του Λευτέρη Παπαθανάση, (αναδημοσίευση από το blog Αυθόρμητες Μεταβολές)
Για μία ακόμη φορά, με αφορμή τη χθεσινή (3/9/2018) συνέντευξη
του υπουργού παιδείας για την αναπροσαρμογή του Λυκείου και του συστήματος
ελέγχου της κινητικότητας προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι σχολιαστές των
εκπαιδευτικών θεμάτων (περίπου οι εννιά στους δέκα συμπολίτες μας δηλαδή…)
βρίσκονται πιασμένοι στον ιστό του τέρατος που λέγεται Πανελλαδικές Εξετάσεις.
Οι παρακάτω προτάσεις είναι μια απόπειρά μου να βάλω σε μια σειρά κάποιες
ξεκάθαρες θέσεις, μιας και μου είναι αδύνατο να παρακολουθήσω μια συζήτηση
χωρίς κέντρο, εστία ή προσανατολισμό.
[Αφορισμός] Στον Καπιταλισμό η Εκπαίδευση υπάρχει για την
παραγωγή όρων παραγωγής εργατικού δυναμικού. Οποιαδήποτε άλλη θεώρηση (περί
«μόρφωσης», «παιδείας» ή οποιασδήποτε άλλης τέτοιας αφηρημένης παράστασης) συγχέει
αναπόφευκτα την προσωπική διάθεση του καθενός μας, το μεράκι του για τη
διερεύνηση του κόσμου, τη θέση του στην παραγωγή, τις προσλαμβάνουσές του ή τα
ιδεολογικά του φίλτρα με την μεγάλη εικόνα, συγχέει την ανεκδοτολογία με τη
συγκεκριμένη περιγραφή.
[Σημείο] Παρά τον παραπάνω αφορισμό, η κριτική μας προς την
Εκπαίδευση του Καπιταλισμού δεν γίνεται με τα δικά της κριτήρια, αλλά ωσάν αυτή
η Εκπαίδευση να μπορούσε να πραγματοποιήσει τους στόχους που υπαγορεύονται από
τα δικά μας. Η όποια συζήτηση, λοιπόν, από τη δική μας πλευρά για τη σχολική
ζωή, το περιεχόμενο σπουδών, την οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος κλπ,
γίνεται υπό το πρίσμα της καλλιέργειας του ανθρώπου για/με τους άλλους
ανθρώπους, του ανθρώπου κυρίαρχου των όρων παραγωγής της κοινωνικής ζωής, του
ανθρώπου με βαθιά γνώση του φυσικού περιβάλλοντος και σεβασμό απέναντί του.
[Σημείο] Σύμφωνα με το παραπάνω σημείο, είμαστε από θέση αρχής
αντίθετοι σε κάθε αναπροσαρμογή του προγράμματος σπουδών στα πλαίσια των
αναγκών του υπάρχοντος, που αναπόφευκτα προσβάλλει είτε τη συνολικότητα της
μόρφωσης είτε την πρόσβαση του συνόλου των παιδιών σ’αυτή. Οι τωρινές
εξαγγελίες του υπουργείου είναι ένα πρόγραμμα επίθεσης σ’αυτό που εμάς μας
αρέσει να λέμε «ολόπλευρη» γνώση, αλλά ταυτόχρονα κι ένα πρόγραμμα διαστροφής
του ίδιου του περιεχομένου της λεγόμενης «γενικής παιδείας».
[Αφορισμός] Η ιστορική συγκυρία έδωσε σε τούτη τη συγκυβέρνηση
τη δυνατότητα να παρουσιάζει κάθε νέα επίθεση σαν προοδευτική μεταρρύθμιση, να
ντύνει κάθε νέο βήμα προς τα κάτω με μια αόριστη αύρα ικανοποίησης των
αιτημάτων της προοδευτικής μερίδας της εκπαιδευτικής κοινότητας.
[Στοιχείο] Ο υπουργός, εξειδικεύοντας τη λογική που ο ίδιος ο
πρωθυπουργός είχε παρουσιάσει πέρυσι στη ΔΕΘ, μας εξήγησε ότι προκειμένου να
χτυπηθεί το τεράστιο σύστημα φυσικής, διανοητικής και οικονομικής εξάντλησης
των μαθητών/ριων, είναι ανάγκη να περιοριστεί το πρόγραμμα σπουδών στη
διδασκαλία μερικών μόνο αντικειμένων ανά «προσανατολισμό» (ή «δέσμη», με την
ορολογία των παλιότερων, για να καταλαβαινόμαστε) διδασκαλία που θα απλώνεται
σε περισσότερες διδακτικές ώρες κάθε εβδομάδα, καταπίνοντας τα άλλα
αντικείμενα.