του Marco
Pondrelli - Marx XXI
Η κατάσταση στην Τουρκία έφθασε να καταλαμβάνει τα πρωτοσέλιδα
των εφημερίδων. Οι ίδιοι άνθρωποι που μέχρι πρόσφατα χαρακτήριζαν τον Ερντογάν
ως ρεφορμιστή και δημοκρατικό ηγέτη ικανό να οδηγήσει την Τουρκία στην Ευρώπη,
σήμερα τον χαρακτηρίζουν Σουλτάνο, που επιδιώκει την έξοδο της χώρας από το
ΝΑΤΟ.
Τι έχει αλλάξει; Μήπως ο Ερντογάν πέρασε πραγματικά από μια
δημοκρατική πολιτική (για παράδειγμα προς τους Κούρδους) σε μια δικτατορική
πολιτική μέσα σε λίγους μήνες; Και βέβαια όχι και, είναι ο γνωστός σε όλους Μπερνάρ-Ανρί
Λεβί (εφημερίδα La
Stampa, 11η Αυγ) που μας εξηγεί πού βρίσκεται το πρόβλημα: «Ας
θυμηθούμε ότι, την περασμένη εβδομάδα, στο Γιοχάνεσμπουργκ, πραγματοποιήθηκε η
δέκατη Σύνοδο κορυφής των BRICS, όπου ο Ερντογάν είχε το μοναδικό
προνόμιο να συμμετέχει ως «τιμώμενο
πρόσωπο» και στην οποία Σύνοδο είχαμε με τον πιο επίσημο τρόπο την στρατηγική
προσέγγιση με την Κίνα του Xi Jinping και, για άλλη μια φορά, με τη Ρωσία του
Πούτιν».
Και,όπως πάντα, δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον για τα
ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία, αρχίζοντας από το κουρδικό ζήτημα και τον
ηγέτη του PKK Οτσαλάν, το ενδιαφέρον είναι καθαρά γεωστρατηγικό. Η κατάρρευση της
τουρκικής λίρας εξηγείται κατ’ αυτόν τον τρόπο και το εξηγεί πολύ καλά ο οικονομολόγος
Guido Salerno Aletta σε σχετικό άρθρο του στο Milano Finanza (11 Αυγούστου), από
το οποίο μεταφέρουμε εκτενή αποσπάσματα.
«Το πρόβλημα, για ακόμα μια φορά, δεν είναι τα προβληματικά δημόσια
οικονομικά : το ετήσιο έλλειμμα της Τουρκίας ποτέ δεν ξεπέρασε το 2,9% του ΑΕΠ,
ένα ποσοστό που επιτεύχθηκε μόνο φέτος αφού από το 2012 ήταν πάντα γύρω στο 2,3
% , ενώ ένα χρόνο πριν ο προϋπολογισμός είχε
ισοσκελιστεί. Το δε δημόσιο χρέος της Άγκυρας παρέμενε σε εξαιρετικά ανεκτά
επίπεδα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στάνταρντ του Δημοσιονομικό Σύμφωνου (Fiscal Compact ) : από το 2009 μειώνεται σταθερά, από το 43,8% του ΑΕΠ, στο
σημερινό 27,8% του ΑΕΠ.
Ο ρυθμός ανάπτυξης του τουρκικού ΑΕΠ ήταν συγκρίσιμος μόνο με αυτόν
της Κίνας: + 8,5% το 2010, + 11,1% το 2011, + 4,9% το 2012, + 8,5% το 2013,
+5,2 το 2014, + 6% το 2015, + 3,2% το 2016, + 7% το 2017, + 4,1% φέτος. Η
τεράστια διαφορά με την Κίνα ήταν στις εξωτερικές συναλλαγές, δομικά αρνητικές :
το υπόλοιπο του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ήταν πάντα παθητικό από το 2002.
Στα χρόνια της κρίσης, η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται: το μεγαλύτερο
αρνητικό ρεκόρ ήταν αυτό του 2011, όταν το υπόλοιπο ήταν -74,4 δισ. δολάρια,
ίσο με -8,9% του ΑΕΠ. Παρά τη βελτίωση κατά μία περίπου μονάδα του ετήσιου ΑΕΠ από τότε μέχρι το
2015, όταν οι τιμές διαμορφώθηκαν αντίστοιχα σε - 32,1 δισ. δολάρια ή -3,7% του
ΑΕΠ, παρατηρήθηκε μια νέα τάση επιδείνωσης , και φέτος αναμένεται να φτάσει στα -49,1 δισ. δολάρια, που αντιστοιχεί στο -5,4% του ΑΕΠ.
Συνολικά, από το 2008 μέχρι και τη φετινή χρονιά, το αρνητικό
ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών ανήλθε σε 486 δισεκατομμύρια δολάρια, συσσσωρεύοντας
κάθε χρόνο ένα ποσοστό του ΑΕΠ ίσο με 57%».
[...]
«Η υποτίμηση της τουρκικής λίρας, δεν κατάφερε να
αντισταθμίσει την ανισορροπία με τους
εξωτερικούς λογαριασμούς, αλλά έχει τροφοδοτήσει τον εσωτερικό πληθωρισμό. Για
την αντιμετώπισή του πληθωρισμού, αυξήθηκαν χωρίς λόγο τα επιτόκια. Ήταν
απαραίτητο να μπει ένα φρένο στις θέσεις εργασίας, και όχι μόνο να αυξηθεί το
κόστος της εργασίας.
Τώρα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ διπλασίασε τους δασμούς στις
εισαγωγές από την Τουρκία, του αλουμίνιου στο 20% και του χάλυβα στο 50%: η υποτίμηση της τουρκικής λίρας, ήταν
μια στρέβλωση της αγοράς. Αλλά είναι και κάτι άλλο. Η Τουρκία, μαζί με την
Αργεντινή, ήταν τα δύο τιμώμενα πρόσωπα στην τελευταία συνάντηση των Brics: μια
συμμαχία σε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ. Η Άγκυρα ελπίζει, ή έχει ίσως την
ψευδαίσθηση, ότι θα πάρει οικονομική βοήθεια από την Κίνα για να βγει από το
αδιέξοδο του νομίσματός της στις αγορές και την κόντρα της με τις ΗΠΑ.
Η ένταση με τις Ηνωμένες Πολιτείες αυξάνεται συνεχώς.Πρόσφατα,
μετά την επιβολή, από την Ουάσιγκτον, κυρώσεων κατά των Τούρκων Υπουργών
Δικαιοσύνης και Εσωτερικών για την υπόθεση Μπράνσον, η Τουρκία απάντησε,
επιβάλλοντας συμμετρικές κυρώσεις σε δύο ανώτερους αξιωματούχους των ΗΠΑ.
Η αυτόνομη επέμβαση του Ερντογάν στη Συρία, στο πλευρό της
Ρωσίας, παρά τις όποιες διαφωνίες, δεν άρεσε στις ΗΠΑ. Ο κίνδυνος μιας εδαφικής
απόσχισης ήταν πάντα μια απειλή για την ακεραιότητα της Τουρκίας. Στις ΗΠΑ δεν
άρεσε και το κλείσιμο του ματιού για τον αγωγό Blue Stream που θα φέρνει το
ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Και ακόμα περισσότερο
οι ΗΠΑ δεν μπορούν να χωνέψουν την αγορά από την Τουρκία των ρωσικών SS-20 αντί των αμερικανικών Patriot .
Από το αποτυχημένο πραξικόπημα του καλοκαιριού του 2016, οι
σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας άρχισαν να επιδεινώνονται σταδιακά. Τώρα που και η Τουρκία βρίσκεται
στην μέγγενη μιας παγκόσμιας γεωπολιτικής σύγκρουσης: όλα τα μέσα αντιπαράθεσης
φαίνεται ότι έχουν γίνει θεμιτά ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου