϊόν, π.χ. στο πολυτελές γερμανικό αυτοκίνητο που κατασκευάστηκε με μέταλλα από κάποια χώρα της Αφρικής.

Η εξόρυξη και ο εμπλουτισμός μεταλλευμάτων-που προωθείται στην Ελλάδα ως «αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου»- είναι βαριές και επιβαρυντικές δραστηριότητες που παράγουν χαμηλής αξίας ενδιάμεσα προϊόντα. Παγκοσμίως, οι χώρες παραγωγοί των ορυκτών πρώτων υλών κάνουν αγώνα για να κρατήσουν στη χώρα μεγαλύτερο μέρος της αξίας τους, π.χ. μέσω της αύξησης της φορολογίας ή της απαγόρευσης εξαγωγών ανεπεξέργαστων συμπυκνωμάτων.