Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ δεν έσπευσε να βοηθήσει την
κυβέρνηση Ερντογκάν.
Αποτελεί έκπληξη ότι η αντίδραση των χωρών του ΝΑΤΟ στην απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία ήταν τόσο μικρή, σχολιάζει ο Afshin Rattansi, συνεργάτης του διεθνούς τηλεοπτικού δικτύου RT. Προσθέτοντας ότι πριν μερικά χρόνια θα έσπευδαν σε βοήθεια ενός συμμάχου τους. Μήπως κάποιος στις ΗΠΑ περίμενε αυτό που έγινε; Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην Τουρκία και στον κόσμο είναι εξαιρετικά περίπλοκες. Και μια πηγή μεγάλης αστάθειας στην Τουρκία είναι και η σκληρή οικονομική πολιτική του Ερντογάν, που κυριαρχείται από τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρειών σε βάρος των εκατομμυρίων των Τούρκων εργαζομένων.
Αποτελεί έκπληξη ότι η αντίδραση των χωρών του ΝΑΤΟ στην απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία ήταν τόσο μικρή, σχολιάζει ο Afshin Rattansi, συνεργάτης του διεθνούς τηλεοπτικού δικτύου RT. Προσθέτοντας ότι πριν μερικά χρόνια θα έσπευδαν σε βοήθεια ενός συμμάχου τους. Μήπως κάποιος στις ΗΠΑ περίμενε αυτό που έγινε; Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην Τουρκία και στον κόσμο είναι εξαιρετικά περίπλοκες. Και μια πηγή μεγάλης αστάθειας στην Τουρκία είναι και η σκληρή οικονομική πολιτική του Ερντογάν, που κυριαρχείται από τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρειών σε βάρος των εκατομμυρίων των Τούρκων εργαζομένων.
RT: Το πραξικόπημα ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον Ερντογάν να στριμώξει
τους υποτιθέμενους εχθρούς του στο εσωτερικό του στρατεύματος. Που θα μπορούσαν
να οδηγήσουν όλα αυτά;
Afshin Rattansi: Η κατάσταση είναι πολύ ανησυχητική. Η ενδεχόμενη επαναφορά της θανατικής ποινής και οι χιλιάδες συλλήψεις. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η CIA υποστήριξε ένα πραξικόπημα το 1980, πριν από 36 χρόνια - και συνελήφθησαν μισό εκατομμύριο άνθρωποι. Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα αν και αυτή τη φορά θα έχουμε παρόμοιους αριθμούς. Είναι ενδιαφέρον ότι ο Πρωθυπουργός κατηγόρησε τόσο γρήγορα το κίνημα Γκιουλέν.
Afshin Rattansi: Η κατάσταση είναι πολύ ανησυχητική. Η ενδεχόμενη επαναφορά της θανατικής ποινής και οι χιλιάδες συλλήψεις. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η CIA υποστήριξε ένα πραξικόπημα το 1980, πριν από 36 χρόνια - και συνελήφθησαν μισό εκατομμύριο άνθρωποι. Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα αν και αυτή τη φορά θα έχουμε παρόμοιους αριθμούς. Είναι ενδιαφέρον ότι ο Πρωθυπουργός κατηγόρησε τόσο γρήγορα το κίνημα Γκιουλέν.
Τι είναι αυτό το κίνημα; Πρόκειται για το κίνημα ενός ιερωμένου που ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι ένα κίνημα που όπως είναι γνωστό χρηματοδοτεί την προεκλογική εκστρατεία της Χίλαρι Κλίντον. Σίγουρα θα υπάρχουν πολλοί στην Άγκυρα που δεν είναι υπέρ της προεδρίας Κλίντον, αφού βλέπουμε πολλούς υποστηρικτές του κινήματος να συλλαμβάνονται ακριβώς τώρα. Αυτά είναι σημάδια που δείχνουν πόσο πολύπλοκα είναι τα γεγονότα των τελευταίων 12 ωρών.
RT: Ποιες βλέπετε να είναι οι επιπτώσεις στις σχέσεις με την ΕΕ; Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα θέσει υπό συζήτηση τώρα την ένταξη μιας χώρας που εξετάζει το ενδεχόμενο να επαναφέρει τη θανατική ποινή;
AR: Όπως ακούσαμε να λένε στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το δημοψήφισμα, στο βρετανικό λαό επαναλάμβαναν συνεχώς ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ - και αυτό πριν από το δημοψήφισμα. Οπότε, η Βρετανία δεν έχει πραγματικά κανένα λόγο σήμερα επί του θέματος αυτού. Αλλά είναι εύλογο ότι, στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες ώρες έχει ζωτική σημασία η αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ. Η Τουρκία είναι μια χώρα του ΝΑΤΟ και αν κάτι τέτοιο συνέβαινε πριν λίγα χρόνια, θα ήταν φυσικό να περιμένουμε από τα μέλη του ΝΑΤΟ να σπεύσουν υπέρ της κυβέρνησης Ερντογάν, ο οποίος εξελέγη το Νοέμβριο. Αλλά αυτή τη φορά τι είδαμε να συμβαίνει; Τίποτα.
Επίσης είναι εκπληκτικό ότι ο John Kerry έμενε στη Μόσχα περιμένοντας να εκτιμήσει την κατάσταση, και δεν πρόσφερε καμία άμεση υποστήριξη σε μια χώρα κλειδί για το ΝΑΤΟ, όπως θεωρείται, στα πλαίσια της παγκόσμιας ασφάλειας - μια χώρα αποφασιστικής σημασίας για την κυριαρχία τους στη Μέση Ανατολή.
Αλλά ο λόγος που η Τουρκία θα αργήσει να ενταχθεί στην ΕΕ είναι οι απότομές αλλαγές πλεύσεις του Ερντογάν. Από ήρωας του αραβικού κόσμου,μέσα σε μια νύχτα, όταν υπερασπιζόταν τους Παλαιστίνιους, σε de facto υποστηριχτή, ξαφνικά - μαζί με τη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες - της ανατροπής της κοσμικής κυβέρνησης της Συρίας και του Ισλαμικού Κράτους και των ομάδων που συνδέονται με την Αλ-Κάιντα.
RT: Όπως είπατε, η Τουρκία είναι σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή. Αλλά σήμερα λέει ότι δεν θέλει να είναι σύμμαχος μιας χώρας που υποτίθεται ότι προστατεύει τον εχθρό της,τον Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος αρνήθηκε ότι συμμετείχε σ’ αυτή τη σκευωρία. Ο Γκιουλέν ζει αυτοεξόριστος στην Αμερική. Η Άγκυρα μπορεί να αντέξει μια τόσο επιθετική ρητορική εναντίον της Ουάσιγκτον;
AR: Ολοι γνωρίζουμε πολύ καλά σε αυτή τη χώρα (το Ηνωμένο Βασίλειο) ότι η μία μυστική υπηρεσία δεν ξέρει τι κάνει η άλλη – αναφέρομαι στην MI5 και στην MI6. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, ενώ ο Ερντογάν υποστήριζε την αγγλο-αμερικανική πολιτική με στόχο την αποσταθεροποίηση της Συρίας, τις τελευταίες ημέρες, και πιστεύω ότι πολλοί αναλυτές και παρατηρητές θα το έχουν προσέξει, είχαμε μια ξαφνική επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία - μετά την κατάρριψη ενός ρωσικού αεροπλάνου από την Τουρκία οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών είχαν παγώσει - αλλά ακριβώς αυτές τις μέρες, μια ξαφνική επαναπροσέγγιση. Επαναπροσέγγιση είχαμε και με την Κίνα και, στη συνέχεια, τις αποκαλύψεις για μυστικές επαφές με τον ίδιο τον Πρόεδρο Άσαντ - τον άνθρωπο που η Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να ανατρέψουν εδώ και πέντε ή έξι χρόνια. Είναι τυχαίο ότι ξαφνικά έχουμε ένα πραξικόπημα: ίσως να υπάρχουν δυνάμεις στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών που το περίμεναν.
Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει μια μεγάλη αστάθεια στην Τουρκία. Δεν είναι
μόνο η εξωτερική πολιτική του Ερντογάν, αλλά και οι σκληρές οικονομικές
πολιτικές του. Αλλά ας μη το ξεχνάμε: από το πραξικόπημα της CIA το 1980, οι οικονομικές
πολιτικές της Τουρκίας προσδιορίστηκαν από τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες,
μεγάλες και ισχυρές δυνάμεις, σε βάρος των εκατομμυρίων Τούρκων εργαζομένων.
RT: Ο Ερντογάν είναι σε θέση να αναλάβει τον πλήρη έλεγχο όλων των στρατιωτικών δυνάμεων στη χώρα; Υπάρχει μια τεράστια δυσαρέσκεια στο στρατό;
AR: Στις χώρες του ΝΑΤΟ - ακριβώς όπως στη Βρετανία, και στην Τουρκία - ο στρατός σε τελευταία ανάλυση δεν ελέγχεται από κυρίαρχες κυβερνήσεις – αλλά στην ηγεσία του ΝΑΤΟ, η οποία και δίνει λογαριασμό στην Ουάσιγκτον για τα πεπραγμένα των στρατιωτικών δυνάμεων, και αυτός είναι ο λόγος που σε μια πρώτη φάση όταν έφταναν οι πρώτες ειδήσεις για την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος, αναρωτηθήκαμε αμέσως για τη σχέση αυτών των στρατιωτικών δυνάμεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και ίσως αυτό να υπονοεί ο Πρόεδρος Ερντογάν όταν αναφέρεται για το μέλλον των σχέσεων μεταξύ Άγκυρας και Ουάσινγκτον.
RT: Ο Ερντογάν είναι σε θέση να αναλάβει τον πλήρη έλεγχο όλων των στρατιωτικών δυνάμεων στη χώρα; Υπάρχει μια τεράστια δυσαρέσκεια στο στρατό;
AR: Στις χώρες του ΝΑΤΟ - ακριβώς όπως στη Βρετανία, και στην Τουρκία - ο στρατός σε τελευταία ανάλυση δεν ελέγχεται από κυρίαρχες κυβερνήσεις – αλλά στην ηγεσία του ΝΑΤΟ, η οποία και δίνει λογαριασμό στην Ουάσιγκτον για τα πεπραγμένα των στρατιωτικών δυνάμεων, και αυτός είναι ο λόγος που σε μια πρώτη φάση όταν έφταναν οι πρώτες ειδήσεις για την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος, αναρωτηθήκαμε αμέσως για τη σχέση αυτών των στρατιωτικών δυνάμεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και ίσως αυτό να υπονοεί ο Πρόεδρος Ερντογάν όταν αναφέρεται για το μέλλον των σχέσεων μεταξύ Άγκυρας και Ουάσινγκτον.
Ο Afshin Rattansi είναι δημοσιογράφος,και συνεργάτης του δικτύου
RT. Ξεκίνησε τη δημοσιογραφική του καριέρα στη Guardian του Λονδίνου στα τέλη
της δεκαετίας του '80 ως ένας από τους νεότερους συντάκτες της εφημερίδας. Συνέχισε
να εργάζεται για το βρετανικό κανάλι Channel 4, το BBC, το Al Jazeera,το CNN
International και στην τηλεόραση του Bloomberg και σε πολλά άλλα μέσα
ενημέρωσης. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα New Statesman,στο
Counterpunch και αλλού.
