Πρόκειται για μια από τις 6 μεγάλες αγροχημικές εταιρείες που
παράγουν λιπάσματα, εντομοκτόνα και γενετικά τροποποιημένους
σπόρους.
Φυτοφάρμακα απαγορεύονται στην Ελβετία αλλά
εξάγονται στη
Βραζιλία
του Sergio Ferrari 10/01/2020
Kαταγεγραμμένο ως βλαβερό για την υγεία των Ελβετών – και απαγορευμένο
από το 2005 στην ελβετική αγορά –το φυτοφάρμακο profenofos,ωστόσο, έχει
πλημμυρίσει τα χωράφια και τα νερά της Βραζιλίας και είναι ένα εξαγώγιμο προϊόν
της διεθνικής εταιρείας Syngenta, με έδρα τη Βασιλεία.
Το 2018, στη Βραζιλία πουλήθηκαν τουλάχιστον 37 τόνοι από αυτό
το εντομοκτόνο της ομάδας των οργανοφωσφορικών ενώσεων , σύμφωνα με τα έγγραφα
εξαγωγής του Ομοσπονδιακού Γραφείου του Περιβάλλοντος στο οποίο είχε πρόσβαση η
ελβετική ΜΚΟ "Public Eye " που
καταγγέλλει τη συμπεριφορά των πολυεθνικών εταιρειών.
Κατά της υγείας και
του περιβάλλοντος
Το φυτοφάρμακο αυτό,
απαγορευμένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2015, δεν είναι εμπορεύσιμο εντός της
Ελβετίας λόγω των αρνητικών συνεπειών για την υγεία και το περιβάλλον.
Εξαιρετικά επιβλαβές για τους υδρόβιους οργανισμούς, για τα πτηνά
και τις μέλισσες, το profenofos, είναι ένα ισχυρό νευροτοξικό το οποίο,σύμφωνα
με επιστημονικές πηγές, μπορεί να επηρεάσει και την ανάπτυξη του εγκεφάλου των
ανθρώπων, ιδιαίτερα των παιδιών.
Με επίσημη ανακοίνωση
του, τον περασμένο Νοέμβρη, ο ειδικός εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για τις
τοξικές ουσίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα,Baskut Tuncak προέτρεπε τις
ελβετικές αρχές να απαγορεύσουν την εξαγωγή αυτού του φυτοφάρμακου.
Πρόκειται για έναν χημικό παράγοντα που ανιχνεύεται ευρύτατα σε
διάφορες περιοχές του κόσμου. Το εγχειρίδιο για τα φυτοφάρμακα της Κεντρικής
Αμερικής - που επιμελήθηκε το Πανεπιστήμιο της Κόστα Ρίκα IRET – του αποδίδει,
μακροπρόθεσμα, οξεία, χρόνια και επιθετικά τοξικά χαρακτηριστικά για τον
άνθρωπο.
Η Βραζιλία έχει γίνει μια από τις αγαπημένες αγορές της ελβετικής
διεθνικής εταιρείας. Οι περιοχές που
επηρεάζονται περισσότερο από αυτό το φυτοφάρμακο είναι η πολιτεία του Σαν Πάολο
και της Μίνας Ζεράις. Σύμφωνα με μελέτη σχετικά με τη δεκαετία 2018-2019 του
κυβερνητικού προγράμματος για την προστασία των υδάτων σε αυτή τη χώρα, οι
τιμές του profenofos που εντοπίστηκαν στο νερό το κάνουν ακατάλληλο για
κατανάλωση στην Ελβετία.
Αστρονομική κέρδη από τοξικά φυτοφάρμακα.
Σε Εκθεση της
Public Eye που δημοσιεύθηκε
πέρυσι τον Απρίλιο, η οργάνωση καταγγέλλει το εύρος μιας αγοράς "τόσο
μυστικής όσο και επικερδούς : αυτή των άκρως επικίνδυνων φυτοφαρμάκων".
Η έκθεση συμφωνεί με τα στοιχεία της Philips Mcdougall – μιας εταιρείας
ανάλυσης της αγοράς, η οποία αποτελεί πηγή αναφοράς, μεταξύ άλλων,της Υπηρεσίας
Προστασίας Περιβάλλοντος των Ηνωμένων
Πολιτειών - και τα συγκρίνει με τον κατάλογο των 310 πιο επικίνδυνων ουσιών που
απειλούν την υγεία και το περιβάλλον, όπως ορίζεται από το Δίκτυο Δράσης για τα
φυτοφάρμακα (PAN, ακρωνύμιο του ονόματος στα αγγλικά Pesticide Action Network).
Η Public Eye κατέληξε
στο συμπέρασμα ότι η συγκεκριμένη αγορά κέρδισε περίπου 22 δισεκατομμύρια
δολάρια το 2017, από την πώληση 1,8 εκατομμυρίων τόνων τέτοιων φυτοφαρμάκων.
Από αυτά,τα δύο τρίτα πουλήθηκαν σε αναπτυσσόμενες ή σε αναδυόμενες χώρες,
σύμφωνα με την ελβετική ΜΚΟ.
Αν και η Syngenta υπερηφανεύεται για τις καινοτόμες και μακροχρόνιες
προσπάθειές της, υπογραμμίζει η Public
Eye, η εμπορία εξαιρετικά επικίνδυνων προϊόντων αποτελεί τη βάση των
συναλλαγών και των κερδών της.
15 από τα 31 φυτοφάρμακα της μαύρης λίστας του Δικτύου Δράσης
κατά των Φυτοφαρμάκων είναι προϊόντα πρώτης γραμμής της Syngenta, με τζίρο 3,9
δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ίδιας ΜΚΟ, η οποία
υπογραμμίζει ότι "η πολυεθνική εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες της νομοθεσίας
σε χώρες όπως η Βραζιλία, η Αργεντινή ή η Ινδία" για να συνεχίσει να
πουλάει τα πιο κερδοφόρα τοξικά προϊόντα της, πολλά από τα οποία έχουν ήδη
απαγορευτεί τόσο στην ελβετική αγορά όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σαφή κριτήρια, κατάλογος των τοξικών προϊόντων σε
αναμονή
Η Οργάνωση των Ηνωμένων
Εθνών για τα τρόφιμα και τη Γεωργία (FAO) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα φυτοφάρμακα " για τα οποία
αναγνωρίζεται η παρουσία υψηλών επιπέδων οξύ και χρόνιου κινδύνου για την υγεία
ή το περιβάλλον - χαρακτηρίζονται ως φυτοφάρμακα εξαιρετικά επικίνδυνα ή Highly
Hazardous Pesticides - πρέπει να αποσυρθούν από την αγορά και να
αντικατασταθούν με πιο ασφαλείς εναλλακτικές λύσεις ".
Αν και από το 2006
έχουν αποφασιστεί σαφή κριτήρια για την ανίχνευση αυτών των επιβλαβών χημικών
ουσιών, μέχρι στιγμής δεν έχει αποφασιστεί ένας σαφής κατάλογος που να
απαγορεύει τα αγροτοξικά προϊόντα. Τα εμπόδια που βάζουν οι μεγάλες πολυεθνικές
της χημείας και η αδυναμία πολλών κρατών (ή των εκπρόσωπων τους) εξηγούν την
απουσία μιας αποτελεσματικής πολιτικής που θα μπορεί να εφαρμόζει τα αναγκαία
κριτήρια.
Αυτό ώθησε το Δίκτυο
Δράσης κατά των Φυτοφαρμάκων να προχωρήσει στην αξιολόγηση περίπου 1000 ουσιών
που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Με βάση τις αναφορές των οργανισμών του ΟΗΕ και
εισάγοντας άλλους συμπληρωματικούς δείκτες - όπως την τοξικότητα για τις
μέλισσες και τις ενδοκρινικές διαταραχές - η πλατφόρμα αυτή έχει επεξεργαστεί
ένα κατάλογο με 310 επικίνδυνα φυτοφάρμακα.
[---->]
