Η αλήθεια για τις άμεσες ξένες επενδύσεις

 

Η πικρή αλήθεια για τις άμεσες ξένες επενδύσεις.

Η κυβέρνηση θριαμβολόγησε για την ανακοίνωση του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με την οποία οι άμεσες ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 62% την τριετία 2021 έως 2023 – χωρίς να αναφέρει βέβαια την υποχώρηση τους σχεδόν κατά 40% το 2023, σε σχέση με το 2022, ούτε το ότι ήταν το λογικό προϊόν του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας και των κατασχέσεων/πλειστηριασμών της ιδιωτικής.

Το θέμα βέβαια δεν είναι η άνοδος και η μετέπειτα κατακόρυφη πτώση τους που ήταν στην ουσία εύλογη, αφού τελειώνουν τα «ασημικά» της χώρας μας, αλλά η βασική τους έννοια – σημειώνοντας πως δυστυχώς στην Ελλάδα, οι άμεσες ξένες επενδύσεις αφορούν κυρίως την εξαγορά υφισταμένων εταιριών και την ακίνητη περιουσία, ενώ είναι ελάχιστες αυτές που οδηγούνται σε πραγματικές επενδύσεις (=ίδρυση νέων παραγωγικών επιχειρήσεων, μηχανήματα, τεχνολογικός εξοπλισμός κλπ.).

Εν προκειμένω, όταν μία χώρα είναι μη ανταγωνιστική διεθνώς, οπότε έχει λιγότερες εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (=τουρισμός κυρίως) από εξαγωγές, τότε «παράγει» έλλειμμα (=ζημία) στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών της – το οποίο στην Ελλάδα ανήλθε στα 14 δις € ή στο 6,4% περίπου του πληθωριστικού της ΑΕΠ το 2023 (περί τα 20 δις € το 2022).

Το έλλειμμα τώρα αυτό καλύπτεται με τους εξής τρόπους: (α) με χρέος, δηλαδή με δάνεια από το εξωτερικό που κοστίζουν τόκους (β) με άμεσες ξένες επενδύσεις που έχουν χαρακτήρα ιδίων κεφαλαίων, παρά χρηματοδότησης χρέους και (γ) με συνδυασμό των δύο.

Τα σοβαρά κράτη προτιμούν συχνά τα δάνεια - παρά το ότι τους κοστίζουν τόκους. Γιατί; Επειδή οι επενδύσεις ξένων κεφαλαίων συνεπάγονται την παραχώρηση, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, του ελέγχου φυσικών πόρων, δημοσίων εταιριών, ενεργειακών δικτύων, ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων και επιχειρήσεων.

Το γεγονός αυτό στερεί στα κράτη την οικονομική τους ανεξαρτησία, καθώς επίσης μελλοντικά έσοδα, όπως από τα μερίσματα, από τις φοροαπαλλαγές μέσω τριγωνικών συναλλαγών κλπ. - κάτι που ήδη συμβαίνει στη χώρα μας, με την αυξημένη πια εκροή χρημάτων στο εξωτερικό. Επί πλέον, οι ξένες αυτές εταιρίες εκμεταλλεύονται τα δικά μας ευρωπαϊκά πακέτα για τις επενδύσεις τους – όπως τα ΕΣΠΑ ή το ΤΑΑ.

Παράδειγμα στην Ελλάδα η εξαγορά του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας το 2022, έναντι 1,32 δις €, που αύξησε ανάλογα τις ξένες επενδύσεις – με μία εγγυημένη δυστυχώς κερδοφορία, λόγω της οποίας οι τοποθέτηση των 1,32 δις € μοιάζει στην ουσία με ομόλογο σταθερής απόδοσης που θα πληρώνουμε όλοι εμείς οι καταναλωτές ρεύματος.

Άλλο παράδειγμα η παραχώρηση των 14 αεροδρομίων μας το 2017 στη Fraport, μόνο των κερδοφόρων, έναντι 1,2 δις € για 40 χρόνια - όταν το αντίστοιχο σε επιβατική κίνηση αεροδρόμιο της Αττάλεια στην Τουρκία παραχωρήθηκε έναντι 7,2 δις € για 25 χρόνια. Δεν πρόκειται εδώ για καθαρό ξεπούλημα; Με δικά μας ΕΣΠΑ δεν ανακαίνισε η Fraport τα αεροδρόμια;

Όσον αφορά τη δήθεν «εισαγωγή» Know How, δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ – αφού δεν συνδέουμε δυστυχώς το ξεπούλημα, με τέτοιου είδους προϋποθέσεις, ούτε καν με νέες θέσεις εργασίας.

Το βασικό πρόβλημα είναι βέβαια πώς θα επιβιώνουμε, όταν θα έχουμε ξεπουλήσει τα πάντα βαφτίζοντας τα επενδύσεις - πόσο μάλλον όταν παρ' όλα αυτά τα χρέη μας, δημόσια και ιδιωτικά, συνεχίζουν να αυξάνονται, χωρίς να υπολογίζουμε τα τεράστια κρυφά χρέη.

Ποια είναι αυτά;  Τα 25 δις παγωμένοι τόκοι του EFSF που θα εμφανιστούν το 2033, οι κρατικές εγγυήσεις, τα μελλοντικά ελλείμματα του ασφαλιστικού μας συστήματος, όπου πλέον λόγω δημογραφικού αντιστοιχούν μόλις 1,7 εργαζόμενοι σε έναν συνταξιούχο από 4:1 στο παρελθόν, τα λεηλατημένα ταμεία κοκ.

                                                                    Σε εκατ.ευρώ
[----->]

Ας δούμε και κάτι σοβαρό...

 

Kαλή η μπάλα, τα μεσημεριανά και το survivor αλλά ας δούμε και κάτι σοβαρό...

Σύμφωνα όχι με το Μήτσο του Facebook ή το Μήτσο στο καφενείο. Αλλά σύμφωνα με τους Financial times και τα οικονομικά στοιχεία.

Οι πραγματικοί ετήσιοι μισθοί στην Ελλάδα είναι, κατά μέσο όρο σήμερα, περισσότερο από 25% χαμηλότεροι από ότι το 2007.

Για όσους δεν γνωρίζουν οικονομικά και τι θα πει "πραγματικοί" ετήσιοι μισθοί: "Πραγματικοί" είναι οι σημερινοί μισθόί συγκρινόμενοι με το έτος 2007 ως βάση. Με άλλα λόγια πόσο θα άξιζε ο σημερινός μισθός σε δεδομένα της αγοράς του 2007.

Με ένα παράδειγμα, όταν το 2007 έπαιρνε κάποιος 100 ευρώ μισθό και τα μηνιαία του έξοδα άξιζαν 50 ευρώ τότε μάλλον ο μισθός είχε κατά πολύ μεγαλύτερη αξία από το 2024 που παίρνει 150 ευρώ μισθό αλλά τα μηνιαία του έξοδα αγγίζουν τα 140 ευρώ.

Εν τω μεταξύ, ορισμένοι πολιτικοί συνεχίζουν να χαρακτηρίζουν την ελληνική εμπειρία τα τελευταία 10+ χρόνια ως μια θαυματουργή επιτυχία προσαρμογής. Αν έτσι μοιάζει η επιτυχία τότε παιδιά ας συνεχίσουμε να τους ψηφίζουμε...

Υ.γ. Οι πραγματικοί μισθοί και τα πόθεν έσχες των πολιτικών αυξήθηκαν. Bλέπετε δεν είναι κορόιδα αυτοί...

Via Dimitris Savvidis

 

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΨΗΦΙΑΚΗ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (Για αρχαρίους)

 

Οτι θέλεις να ξέρεις για την νεα ψηφιακή οικονομία και τα περίεργα μέσα συναλλαγών της και ντρέπεσαι να το ρωτήσεις

Όλα  ξεκίνησαν όταν ανακαλύψαμε  στην γειτονιά στην  δεκαετία του 60 ότι ο κυρ Τάκης ο μπακάλης έδινε αντί  για  ρέστα δεκάρες, καραμέλες βουτύρου.

✔️Αυτό σήμερα λέγεται tokenization μιας αξίας.

Και αμέσως  πλακώθηκε όλη η μαρίδα  της γειτονιάς να το παίζει πρόθυμη για θελήματος για ψώνια. Τα ρέστα  τα επιστρέφαμε  φυσικά  αλλά  οι καραμέλες μας έμεναν ως δίκαιη  αμοιβή, ως ένα αποδεικτικό  εργασίας, που είχε  μία  αξία.

✔️Αυτό  σήμερα  λέγεται mining και απαντάται στα αρχαία "κρυπτονομισματα" πρώτης  γενιάς  τύπου bitcoin. Σήμερα όλοι  αρκούνται σε ένα αποδεικτικό εξουσίας-proof of authority, Κάτι σαν να πιστεύουμε  όλοι  ότι ο κύριος Τάκης  πράγματι  έχει 1000 καραμέλες  και δεν θα τις ρίχνει στην αγορά χωρίς αντίκρυσμα  κάποιο  θέλημα Πάνω σε αυτήν την συλλογική αποδοχή εμπιστοσύνης, στηρίχθηκαν και όλα τα παρακάτω. Εμπιστευτηκαμε ως authority τον κυρ Τάκη. Αλλά αξία στο όλον έδινε τότε το δικό μας παιχνίδι.

Σύντομα ανακαλύψαμε  την ανταλλακτική  αξία  της καραμέλας βουτύρου. Και άρχισε  το παζάρι: 2 καραμέλες  για ένα χαρτάκι συλλογής από  γκοφρέτες ΜΕΛΟ, 5 αν ήταν σπάνιο, 40 κομμάτια για 5 ετικέτες από  Χλωρίνη  Κλινεξ, που ανταλλασονταν με ένα  επιτραπέζιο παιγνίδι από  τον κύριο  Τάκη ή από  το ψιλικατζηδικο της κυρίας Νιτσας, κλπ

✔️Η αντίστοιχη έννοια  λέγεται  σήμερα  ανταλλακτική οικονομία και εξυπηρετείτε ανταλλασοντας ψηφιακά  tokens, τα κρυπτονομίσματα  δηλαδή, που όμως  δεν είναι ούτε  κρυφά ούτε  νομίσματα. Ψηφιακά  πάγια  λογίζονται εντός  της ΕΕ και φορολογουνται μόνο όταν ξαναανταλλαχθουν από  "καραμέλες' σε "δεκάρες'

Για να μην κάνει  κανένας  όμως  τον πονηρό  και αρχίζει  να ρίχνει  στην αγορά  της γειτονιάς καραμέλες από  άλλο  μπακάλη, που μπορεί  να ήταν  τίποτα  ληγμένες  και στα σίγουρα  εκτός  του δικτύου  εμπιστοσύνης  μας, ζητήσαμε από τον κύριο  Τάκη να τις αριθμήσει όλες.  Από  το 1 έως  το 1000.

Κάθε  δε συναλλαγή  με αυτές  την καταγράψαμε  σε ένα  τοίχο μιας μάντρες για να ξέρουμε τι μας γίνεται,. Ιδέα  του Νίκου  μεγαλοφυής, ο οποίος  αργότερα  έκανε  καριέρα  πληροφορικαριου με αυτήν. 

Η λίστα  ήταν  ορατή  σε όλους και δεν ανήκε  σε κανένα μας. Αν κάποιος  πονηρός  πήγαινε  να γράψει  συναλλαγή  που δεν έγινε  η να ρίξει  καραμέλες-μαύρα  στην αγορά,  το βλέπαμε  και πέφτανε  καρπαζιές. Και για να μην καταλαβαίνουν και οι μαμάδες τι κάνουμε, τις κρυπτογράφησε αυτές τις εγγραφές κάπως ως εξης:

Το #17, 41,56,77,178,#12 (11/5/65)σήμαινε ότι ο Νο17, ενώ, έδωσε την 11/5/65 τις καραμέλες με νο41, 56, 77 και 178 στον #12, που απ' όσο θυμάμαι ήταν η Σουλα. Τέσσερα τα φιλάκια εκείνη την ημέρα! Να και πως κόλλησε και εκείνο το "κρυπτο" μπροστά στο νόμισμα. Το έχουμε?

✔️Όλα  αυτά σήμερα  γίνονται πιο εύκολα με κάτι  τεχνολογίες  του Νίκου  που τις λέει  blockchain. Καταγράφουν  και ελέγχουν  αυτόματα  την γνησιότητα  όλων των συναλλαγών από  tokens σε ένα Γενικό Καθολικό συναλλαγών  που λέγεται  LTO. Στο ίντερνετ ολα  αυτά, δεν χρειάζεται καμία  τράπεζα  υπό τον Στουρναρα να χρεώνει νταβατζιλικια ή να λερώνουμε μάντρες με τις μουτζουρες μας

Είχαμε  όμως  και την Θούλα στην γειτονιά,  που άλλαζε  δόντια πολύ πριν μπούμε  εμείς  στον κόπο,  Η Σουλα, που λάτρευε τις καραμέλες ( αργότερα έγινε μανικουριστ- πατικουριστ με δικό της μαγαζί,  σήμερα  γιαγιά με τρία  εγγόνια  και μασέλα) ανταλλαζε  ένα  φιλάκι με μια καραμέλα  βουτύρου.  Ήταν  και ομορφούλα,  το αποτέλεσμα:  η έλλειψη  ρευστού στην "αγορά" μας, η λαιμαργία της Σουλας τους ανέβαζε την ανταλλακτική  αξία!  Σπάνιες  οι βουτύρου,  τα θελήματος δεν κάλυπταν  την ζήτηση, έφτασαν 4 τα χαρτάκια  ΜΕΛΟ για μια καραμέλα. 

Όποτε αποφασίσαμε να φτιάξουμε  και ένα δεύτερο  νόμισμα ανταλλαγών με άλλη δική  του αρίθμηση ίδια τα υπόλοιπα με το πρώτο, μετά  από  ειδική συμφωνία  με τον κυρ Τάκη,, που έβλεπε  και αυτός να του μένουν αδιάθετα οι Κλινεξ που χύναμε στους καμπινέδες για να μαζεύουμε γρήγορα ετικέτες. Κάθε φορά που μας έδινε επιτραπέζιο, μπόνους και 10 καραμέλες φράουλας η συμφωνία μας. 

Και έτσι η γειτονιά απέκτησε και δεύτερο νόμισμα, ανταλλάξιμο  με καραμέλες βουτύρου ή με φιλάκι, Αλλά αυτό κυκλοφορούσε με καραμέλες φράουλα που τις προτιμούσε  καλύτερα  η Σουλα.  Τις έτρωγε έναντι της παροχής μιας υπηρεσίας της.

✔️Τέτοια "κρυπτονομισματα" λέγονται  σήμερα  utility tokens, Είναι  αυτά που ετοιμάζει τώρα  πχ ο Μυτιληναίος για να πουλάει ρεύμα ΑΠΕ γνήσιο. Όχι όπως τώρα μαϊμού από τα πυρηνικά του Κοζλοντούι που πουλάνε  κάτι άλλοι, λέει.  Η διαφορά τους: τα utility tokens "καίγονται" μετά την χρήση  τους και δεν κυκλοφορούν άλλο.  Τα τρώει  μια ηλεκτρονική  Σουλα.

Συμβόλαιο τότε ο λόγος μας ότι αυτές οι καραμέλες δεν θα πήγαιναν στην οικονομική ζώνη άλλης γειτονιάς ή ότι θα το εκθέταμε το κορίτσι αν τύχαινε να τις κρατήσει για να τις φάει αργότερα.

 ✔️Σήμερα που δεν μετράει τόσο πολύ ο λόγος μας, αυτό το ελέγχει η δεύτερη μεγαλοφυής ιδέα του Νίκου, κάτι που τα λέει smart contracts, και που εκτελούνται αυτόματα μόλις γίνουν οι κατάλληλες εγγραφές στην ψηφιακή μάντρα.

Δύσκολη εποχή για Μιχαλακηδες!

Ποιοί είναι αυτοί? Δες πιο κάτω.

Το αντίστοιχο ανταλλακτηριο καραμελών βουτύρου με φράουλα ήταν ιδέα που δεν την πιάσαμε τότε. Σίγουρα θα είχε κάνει διαφορετικά άλλη καριέρα μετά ο Μιχαλάκης και δεν θα βρισκόταν τώρα στην φυλακή στην Νεα Υόρκη για χειραγώγηση αγοράς και ξέπλυμα μαύρου χρήματος κάνοντας τον χρηματιστή στην αγορά κάτι future&options,  λέει, τρέχα γυρευε τι είναι αυτά .Κατι που να τρώγεται παντως δεν είναι....

Μεγαλώσαμε φυσικά,  ξεχάσαμε την οικονομία  της καραμέλας, κάναμε σπουδές,  οικογένειες και παιδιά  σχέδον όλοι  και όλες,  Ανακαλύψαμε στην εποχή του Σημίτη και τα δάνεια  και τα ξεπατώσαμε. Κατοικίας πρώτης, εξοχικης, καταναλωτικά  και διακοποδανεια, ζωή και κότα.

Μέχρι που μας φάγανε  τα πίτουρα όταν έσκασαν κάτι αλλά δάνεια στο Αμερικα το 08 και μας πήραν τα σκάγια εδώ το 10. Γιατί  κανείς  δεν μας είχε ποτέ εξηγήσει πόσο  χρήμα αερατο κοβόταν με κάθε διακοποδάνειο ανάμεσα στις Τραπεζες για να κινείται ο καζίνοκαπιταλισμός της αγοράς του Μιχάλη.

Και έτσι φτάσαμε  αισίως στο 2023 χωρίς  καραμέλες και χωρίς φράγκο  στην τσέπη επειδή ακόμα  πιστεύουμε  ότι το χρήμα  του κόλπου Νίξον το 71 είναι  κάτι πραγματικό.  Και επειδή δεν βάζουμε το μυαλό μας να δουλέψει για να φτιάξουμε πάλι δίκτυα κατανεμημένης εμπιστοσύνης, όπως τότε με τις καραμέλες βουτύρου στην γειτονιά,  Χωρίς αυτά τα δίκτυα εμπιστοσυνης των ανθρώπων,  δεν γίνεται τίποτα! Όσο και να βαράει τον ποπό του κάτω εκείνος ο Τσακαλώτος, που θεωρεί αριστερό το να εμπιστεύεται μόνο τα δίκτυα συναλλαγών με αεράτο χρήμα που ελέγχει κάποιος Στουρνάρας και μια παρατραπεζα που έστησε κάποια Qualco για τα κόκκινα δάνεια.  Μέσα στην ΤτΕ.

Έτσι είναι ορατός ο κίνδυνος το 23 μας θα παραπέμπει στο μέλλον πάλι σε κάτι μεσαιωνικά γρόσια 2-3 φεουδαρχών του ίντερνετ.

Ή να συνεχίζει να διαθέτει ο κατά τόπους Στουρνάρας αεράτο χρήμα από δάνεια, όπως το ευρώ, σε μια ψηφιακή του ρέπλικα που θα δουλεύει ακριβώς όπως και οι καραμέλες βουτύρου, αλλά θα φτιάχνεται όπως και οι δραχμές ή τα ευρώ μας. Απο δάνεια. Μπάς και το σώσει, λέει, από κανένα συνασπισμό πιτσιρικάδων με μπακάληδες που μπορούν σήμερα νόμιμα να φτιάχνουν πάλι δίκτυα κατανεμημένης εμπιστοσύνης, άμα τύχει και ξυπνήσουν.

Τα τρέμει αυτά τα δίκτυα των ανθρώπων ο κάθε Στουρνάρας. Από αυτά κινδυνεύει να του κλείσουν όλα τα μαγαζιά και τα παραμάγαζα τους. Και σε αυτά φαίνεται ότι τελικά θα απευθυνθούν κάτι τύποι της Βlackrok βλέποντας ότι το σύστημα Νιξον και Στουρνάρα επί των δανείων ότι δεν τραβάει πλέον άλλο. Τα έφτυσε και άλλη εναλλακτική λύση δεν υπάρχει τώρα.

Για πες τώρα τι δεν καταλαβαίνεις να δω κάτι.

[---->]

Πληθωρισμός κερδών

 

από τον Joseph Halevi

 

Δημοσιεύουμε το κείμενο ελαφρώς αναθεωρημένο και διευρυμένο από τον Joseph Halevi ως εισαγωγή στο συλλογικό έργο (Giacomo Cucignatto et al.), "Πληθωρισμός. Ψευδείς μύθοι και σύγκρουση αναδιανομής ", εκδόσεις Punto Rosso, Μιλάνο, Μάρτιος 2023

 

Από το 2020, η παγκόσμια οικονομία έχει εισέλθει εκ νέου σε περίοδο πληθωρισμού. Σε αντίθεση με το προηγούμενο επεισόδιο, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980, αυτή τη φορά τα αίτια είναι πολύ σαφή.

 

Στο πρώτο επεισόδιο, οι συνθήκες πληθωρισμού στην Ευρώπη ήταν διαφορετικές από αυτές στις ΗΠΑ, ενώ η Ιαπωνία αφενός επηρεάστηκε από τον εισαγόμενο πληθωρισμό και αφετέρου δέχθηκε μια νομισματική γροθιά από τις ΗΠΑ -με την ταχύτατη και απότομη ανατίμηση του γεν- τέτοια που θα είχε καταβάλει ακόμη και μια χώρα όπως η Γερμανία,την οποία ευτυχώς προστάτευε η ασπίδα της εμπορικής ζώνης της ΕΟΚ, η οποία ήταν από τότε η κύρια εξαγωγική της διέξοδος.

 

Η Ιαπωνία, όμως, αν και δεν διέθετε κάποια οικονομική ενδοχώρα, αντιστάθηκε αρκετά καλά, ενισχύοντας σημαντικά το τεχνολογικό της επίπεδο και την παγκόσμια προβολή της βιομηχανίας της.

 

Εκείνα τα χρόνια, στη Δυτική Ευρώπη, στη Μεγάλη Βρετανία και στην Ιταλία, ωρίμαζε μια έντονη και μακροχρόνια σύγκρουση αναδιανομής μεταξύ εργασίας και κεφαλαίου, η οποία και στις δύο χώρες έσβησε με διαφορετικό τρόπο στο διάστημα μεταξύ των δύο τελευταίων ετών της δεκαετίας του 1970 και των πρώτων χρόνων της επόμενης δεκαετίας.

 

Αναφέρομαι στις διαφορετικές, αλλά παρ' όλα αυτά βίαιες και σκληρές συνθήκες μέσα στις οποίες έκλεισε η σύγκρουση στις δύο χώρες. Στην Ιταλία από την απαγωγή και τη δολοφονία του Μόρο το 1978, μέχρι τη βομβιστική επίθεση στον κεντρικό σταθμό της Μπολόνια το καλοκαίρι του 1980 και την συντριπτική επίθεση που δέχτηκε ο συνδικαλισμός στη FIAT στα τέλη του φθινοπώρου του ίδιου έτους.

 

Συνολικά, στην Ιταλία, στις αρχές της δεκαετίας του 1980 μπήκε σε λειτουργία ένας μηχανισμός προς μια κατάσταση χωρίς επιστροφή όσον αφορά τις συνδικαλιστικές και ταξικές σχέσεις στη χώρα.

 

Σε αυτό το πλαίσιο, τα όσα συνέβησαν από τη συμφωνία για το κόστος της εργασίας το 1992-93 και μετά δεν είναι ιστορία αλλά χρονικό, αφού οι επιπτώσεις συνεχίζουν να βαραίνουν, όλο και πιο έντονα, τις σχέσεις μεταξύ επιχειρήσεων και εργαζομένων και των τελευταίων με τους θεσμούς.

 

Ετσι, αν σήμερα η μισθωτή εργασία στέκει αβοήθητη απέναντι στον πληθωρισμό των κερδών, οι βασικοί λόγοι ανάγονται σε εκείνη την περιβόητη συμφωνία για το κόστος εργασίας.

 

Με αυτή την έννοια, πιστεύω ότι η αποδυνάμωση της ικανότητας της μισθωτής εργασίας να υπερασπιστεί τα αιτήματά της, αναλύεται σε μια μακροπρόθεσμη ανάλυση της ιταλικής μακροοικονομίας - της περιόδου από το 1990 έως το 2014 - του Pasquale Tridico με τίτλο From economic decline to the current crisis in Italy, ελεύθερα προσβάσιμη στην Academia.

 

Βέβαια, στο προηγούμενο επεισόδιο, την παγκόσμια διάσταση του πληθωρισμού την έδινε η πολιτική των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ, η οποία οδήγησε στην κρίση του διεθνούς νομισματικού συστήματος και τις σταθερές ισοτιμίες στις συναλλαγματικές ισοτιμίες με κέντρο το δολάριο.

 

Ακολούθησε η διαχείριση της πολιτικής πετρελαϊκής κρίσης, η οποία εκδηλώθηκε με τον πόλεμο Ισραήλ-Αιγύπτου-Συρίας το 1973, ως συνάρτηση της διατήρησης της ηγεμονίας του δολαρίου, δηλαδή της δυνατότητας των ΗΠΑ να χρηματοδοτούν κατα βούληση τα εξωτερικά τους ελλείμματα και να πραγματοποιούν αγορές στο εξωτερικό χωρίς δεσμεύσεις.

 

Αυτός ο στόχος οδήγησε στη συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας – την επαύριον της πολλαπλής αύξησης της τιμής του αργού πετρελαίου το 1973 και το 1974 - και τη δέσμευση του Σαουδαραβικού βασιλείου να συναλλάσσεται με πετρέλαιο μόνο σε δολάρια και να τα επανακαταθέτει στις ΗΠΑ μέσω αγοράς ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου.

 

Η ιρανική κρίση του 1978, παρόλο που αποτέλεσε την απώλεια ενός πελατειακού κράτους, ενίσχυσε σημαντικά τη θέση του δολαρίου, καθώς οδήγησε σε νέα μεγάλη αύξηση της τιμής του αργού πετρελαίου και σε περαιτέρω άλμα του πληθωρισμού.

 

Η νέα κεντρική θέση των ΗΠΑ έδωσε το έναυσμα στον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Πολ Βόλκερ να επιτεθεί στα συνδικάτα, χρησιμοποιώντας ως πειραματόζωο τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας. Ο στόχος εδώ ήταν να σπάσει η διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων και όχι να καταπολεμηθεί ο πληθωρισμός, όπως έλεγε ο ίδιος και ο πρόεδρος Ρίγκαν. Χρόνια αργότερα ήταν ο ίδιος ο Βόλκερ που το παραδέχτηκε αυτό με μεγάλη ειλικρίνεια.

 

Από τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν, ξεκινώντας από διαφορετικά επίπεδα σε σχέση με τις ευρωπαϊκές χώρες, να βαδίζουν ασταμάτητα προς τον αποπληθωρισμό των μισθών (για την Ιαπωνία η κατάσταση ήταν διαφορετική, διότι μέχρι τα μέσα του 1995 συνέχιζε να δέχεται από τις ΗΠΑ σφοδρά χτυπήματα που, όπως είπε ο Βιτόριο Γκάσμαν στην ταινία Τέρατα ( Mostri), πονούσαν).

Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας, ούτε καν η μεγάλη μείωση των τιμών των πρώτων υλών από τα τέλη του πρώτου μισού της δεκαετίας του 1980 δεν άλλαξε το πρόσημο της μεγάλης συγκράτησης των μισθών η οποία, αντίθετα, κυριάρχησε στην ιταλική και την ευρωπαϊκή οικονομία πέρα από την οικονομία των ΗΠΑ.

 

Δεκαετίες συγκράτησης των μισθών χωρίς πραγματικές και μόνιμες αυξήσεις των πραγματικών μισθών έχουν στην αντοχή των εργαζομένων τις ίδιες επιπτώσεις που έχει ένας μακρύς και ατέλειωτος πόλεμος φθοράς που διεξάγεται μόνο από μία πλευρά, την πλευρά των επιτιθέμενων.

 

Φτάνουμε λοιπόν στο σήμερα.

 

Η σημερινή άνοδος του πληθωρισμού δεν είναι το αποτέλεσμα κάποιας ενεργής κοινωνικής σύγκρουσης που σχετίζεται με μάχες για την ανάκτηση του χαμένου εδάφους στους μισθούς. Απόδειξη γι' αυτό και ελπίζω να κάνω λάθος, η κατάσταση στη Γαλλία.

 

Γενικά, ένα μεγάλο κίνημα αγώνων συνοδεύεται από την προβολή άλλων διεκδικήσεων, και ποια μπορεί να είναι καλύτερη διεκδίκηση που να ενώνει όλους τους μισθωτούς από τον αγώνα ενάντια στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος;

 

Η μισθολογική μεταρρύθμιση, φυσικά, δεδομένου ότι ακόμη και στην "ωραία Γαλλία" οι μισθοί είχαν μείνει στάσιμοι και έχουν υποστεί τις απώλειες στην αγοραστική δύναμη που προκαλεί ο σημερινός πληθωρισμός. Ομως, δεν έγινε τίποτα.

 

Κατά τη γνώμη μου, αυτό επιβεβαιώνει το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση όσον αφορά τη δυνατότητα ανάκτησης των μισθών, η οποία, όπως δίδασκε ο Vittorio Foa στα σεμινάρια και τα γραπτά του, είναι ο άξονας της ίδιας της ύπαρξης της συνδικαλιστικής δράσης.

 

Ο σημερινός πληθωρισμός προέρχεται από συμφόρηση της παραγωγής που δημιούργησε αρχικά η πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ έναντι των τεχνολογικών βιομηχανιών της Κίνας και συνέχισε ο διάδοχός του, ακολούθησαν οι ευρωπαϊκές χώρες και, πολύ απρόθυμα, και η Ιαπωνία.

 

Σε αυτό προστέθηκαν οι περιορισμοί που θεσμοθετήθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο κατά τη διαχείριση της πανδημικής κρίσης και, τέλος, ο αντίκτυπος από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, όχι μόνο στις τιμές και τις ροές της ενέργειας αλλά και σε ορισμένα βιομηχανικά υλικά.

 

Αυτά τα τρία κοντινά γεγονότα δημιούργησαν μια σωρευτική διαδικασία πληθωριστικού και αντιεπεκτατικού τύπου στην πραγματική παραγωγή, η δυναμική της οποίας, με εξαίρεση την Κίνα και την Ινδία, δεν ήταν ποτέ ισχυρή μετά το 2008.

 

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τον πληθωρισμό των κερδών. Δεν μπόρεσα να βρω πανευρωπαϊκές μελέτες για το θέμα αυτό, αλλά υπάρχουν κάποιες για τις ΗΠΑ.

 

Οι κυριότερες εκτιμήσεις αφορούν τη συμβολή της αύξησης του κόστους εργασίας στην αύξηση των τιμών και στην αύξηση του ίδιου του πληθωρισμού. Κατά μέσο όρο, φαίνεται ότι οι αυξήσεις του κόστους εργασίας συμβάλλουν κατά 10% στις αυξήσεις των τιμών, ενώ οι αυξήσεις των κερδών συμβάλλουν κατά 33-35% στον πληθωρισμό.

 

Το σπιράλ είναι επομένως ένα σπιράλ τιμών και κερδών και όχι τιμών και μισθών (Servaas Storm, "Inflation in the Time of Crown and War", Institute for New Economic Thinking Working Paper Series No. 185, 20 Ιουνίου 2022. Προσβάσιμη στο διαδίκτυο).

 

Σε αυτή την εικόνα προστίθεται η αποφασιστικότητα των Κεντρικών Τραπεζών - από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μέχρι την ΕΚΤ και την Τράπεζα της Αγγλίας - να μην επιτρέψουν την αποτελεσματική ανάκαμψη των μισθών έναντι της αύξησης των τιμών. Οι Κεντρικές Τράπεζες δεν έχουν, από δική τους επιλογή, άλλο μέσο από το να αυξάνουν τα επιτόκια.

Είναι πλέον γεγονός ότι, ενώ κατά το ξέσπασμα της κρίσης του 2007-2008 η πλειονότητα των παράγωγων προϊόντων, τα οποία βρέθηκαν στο επίκεντρο της κρίσης, ήταν συγκεντρωμένα στα λεγόμενα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια μειωμένης εξασφάλισης και στα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS), σήμερα έχουν δομηθεί κυρίως πάνω στα επιτόκια, όταν αυτά ήταν πολύ χαμηλά.

 

Αυτή η αντίφαση ενισχύει την αποφασιστικότητα των κεντρικών τραπεζών να μην ανεχθούν την ανάκαμψη των μισθών πάνω από τον πληθωρισμό. Φαίνεται λοιπόν ότι οι εργαζόμενοι θα αναγκαστούν να υποστούν τη μείωση των μισθών που παράγει ο πληθωρισμός, αφού πρώτα υπέμειναν παθητικά τη μακρά στασιμότητα.

https://sinistrainrete.info/articoli-brevi/25497-joseph-halevi-l-inflazione-e-da-profitti.html

 

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΧΟΝΤΡΑΙΝΟΥΝ

 

 

Του Claudio Conti

Τα χρηματιστήρια καταρρέουν, αρχής γενομένης από τις ΗΠΑ, οι ερμηνείες δίνουν και παίρνουν ενώ οι βραχυπρόθεσμες προβλέψεις  θεωρούνται σχεδόν δεδομένες.

 

Πριν απ 'όλα, ο πληθωρισμός, ο οποίος συνεχίζει να σφυροκοπά οικονομίες στρεσαρισμένες μετά από δύο χρόνια πανδημίας και το ξέσπασμα ενός πολέμου που κινδυνεύει να γίνει παγκόσμιος (αν και είναι ήδη, υπογείως).

 

Χθες τα στοιχεία για τον πληθωρισμό της Μεγάλης Βρετανίας για το μήνα Απρίλιο έδειχναν  +9% , ενώ για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση +7,4%, όπως τον Μάρτιο) κάτι που επιβεβαιώνει την ύπαρξη μιας μακράς περιόδου αύξησης των τιμών, οι οποίες αναπόφευκτα - αργά ή γρήγορα - θα οδηγήσουν σε κοινωνικές εντάσεις για την προσαρμογή των μισθών και των συντάξεων  σύμφωνα με το κόστος διαβίωσης.

 

Μια εγγενής επίδραση του βάρους του πληθωρισμού είναι ήδη εμφανής: οι τριμηνιαίες εκθέσεις  των κερδών των αμερικανικών αλυσίδων διανομής καταγράφουν μια κατάρρευση των κερδών λόγω της πτώσης των πωλήσεων. Πράγμα λογικό αφού αν οι τιμές αυξάνονται και οι μισθοί όχι, οι καταναλωτές σφίγγουν το ζωνάρι. Η Target και η Walmart, δύο από τις μεγάλες εμπορικές αλυσίδες, σε μόλις τρεις ημέρες έχασαν στη Wall Street αντίστοιχα το -29% και το -17% της αξίας των μετοχών τους.

 

Στο σκωτσέζικο αυτό ντουζ προστίθεται η βεβαιότητα ότι οι κεντρικές τράπεζες, ξεκινώντας από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, θα αυξήσουν σύντομα τα επιτόκια. Ο πρόεδρος της Jerome Powell, που ήδη είχε αυξήσει το επιτόκιο βάσης κατά 0,50%, μόλις χθες εγγυήθηκε ότι θα προχωρήσει σε περαιτέρω άνοδο: «Ο πληθωρισμός πρέπει να πέσει με τρόπο πειστικό. Μέχρι να έχουμε συγκεκριμένες αποδείξεις, θα συνεχίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση».

 

Υψηλότερα επιτόκια σημαίνουν ακριβότερο δανεισμό για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, επομένως μείωση των επενδύσεων και της κατανάλωσης (υποθήκες, αγορές με δόσεις κ.λπ.). Εν ολίγοις, μια μάλλον απότομη οικονομική συρρίκνωση με την ελπίδα ότι, όπως και άλλες φορές, αυτό θα σταματήσει τις πληθωριστικές πιέσεις (για παράδειγμα: μια δραστική αύξηση της ανεργίας θα μπορούσε να μειώσει τους «μισθολογικές αξιώσεις» των εργαζόμενων φορτώνοντας έτσι στις πλάτες τους την αύξηση του κόστους της ύφεσης ).

 

Αλλά μια «παγωμένη» οικονομία συνεπάγεται κατάρρευση της αξίας των μετοχών και επομένως των χρηματιστηρίων, σε ένα φαύλο κύκλο που δεν αφήνει κανέναν ανεπηρέαστο.

 

Υπάρχει όμως κάτι που διαφεύγει από αυτή τη συνήθη μονεταριστική «συνταγή» αντιμετώπισης του πληθωρισμού: το κύμα υψηλών τιμών δεν οφείλεται σε μια «υπερθερμασμένη» οικονομία (αύξηση της κατανάλωσης, υψηλοί μισθοί κ.λπ.), αλλά είναι ένας πληθωρισμός προσφοράς. Εν ολίγοις, ακόμη κι αν μειωθεί η ποσότητα της παραγωγικής δραστηριότητας, οι τιμές ενέργειας (και άλλων πρώτων υλών) δεν θα μειωθούν και τόσο. Οπότε, η αύξηση των επιτοκίων σε αυτή την περίπτωση δεν εξυπηρετεί ιδιαίτερα ...

 

Μια εικόνα ήδη αρκετά σκοτεινή αν δεν υπήρχε ο πόλεμος στην Ουκρανία να επιδεινώσει τις προοπτικές. Οι κυρώσεις, στην πραγματικότητα, μπορεί να βλάπτουν ως ένα σημείο τη Ρωσία ,αλλά σε κάθε περίπτωση βάζουν νέα και άκαμπτα «όρια» που καθιστούν τόσο τις εμπορικές σχέσεις όσο και την προμήθεια αγαθών απαραίτητες για την παραγωγή.

 

Τα προβλήματα των ευρωπαίων σχετικά με το φυσικό αέριο είναι ένα μόνο από τα πολλά πιθανά παραδείγματα, αλλά είναι προφανές ότι η διάρκεια της σύγκρουσης θα προκαλέσει (ή μπορεί να προκαλέσει) και όξυνση των εντάσεων στις διεθνείς αγορές, τόσο όσον αφορά τη φυσική παραγωγή όσο και τις οικονομικές συναλλαγές (με την επέκταση των εναλλακτικών πλατφορμών πληρωμών στο σύστημα SWIFT, που ελέγχεται από τις ΗΠΑ).

 

Ήδη σήμερα βαραίνουν και μάλιστα πολύ, τα παρατεταμένα προβλήματα την εφοδιαστική αλυσίδα, που δεν αφορούν μόνο το αέριο ή τους μικροεπεξεργαστές (οι βιομηχανίες που τους παράγουν έχουν επιβραδύνει σημαντικά τον όγκο της παραγωγής τους στα δύο έτη της πανδημίας), αλλά και μια ολόκληρη σειρά προϊόντων που υπάρχει έλλειψη. Το στάρι - η Ουκρανία και η Ρωσία καλύπτουν περισσότερο από το ένα τέταρτο της παγκόσμιας παραγωγής - είναι το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα, βλέποντας τις συνέπειες στις χώρες που εισάγουν στάρι και το ψωμί είναι συχνά η βασική τροφή του πληθυσμού.

 

Το πράμα όμως δεν τελειώνει εδώ. Τα συνεχή  λοκντάουν στην Κίνα για την απομόνωση των εστιών  Covid και την  αποτροπή διάχυσής του, έχουν επίσης επιβραδύνει και το «Παγκόσμιο Εργοστάσιο», κάτι που τώρα επιβαρύνει σχεδόν τις Ηνωμένες Πολιτείες (και ακόμη περισσότερο, με την ίδια αγοραστική δύναμη). Αλλά η Κίνα ήταν τα τελευταία 30 χρόνια η βασική ατμομηχανή ανάπτυξης του παγκόσμιου ΑΕΠ ...

 

Μπροστά σε μια εικόνα τόσο ζοφερή , ωστόσο, δεν λείπουν οι  αισιόδοξοι, οι οποίοι όμως γραπώνονται σε δύο μεταβλητές που επί του παρόντος δεν είναι παρά μόνο υποθέσεις. Η πρώτη αφορά τις ΗΠΑ, όπου η νομισματική πολιτική θα μπορούσε να είναι «επιθετική» τώρα και στη συνέχεια να αλλάξει ξαφνικά πρόσημο την παραμονή των ενδιάμεσων εκλογών -το Νοέμβρη για να εξασφαλίσει ένα ελάχιστο επιπλέον πλεονέκτημα στη «δημοκρατική» παράταξη που σήμερα αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα.

 

Φαίνεται πως ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν ενδιαφέρει και τόσο τους Αμερικανούς πολίτες, δεδομένου ότι εκεί δεν υπάρχουν στρατιώτες των ΗΠΑ, αλλά μόνο τις δαπάνες (τα 40 δισεκατομμύρια συμπληρωματικής στρατιωτικής βοήθειας που υποσχέθηκε ο Μπάιντεν) τα οποία προστίθενται στο αμερικανικό δημόσιο χρέος. Αν όμως, η οικονομική κατάσταση επιδεινωθεί, τότε θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πρόβλημα από το οποίο θα πρέπει να απαλλαγούν.

Η δεύτερη ελπίδα βασίζεται σε ένα πιθανό «ερέθισμα» της οικονομίας από την κινεζική κεντρική τράπεζα, ως αντίδραση ακριβώς στην επιβράδυνση λόγω των λοκντάουν. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το Πεκίνο δεν είχε ακολουθήσει τη δυτική επιλογή της ποσοτικής χαλάρωσης, η οποία διατηρούσε τεχνητά τις χρηματοπιστωτικές αγορές σε υψηλά επίπεδα, αλλά επέλεξε να επικεντρωθεί στην ενίσχυση της παραγωγής και την εσωτερική αύξηση των μισθών (η οποία μετατράπηκε σε μεγαλύτερη κατανάλωση, σύμφωνα με ένα «ενάρετο οικονομικό κύκλο» που η νεοφιλελεύθερη Δύση επέλεξε να σπάσει και να παραδοθεί σε μια διαρκή κρίση).

 

Αλλά δεν είναι η μόνη «συστημική αυτοκτονία» που μπήκε σε εφαρμογή προκειμένου να μεγιστοποιηθούν τα κέρδη ελάχιστων. Αν προσέξουμε καλλίτερα, ακόμη και η προσπάθεια να βγούμε από την κρίση που σέρνεται πάνω από μια δεκαετία, εξαπολύοντας τον οικονομικό πόλεμο για να βγει από τη μέση η Ρωσία, φαίνεται πως παράγει το αντίθετο αποτέλεσμα. Ενώ η Μόσχα αντέχει αρκετά καλά στις πιέσεις, η Wall Street έχει μπροστά της ένα «μεγάλο πρόβλημα».

 

Όπως μπορείτε να δείτε, πέρα από κάποιες αόριστες ελπίδες, τα κύματα της θάλασσας της οικονομίας είναι όλο και ψηλότερα....

 

[------>]