Ακόμα για τη σχέση δημόσιου χρέους-ανάπτυξης: ένα γράφημα

Έχουμε αναφερθεί ξανά στο παρελθόν, αλλά αξίζει πραγματικά τον κόπο να αναφερθούμε ξανά στη σχέση  δημόσιου χρέους και ανάπτυξης. Ο Arindrajit Dube, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, Amherst, (στο ίδιο Πανεπιστήμιο με το νεαρο Thomas Herndon, που εντόπισε τα σφάλματα των Reinhart και Rogoff και που εξαιτίας του ξέσπασε το περιβόητο Excelgate), και συγγραφέας πολλών και αξιόλογων μελετών για την επίδραση του κατώτερου μισθου, δημοσίευσε μια προκαταρκτική ερευνητική εργασία την οποία είχε προαναγγείλλει το Next  New Deal .

Πρόκειται για μία μάλλον εξειδικευμένη εργασία, η οποία απαιτεί καλή γνώση της στατιστικής, αλλά το νέο ως προς το άρθρο στο Next New Deal είναι το παρακάτω γράφημα, ασφαλώς πιο

εκλαϊκευμένο

 

 

 Ο Dube μοίρασε, όπως έκαναν, εξάλλου, και οι  Reinhart e Rogoff,  τα στοιχεία  του δημόσιου χρέους ενό; δείγματος από 20 χώρες το χρονικό διάστημα 1946-2009, σε τέσσερις ζώνες : 0-30%, 30-60%, 60-90% και πάνω από 90% (φυσικά, όπως πάντα, ο λόγος δημόσιου χρέους/ΑΕΠ είναι σε ποσοστά). Στη συνέχεια έθεσε το εξής ερώτημα : τι θα συνέβαινε στην ανάπτυξη πριν μία χώρα βρεθεί σε μία από αυτές τις ζώνες, κατά τη διάρκειά της και μετά ; Με απλά λόγια, έχουν δίκιο οι  “austerians” (οι οπαδοί της λιτότητας *), που υποστηρίζουν ότι το δημόσιο χρέος συνθλίβει την ανάπτυξη, ή μήπως ισχύει το αντίθετο, δηλαδή η αναιμική ανάπτυξη είναι αυτή που αυξάνει το δημόσιο χρέος; Το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικά σαφές: τόσο στη ζώνη 60-90%,όσο και στη ζώνη πάνω από 90%  (και με μεγαλύτερη σαφήνεια), αναιμική ανάπτυξη παρατηρείται πέντε χρόνια πριν το “επεισόδιο“ υψηλού χρέους. Στη συνέχεια, η ανάπτυξη επιστρέφει και πάλι σε τιμές συγκρίσιμες με αυτές των χωρών με λιγότερο χρέος.Είναι λοιπόν σαφές ότι δεν μπορεί να είναι το δημόσιο χρέος αυτό που συνθλίβει την ανάπτυξη, επειδή τα μικρότερα ποσοστά ανάπτυξης είναι στο παρελθόν.

 Η σκούρα καφέ στήλη αντιπροσωπεύει την ανάπτυξη την πενταετία πριν την αύξηση του δημόσιου χρέους (σε μία από τις 4 ζώνες  0-30, 30-60, 60-90 και πάνω από 90%). Η ενδιάμεση στήλη αντιπροσωπεύει την ανάπτυξη στη διάρκεια της και η στήλη καφέ ανοιχτό την ανάπτυξη 5 χρόνια. μετά Παρατηρούμε ότι στις ζώνες 60-90 και πάνω από 90,  η ανάπτυξη είναι αναιμική * πριν * το χρέος αυξηθεί, ενώ μετά, η ανάπτυξη  επιστρέφει σε φυσιολογικά επίπεδα. Άρα, δεν είναι δυνατό το υψηλό χρέος να επιβραδύνει την ανάπτυξη, αλλά μάλλον η χαμηλή ανάπτυξη είναι αυτή δημιουργεί το υψηλό χρέος.

 Διάλογος στο χώρο των σχολίων

-Χωρίς παρεξήγηση ,αλλά τα πράγματα νομίζω ότι είναι καθαρά : όσο λιγότερα χρωστάς, τόσο το καλύτερο.Υστερα,η σχέση χρέους και ανάπτυξης μου φαίνεται όπως αυτή του αυγού με την κότα. Χρησιμοποιείς τα στοιχεία ανάλογα με το συμπέρασμα που σε βολεύει .Εγώ νομίζω ότι αν για να εξυπηρετήσεις  το χρέος σου χρειάζεσαι  πάνω από το 10% των εσόδων σου σημαίνει ότι είσαι δεμένος χειροπόδαρα,ότι η αύξηση του χρέους σε εκθέτει στο σοβαρότατο ρίσκο των επιτοκίων που δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει.Μέχρι που κάποιος,στις αγορές, να αρχίζει να φωνάζει ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός και τα επιτόκια να πάρουν και πάλι τα πάνω τους,σφίγγοντας ακόμα πιο πολύ τη θηλιά στο λαιμό μας,

-Ειλικρινά είναι δύσκολο να πει κάποιος ότι μπορεί να αποδείξει “ ότι θέλει“.Τα στοιχεία δείχνουν ότι το πρόβλημα της αναιμικής ανάπτυξης προηγείται του υψηλού χρέους,δεν έπεται.Τα επιτόκια τα αποφασίζει η κεντρική τράπεζα. Αν η κεντρική τράπεζα εγγυάται το δημόσιο χρέος και διατηρεί τα επιτόκια χαμηλά (ή πολλές φορές ακόμα κι αν αν υπόσχεται ότι θα τα κρατήσει) στις αξίες,τα επιτόκια παραμένουν χαμηλά. Τα εμπειρικά στοιχεία ως προς αυτό είναι συντριπτικά. Όπως επίσης και το γεγονός ότι δεν υπάρχει συσχετισμός μεταξύ ελλειμμάτων του δημοσίου  και επιτοκίων. Είναι σαφές ότι, αν η κεντρική τράπεζα δεν λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο (όπως η ΕΚΤ), τότε τα πράγματα αλλάζουν και τα κράτη μπορούν να γίνουν έρμαια της κερδοσκοπίας.

• Οσοι υποστηρίζουν ότι τα ελλείμματα του δημοσίου είναι σε κάθε περίπτωση κάτι το κακό και ότι αν  το δημόσιο βρεθεί σε ελλειμματική θέση, τότε  θα πρέπει να παίρνονται μέτρα λιτότητας.

[--->]