Αγώνας δρόμου προς την υποτίμηση

Ένα σκληρό νόμισμα με υψηλή συναλλαγματική ισοτιμία θεωρείται, γενικά ,ως ένα σημάδι οικονομικής ανωτερότητας ενώ τα λεγόμενα μαλακά νομίσματα είναι οι μεγάλοι χαμένοι της παγκόσμιας αγοράς. Ωστόσο , ο κανόνας αυτός φαίνεται ότι τώρα έχει χάσει την αξιοπιστία του . Παντού στον κόσμο υπάρχουν πολλοί που φοβούνται ότι το δικό τους νόμισμα θα μπορούσε να γίνει πάρα πολύ ισχυρό . 

Στην Ελβετία , η κεντρική τράπεζα παρενέβη για να υποτιμήσει το φράγκο έναντι του ευρώ .

 

Την ίδια πολιτική ακολουθούν, έναντι του δολαρίου, οι κεντρικές τράπεζες σε Ιαπωνία και πολλές άλλες χώρες ενώ οι αναδυόμενες οικονομίες όπως η Βραζιλία, κάνουν απεγνωσμένο αγώνα κατά της ανατίμησης των νομισμάτων τους. Αντίθετα ,τους  αμερικανούς και τους ευρωπαίους οικονομολόγους κάθε άλλο παρά τους στεναχωρεί η τάση υποτίμησης του δολάριου και του ευρώ αν και κάποτε περηφανευόντουσαν για τη σταθερότητα των νομισμάτων τους. Ολα αυτά μοιάζουν ολοένα και περισσότερο με αγώνα δρόμου προς την υποτίμηση.

Η κατάσταση αυτή εξηγείται με την αλλαγή της δομής του καπιταλισμού που βρίσκεται σε κρίση. Η παγκόσμια οικονομία στη σημερινή της φάση λειτουργεί μόνο χάρη σε μια φούσκα χρέους που έχει σχεδόν σουρεαλιστικές διαστάσεις και χάρη τις διεθνείς συναλλαγές που δημιουργεί αυτή η φούσκα. Πλεονασματικές χώρες όπως η Ιαπωνία , η Κίνα ή η Γερμανία εξαρτώνται από τις εξαγωγές τους , ενώ οι ελλειμματικές χώρες από τη διεθνή εισροή χρηματικού κεφάλαιου (Geldkapital) .

Και οι δυο έχουν φτάσει στα όρια τους. 

Τώρα ο καθένας προσπαθεί να αποκαταστήσει το εμπορικό ισοζύγιο του σε βάρος του άλλου, οι μεν προσπαθώντας να διατηρήσουν το πλεόνασμα εξαγωγών τους, οι δε προσπαθώντας να κατακτήσουν, από τη μεριά τους ένα μεγαλύτερο μερίδιο στις εξαγωγές. Αλλά οι εξαγωγές γίνονται φθηνότερες και συνεπώς πιο ανταγωνιστικές ,όσο το νόμισμα φτηναίνει, κάτι που, αντίθετα , αυξάνει το κόστος των εισαγωγών . Η ανταγωνιστική υποτίμηση δείχνει ότι παντού υποτιμάται η εθνική οικονομία.

Η ευρωζώνη αντιμετωπίζει την πιο παράδοξη κατάσταση αφού οι ελλειμματικές χώρες δεν μπορούν να υποτιμήσουν το νόμισμα τους έναντι της πλεονασματικής Γερμανίας, επειδή και οι δύο πλευρές έχουν κοινό νόμισμα . Επιπλέον , το αδύναμο ευρώ ευνόησε τις γερμανικές εξαγωγές προς τον υπόλοιπο κόσμο . Αλλά αυτή η επιτυχία είναι βραχύβια , αφού καταστρέφει τους όρους της επιτυχίας της. Οι γερμανικές εξαγωγές είναι αυτές που αδυνατίζουν το ευρώ . Μια ενδεχόμενη επιστροφή στα παλαιά εθνικά νομίσματα θα αύξανε ασφαλώς το εξωτερικό χρέος των ελλειμματικών χωρών σε δυσθεώρητα ύψη και ταυτόχρονα το γερμανικό μάρκο που θα επέστρεφε, θα ήταν τόσο ακριβό που θα έμενε στάσιμη η μηχανή των γερμανικών εξαγωγών.Με απλά λόγια, το πέρασμα στο ευρώ ήταν μια αποστολή αυτοκτονίας .

Για τις χώρες με μεγάλα πλεονάσματα εξαγωγών, μια υποτίμηση για κάποιο χρονικό διάστημα , μπορεί να μην είναι πρόβλημα, με την προϋπόθεση ότι έχουν μια ισχυρή εγχώρια αγορά και / ή θέση βιομηχανικού μονοπωλίου . Αυτή ήταν η περίπτωση της Βρετανίας τον 19ο Αιώνα και των ΗΠΑ στα μέσα του 20ου αιώνα ,οπότε τα νομίσματά τους μπορούσαν να αναλάβουν το ρόλο του παγκόσμιου νομίσματος . Τώρα που η αμερικάνικη οικονομία είναι υπερχρεωμένη, δεν φαίνεται κανένας υποψήφιος διάδοχος στον ορίζοντα , λιγότερο από όλους η Κίνα . 

Η δραστική ανατίμηση του κινεζικού νομίσματος, που θαπρεπε να έχει γίνει προ πολλού, θα κατάστρεφε ένα μεγάλο μέρος της εξαγωγικής βιομηχανίας και, ταυτόχρονα, θα υποτιμούσε τα τεράστια αποθέματα δολαρίων της χώρας. Σίγουρα, κανείς δεν μπορεί να αλλάξει τη θέση του με αυτή ενός άλλου , αλλά είναι σαφές ότι μονομερείς εξαγωγές προς τις χρεωμένες χώρες είναι αντικειμενικά αδύνατον να γίνουν, και αυτό σε μόνιμη βάση . Πέρα από την κρίση του ευρώ, η ανταγωνιστική υποτίμηση έφερε την παγκόσμια νομισματική κρίση .

[--->]