Του ΚΩΣΤΑ
ΛΑΠΑΒΙΤΣΑ*
Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στην Ισπανία τις τελευταίες εβδομάδες
σηματοδότησε νέα φάση της ευρωπαϊκής αναταραχής. Είναι πια
φανερό ότι δεν έχουμε τρεις, ή τέσσερις κρίσεις, μία σε κάθε
χώρα, που απλώς έτυχε να συμπέσουν χρονικά, κάτι που θα ήταν ιστορικά
πρωτοφανές. Η αναταραχή είναι ενιαία, πηγαζει από την παγκόσμια κρίση που
ξέσπασε το 2007 κι έχει να κάνει με τη νομισματική ένωση. Το κοινό
νόμισμα έχει διαχωρίσει την ευρωζώνη σε κέντρο και περιφέρεια. Τα
χρέη της περιφέρειας - δημόσια και ιδιωτικά - είναι σε ευρώ, το
οποίο υποτίθεται ότι είναι το εθνικό νόμισμα της κάθε χώρας, αλλά στην πράξη
είναι ένα ξένο νόμισμα που ελέγχεται κυρίως από το Βερολίνο δημιουργώντας
ασφυξία στην περιφέρεια. Η αντιμετώπιση της κρίσης με τις μεθόδους της τρόικας
μέσα στο πλαίσιο της νομισματικής ένωσης επιφέρει ύφεση, ανεργία,
φτώχεια και κοινωνική διάλυση.
Η ισπανική οικονομία, όσο κι αν ξαφνιαστούν πολλοί στην Ελλάδα,
είναι ίσως ασθενέστερη της ελληνικής, όπως τουλάχιστον αυτή ήταν πριν
παρέμβει η τρόικα. Κατά τη δεκαετία του 2000, ο ρυθμός ανάπτυξης και η άνοδος
της παραγωγικότητας ήταν χαμηλότεροι από τους ελληνικούς. Η ισπανική
ανταγωνιστικότητα υποχώρησε συστηματικά ως προς τις χώρες του κέντρου, με
αποτέλεσμα το 2008 η χώρα να έχει έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της
τάξης του 10% του ΑΕΠ. Υπήρξε επίσης πιστωτικό όργιο στην αγορά
ακινήτων, το οποίο τελικά οδήγησε το τραπεζικό σύστημα σε κατάσταση χρεοκοπίας.
Στην ουσία η ένταξη της Ισπανίας στην ΟΝΕ ήταν αποτυχημένη.
