ΝΕΚΡΟΛΟΓΙΟ ΠΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΎΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΚΗ EL PAÍS
ΣΤΙΣ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015
Η καριέρα της
Μπάρμπαρα Μπρεχτ-Σαλ,της κόρης του Μπέρτολντ Μπρεχτ
και της Ελενα Βάιγκελ, ως ηθοποιού του θεάτρου, σημαδεύτηκε από τη παρουσία των διάσημων γονιών της και,
είναι πολύ πιθανόν, αυτό το γεγονός να την εμπόδισε
να τον διαδεχθεί στη σκηνή του διάσημου θεάτρου Μπέρλινερ Ανσάμπλ, που ίδρυσε ο
πατέρα της το 1949 στον κομμουνιστικό τομέα του Βερολίνου. Αλλά η Μπάρμπαρα
Μπρεχτ-Σαλ , η οποία πέθανε την περασμένη Δευτέρα στο Βερολίνο, σε ηλικία 84
ετών, πέτυχε απόλυτα στο ρόλο του «θεματοφύλακα» του έργου του μεγάλου Γερμανού
δραματουργού και ποιητή.
Παντρεμένη με τον ηθοποιό Εκεχαρντ Σαλ, η αγαπημένη κόρη του Μπέρτολντ Μπρεχτ ουδέποτε έκρυψε ότι ανήκει σε μια προνομιούχα ομάδα του πρώην κομμουνιστικού κόμματος Γερμανίας, την «κόκκινη μπουρζουαζία», μια αστική τάξη που ξεπέρασε άνετα την πολιτική αλλαγή που γνώρισε η χώρα μετά την πτώση του Τείχους και ήταν τυχερή που έγινε δεκτή στον καπιταλιστικό κόσμο του πολιτισμού.
Αλλά η Μπάρμπαρα Μπρεχτ-Σαλ ήταν τελείως διαφορετική από τα άλλα παιδιά της νομενκλατούρας και υπερασπιζόταν πάντοτε την προέλευσή της, την υποστήριξη του πατέρα της στο καθεστώς και ο λόγος της είχε πάντα μια λεπτή προλεταριακή χροιά όταν περιέγραφε το έργο του. Μήπως δεν χαρακτήρισε «ντροπή», την εξαφάνιση της χώρας της, της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας; Επίσης,δεν έκρυψε ποτέ ότι χάρη στα προνόμια των γονέων της, πέρασε μια εύκολη και ευτυχισμένη ζωή στο κράτος των εργατών και αγροτών.
Όταν το 1971 πέθανε η μητέρα τους, η Έλενα Βάιγκελ, η πνευματική κληρονομιά και ο καλλιτεχνικός έλεγχος των έργων τους πέρασε στα τρία παιδιά του Μπρεχτ . Ο αδελφός της Στέφαν και η αδελφή της, Hanne Hiob, αποφάσισαν να αφήσουν στα χέρια της Μπάρμπαρα τον έλεγχο αυτής της κληρονομιάς. Τότε ξεκίνησε η δεύτερη καριέρα της, μία φάση της ζωής της με τη Μπάρμπαρα να υπερασπίζεται σταθερά το έργο του πατέρα της, να αποτελεί το φόβητρο των παραγωγών και να κερδίζει το σεβασμό των χιλιάδων φίλων του έργου του Μπρεχτ.
Εν ζωή, η Μπάρμπαρα Μπρεχτ-Σαλ είχε την εποπτεία όλων των παραγωγών που ανέβαιναν στο περίφημο θέατρο. Αυτή ενέκρινε τους διευθυντές, τους ηθοποιούς που είχαν πρωταγωνιστικούς ρόλους, το σχεδιασμό και την παραγωγή των έργων του πατέρα της.
«Όλοι μπορούν να ανεβάσουν τα έργα του πατέρα μου, αλλά υπό έναν όρο: ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να προσθέσει ή να αλλάξει κάτι», έλεγε. Αυτή η συγκεκριμένη αντίληψη ήταν ο λόγος, όπως αναμενόταν, που ξέσπασε ένα κύμα επικρίσεων για το ρόλο της ως «θεματοφύλακας», όπως συνέβη τον Φεβρουάριο αυτού του έτους, όταν η Μπάρμπαρα Μπρεχτ-Σαλ κατάφερε να διακόψει τις παραστάσεις του Βάαλ στο Μόναχο, σε σκηνοθεσία Φρανκ Κάστορφ.
Το πάθος της για την προστασία του έργου του πατέρα της την έκανε να μοιάζει με μια μοναχική γυναίκα, κάτι που δεν ήταν. Ήταν όμως μια Μπρεχτ και δεν χρειαζόταν διασκεδαστές τριγύρω της.
Στο σύντομο μεταθανάτιο αφιέρωμα του ο Peymann, ο διευθυντής του Μπερλίνερ Ανσαμπλ έγραψε: «Ως προστάτης και φύλακας της κληρονομιά του πατέρα της, η Μπάρμπαρα Μπρεχτ-Σαλ ήταν μια συνεπής γενναία και συχνά σκληρή διαπραγματευτής. Υπερασπίστηκε και προστάτεψε, σαν πραγματική Ζαν Ντ’Αρκ , το έργο του πατέρα της»
Παντρεμένη με τον ηθοποιό Εκεχαρντ Σαλ, η αγαπημένη κόρη του Μπέρτολντ Μπρεχτ ουδέποτε έκρυψε ότι ανήκει σε μια προνομιούχα ομάδα του πρώην κομμουνιστικού κόμματος Γερμανίας, την «κόκκινη μπουρζουαζία», μια αστική τάξη που ξεπέρασε άνετα την πολιτική αλλαγή που γνώρισε η χώρα μετά την πτώση του Τείχους και ήταν τυχερή που έγινε δεκτή στον καπιταλιστικό κόσμο του πολιτισμού.
Αλλά η Μπάρμπαρα Μπρεχτ-Σαλ ήταν τελείως διαφορετική από τα άλλα παιδιά της νομενκλατούρας και υπερασπιζόταν πάντοτε την προέλευσή της, την υποστήριξη του πατέρα της στο καθεστώς και ο λόγος της είχε πάντα μια λεπτή προλεταριακή χροιά όταν περιέγραφε το έργο του. Μήπως δεν χαρακτήρισε «ντροπή», την εξαφάνιση της χώρας της, της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας; Επίσης,δεν έκρυψε ποτέ ότι χάρη στα προνόμια των γονέων της, πέρασε μια εύκολη και ευτυχισμένη ζωή στο κράτος των εργατών και αγροτών.
Όταν το 1971 πέθανε η μητέρα τους, η Έλενα Βάιγκελ, η πνευματική κληρονομιά και ο καλλιτεχνικός έλεγχος των έργων τους πέρασε στα τρία παιδιά του Μπρεχτ . Ο αδελφός της Στέφαν και η αδελφή της, Hanne Hiob, αποφάσισαν να αφήσουν στα χέρια της Μπάρμπαρα τον έλεγχο αυτής της κληρονομιάς. Τότε ξεκίνησε η δεύτερη καριέρα της, μία φάση της ζωής της με τη Μπάρμπαρα να υπερασπίζεται σταθερά το έργο του πατέρα της, να αποτελεί το φόβητρο των παραγωγών και να κερδίζει το σεβασμό των χιλιάδων φίλων του έργου του Μπρεχτ.
Εν ζωή, η Μπάρμπαρα Μπρεχτ-Σαλ είχε την εποπτεία όλων των παραγωγών που ανέβαιναν στο περίφημο θέατρο. Αυτή ενέκρινε τους διευθυντές, τους ηθοποιούς που είχαν πρωταγωνιστικούς ρόλους, το σχεδιασμό και την παραγωγή των έργων του πατέρα της.
«Όλοι μπορούν να ανεβάσουν τα έργα του πατέρα μου, αλλά υπό έναν όρο: ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να προσθέσει ή να αλλάξει κάτι», έλεγε. Αυτή η συγκεκριμένη αντίληψη ήταν ο λόγος, όπως αναμενόταν, που ξέσπασε ένα κύμα επικρίσεων για το ρόλο της ως «θεματοφύλακας», όπως συνέβη τον Φεβρουάριο αυτού του έτους, όταν η Μπάρμπαρα Μπρεχτ-Σαλ κατάφερε να διακόψει τις παραστάσεις του Βάαλ στο Μόναχο, σε σκηνοθεσία Φρανκ Κάστορφ.
Το πάθος της για την προστασία του έργου του πατέρα της την έκανε να μοιάζει με μια μοναχική γυναίκα, κάτι που δεν ήταν. Ήταν όμως μια Μπρεχτ και δεν χρειαζόταν διασκεδαστές τριγύρω της.
Στο σύντομο μεταθανάτιο αφιέρωμα του ο Peymann, ο διευθυντής του Μπερλίνερ Ανσαμπλ έγραψε: «Ως προστάτης και φύλακας της κληρονομιά του πατέρα της, η Μπάρμπαρα Μπρεχτ-Σαλ ήταν μια συνεπής γενναία και συχνά σκληρή διαπραγματευτής. Υπερασπίστηκε και προστάτεψε, σαν πραγματική Ζαν Ντ’Αρκ , το έργο του πατέρα της»
