ΤA TAΛΗΡΑΚΙΑ ΤΟΥ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ.

 Απόσπασμα από κείμενο με τίτλο ''TEOTWAYKI (η εκδίκηση για το 1989)'' που δημοσιεύτηκε στο σάιτ techiechan.com

Από την αρχή της κορονο-υστερίας βλέπουμε το εξής μοτίβο. Οι τιμές διαφόρων αγαθών εκτοξεύονται την ίδια στιγμή που η προσφορά τους μειώνεται. Αυτό σημαίνει πως η τιμή ενός πράγματος ήταν απλά ενδεικτική από τη στιγμή που δεν ήταν διαθέσιμο. Αυτό το μοτίβο οι οικονομικές φυλλάδες το ονόμασαν supply chain disruptions και φυσικά το βάφτισαν προσωρινό χωρίς να κοιτάνε τις λεπτομέρειες του. Στην πραγματικότητα αυτό που βιώναμε (και συνεχίζουμε να βιώνουμε) είναι ένα άλλο φαινόμενο. Αυτό των μη λειτουργικών αγορών.

Οι αγορές στη δύση τα τελευταία 30 χρόνια ακολουθούν τους κανόνες του καζινοκαπιταλισμού. Από την έλευση του QE δε, έχουν αποδεσμευτεί πλήρως από τα υλικά αγάθα τα οποία υποτίθεται αντιπροσωπεύουν, καθώς το QE είχε ας βασικό του στόχο την αύξηση της τιμής των προϊόντων του καζινοκαπιταλισμού. Αν το θυμάστε οι οικονομικές φυλλάδες αλλάλαζαν από χαρά θεωρώντας πως εταιρίες που δεν έβγαλαν ποτέ κέρδη στη ζωή τους και δεν είχαν καμία προοπτική να βγάλουν ήταν το άνθος του δυτικού καπιταλισμού. Εντελώς ταιριαστά τις ονόμαζαν μονόκερους 🙂

Οι κινέζοι, βλέποντας ακριβώς αυτή την τάση να αυξάνει σε δυναμική το 2011, ξεκίνησαν να αγοράζουν πρώτες ύλες σαν να μην υπάρχει αύριο, ανταλλάσσοντας όσο το δυνατόν περισσότερα δολάρια. Αυτός είναι ο λόγος που την αυστραλία δεν την χτύπησε ποτέ η κρίση του 2008.

Αυτή λοιπόν η περαιτέρω αποξένωση των βίρτουαλ αγορών από τα πραγματικά αγαθά ήταν που δοκιμάστηκε σκληρά κατά τη διάρκεια του κορονογιού. Από τη μία οι αγορές συνέχιζαν να υπερίπτανται και από την άλλη οι εταιρίες δεν μπορούσαν να προμηθεύσουν αρκετά λάπτοπ, αρκετά αυτοκίνητα ακόμα και αρκετή ξυλεία στις ηπα όταν οι τιμές ενός εγχώριου αγαθού (άρα δεν φταίνε τα supply chains) τριπλασιάστηκαν χωρίς “λόγο και αιτία”.

Εν μέρη αυτό ήταν αποτέλεσμα κερδοσκοπίας των εταιριών που προσπάθησαν να αρμέξουν την αγορά βγάζοντας τα ίδια και περισσότερα κέρδη με περιορισμένες πωλήσεις προϊόντων. Από τη στιγμή που οι αγορές ήταν σπασμένες, κανείς δεν μπορούσε να ξέρει ποια είναι η τιμή ισορροπίας της ξυλείας στις ΗΠΑ. Φυσικά τόσο ακραία διακύμανση όπως ο τριπλασιασμός των τιμών, οδήγησε σε πάγωμα της αγοράς κι άρα ακόμα μεγαλύτερη απόκλιση της αγοράς από τις “ονομαστικές” τιμές των προϊόντων.

Σαν την παλιά σοβιετία, λεφτά υπάρχουν αλλά δεν υπάρχουν αγαθά να αγοράσεις με αυτά τα λεφτά. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς γιατί οι προθεσμίες παράδοσης των αυτοκινήτων έχουν ορίζοντα 6-12 μηνών. Ναι οι φυλλάδες μιλάνε για κάτι τσιπάκια που δεν είναι διαθέσιμα και μπλα μπλα, αλλά το μόνο που βλέπουμε είναι τη σοβιετική δυσκοιλιότητα των αγορών μας. Καμία εταιρία αυτοκινήτου δεν σκέφτηκε να “γυρίσει στο παρελθόν” και να βγάλει μια έκδοση του ίδιου αυτοκινήτου με το 1/10 των τσιπακίων που έχει το υπάρχον μοντέλο, καθώς άλλωστε τα 9/10 αυτών των τσιπακίων δεν κάνουν τίποτα σημαντικό.

Καπιταλιστικά μιλώντας θα ήταν μια υπέροχη ευκαιρία να τινάξουν την μπάνκα του ανταγωνισμού στον αέρα, αλλά φαίνεται πως κανείς δεν την έχει σκεφτεί. Οι τσέοι όλων αυτών των εταιριών θεωρούν την πραγματική παραγωγή ένα κουραστικό και μη αποδοτικό πάρεργο σε σχέση με το καζινοκαπιταλιστικό παιχνίδι του QE όπου βγαίνουν όλα τα λεφτά. Τη νοοτροπία αυτή την είδαμε ξεκάθαρα να ξεδιπλώνεται με αφορμή την boeing, αλλά σας διαβεβαιώ πως καλύπτει όλο το εύρως της μεγάλης κλίμακας παραγωγής στη δύση.

Άρα όταν υπάρχουν σοβιετικές ουρές και αναμονές μηνών, καμία εταιρία δεν ενδιαφέρεται να αλλάξει τα πλάνα της για να καρπωθεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, διότι τα κέρδη δεν έχουν πια αξία. Κρατήστε το αυτό διότι μας εξηγεί λίγο πολύ το πως θα κινηθούν οι αγορές από εδώ και πέρα.

Αυτό λοιπόν που βιώνουμε εδώ και δύο χρόνια είναι ένας άλλου τύπου πληθωρισμός από αυτόν του QE, από αυτόν δηλαδή που οι κεντρικές τράπεζες πλημμύριζαν τις χρηματο-οικονομικές αγορές με χρήμα. Μην με παρεξηγάτε, υπάρχει και αυτός, αλλά αυτός αφορά σχεδόν αποκλειστικά τον καζινοκαπιταλισμό και τις virtual αγορές. Ο πληθωρισμός για τον οποίο μιλάω και θα βιώσουμε τους επόμενους μήνες με μεγάλη σφοδρότητα είναι ένας πληθωρισμός έλλειψης αγαθών. Οι τιμές δεν αυξάνονται διότι εκτοξεύεται η ζήτηση, αλλά διότι μειώνεται η προσφορά. Κι αυτό είναι μια συνταγή που πολύ σύντομα θα μας οδηγήσει στα δελτία διότι η ελαστικότητα της ζήτησης (δηλαδή το πόσο λιγότερο βενζίνη θα βάζω στο αυτοκίνητο όσο ανεβαίνει η τιμή της) δεν είναι ανάλογη της αύξησης της τιμής. Οκ ακούγεται μπερδεμένο οικονομικομπλαμπλα αλλά δεν είναι.

Πάρτε για παράδειγμα το ντίζελ. Τα ευρωπαϊκα διυλιστήρια μαθαίνουμε δεν παράγουν αρκετό ντίζελ και εισάγουμε 600-700.000βαρέλια την ημέρα από δαύτο από τη ρωσία. Καθώς οι εισαγωγές ρωσικού ντίζελ είναι ταμπού αυτή τη στιγμή, η τιμή του είναι πιο υψηλή από της βενζίνης παρότι κανονικά (λόγω φορολογίας) θα έπρεπε να είναι 20-25 σέντς φθηνότερο. Με λίγα λόγια, παρά το γεγονός ότι το ντίζελ έγινε μισό ευρώ πιο ακριβό, η ζήτηση του δεν μειώθηκε αρκετά για να ισορροπήσει η αγορά στην “ονομαστική” τιμή των 20σεντς λιγότερο.

Μαααα αφού οι τιμές ανέβηκαν δεν θα εισρεύσει περισσότερο ακριβό ντίζελ από αλλού? Στον επίπεδο κόσμο του φρίντμαν ίσως, αλλά στον πραγματικό κόσμο των υλικών αγαθών κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά προβληματικό. Οι ΗΠΑ που διαθέτουν αρκετό ντίζελ προς εξαγωγή (γύρω στο 1εκ βαρέλια την ημέρα) θα πρέπει να ναυλώσουν αρκετά καράβια για να μεταφέρουν αυτό το ντίζελ και φυσικά δεν ξέρουμε ακριβώς σε τι τιμή θα φτάσει στην ευρώπη. Και μιλάμε για τα ίδια καράβια που θα μεταφέρουν και το έξτρα πετρέλαιο που ΔΕΝ θα αγοράσει η ευρώπη από τη ρωσία. Ξαφνικά γίνεται εμφανές πως ίσως τελικά να μην υπάρχουν αρκετά καράβια για να κάνουν αυτή τη δουλειά· ή ότι η τιμή που θα έρθει αυτό το ντίζελ στην ευρώπη είναι απαγορευτική για την παραγωγή. Διότι το ντίζελ είναι ακριβώς αυτό το είδος του καυσίμου που χρησιμοποιεί όλη η παραγωγική διαδικασία μέχρι να έρθει το πακετάκι της άμαζον σπίτι σας.

Μαντέψτε τώρα ποιος θα είναι το πρώτο θύμα σε περίπτωση που η έλλειψη ντίζελ δεν μπορεί να αντικατασταθεί? Μα φυσικά οι φιλοπουτινικοί μαλάκες που έχουν αγοράσει αυτοκίνητα που καίνε ντίζελ και σουλατσέρνουν στους δρόμους χωρίς να σκέφτονται το κοινωνικό σύνολο. Χρειάζεται και ρώτημα? Για έναν γραφειοκράτη είναι απολύτως εμφανές. Τα ντίζελ αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης καίνε περίπου 1εκ βαρέλια ντίζελ την ημέρα, λίγο περισσότερο από τις ρωσικές εισαγωγές. I have a cunning plan my lord 🙂

Άρα όταν μιλάμε για πληθωρισμό, μην έχετε στο μυαλό σας μόνο ότι οι τιμές θα αυξηθούν, αλλά ότι θα υπάρχουν συνεχείς ελλείψεις προϊόντων κι αυτό οι γραφειοκρατίες θα προσπαθήσουν να το λύσουν με δελτία και πράσινα κοβιντοπάσα, διότι τα “έξυπνα” μέτρα θα έχουν περιορισμένο αντίκτυπο.

Πχ η γερμανία αποφάσισε να δώσει ένα τρίμηνο πάσο ελευθέρας στα ΜΜΜ προσπαθώντας να μειώσει την χρήση αυτοκινήτων που είχε φυσικά αυξηθεί κατακόρυφα στα δύο χρόνια κόβιντ. Αυτό είναι ένα “έξυπνο” μέτρο αλλά καθόλα αναποτελεσματικό την ίδια στιγμή καθώς η εξάρτηση της γερμανίας από το ρώσικο ντίζελ είναι πολύ μεγάλη για να έχουν νόημα τέτοιες κινήσεις. Κι από τη στιγμή που οι γερμανοί μουζίκοι έχουν αρκετά χρήματα για να σουλατσέρνουν με τα ντίζελ τους, σύντομα θα έρθει η στιγμή που θα αναγκαστούν να βάλουν το αυτοκίνητο στο γκαράζ “για να τη φέρουν στον πούτιν”.

Όπως και με την κοβιντο-υστερία κάτι τέτοιο θα αρχίσει με ένα επικοινωνιακό πογκρόμ για το πόσο είναι κοινωνικά ωφέλιμο να μην χρησιμοποιούμε ασκόπως ντίζελ, θα εξελιχθεί σε ψηφιακό μπούλινγκ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να σιωπήσει οποιαδήποτε φωνή λέει το αντίθετο και στο τέλος θα εφαρμοστεί με κάποιον επίσημο τρόπο ένα είδος ψηφιακού δελτίου. Κι αυτό φυσικά είναι ένας μόλις πιθανό παράδειγμα, καθώς η μέθοδος θα επαναλαμβάνεται αυτούσια.                    

  [----->]