Ο Μάρτιν Σάντμπου,στους
Financial Times, σχολιάζει τη σειρά άρθρων που δημοσιεύονται στη βρετανική εφημερίδα σχετικά με το «νέο κόσμο της εργασίας». Αν και η προπαγάνδα δίνει έμφαση στη ρομαντική ,δήθεν, ελευθερία που προσφέρει η αυταπασχόληση,
η πραγματικότητα, ωστόσο, ειδικά στην
Ευρώπη, είναι αρκετά διαφορετική. Λένε ότι αν μειωθούν τα «προνόμια» των προνομιούχων εργαζόμενων θα πέσει η ανεργία και θα βελτιωθεί η κατάσταση για όλους, αυτό όμως που έγινε μετά,
ήταν κάτι τελείως διαφορετικό. Κάτι ,βέβαια, που δεν θα
έπρεπε να μας εκπλήσσει ...
του Μάρτιν Σάντμπου
του Μάρτιν Σάντμπου
Το τέλος των
συμβάσεων εργασίας αορίστου χρόνου στην
Ευρώπη δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει.
Ο Θαυμαστός καινούργιος κόσμος
Οι FT δημοσιεύουν μια εξαιρετική σειρά άρθρων σχετικά με το «νέο κόσμο της εργασίας». Το κύριο μήνυμα, όπως αναλύεται στο ολοκληρομένο ρεπορτάζ της Σάρα Κόνορ, είναι η πρωτοφανής αύξηση της προσωρινής απασχόλησης στους νέους εργαζόμενους. Από αυτή την άποψη δείτε το παρακάτω διάγραμμα, και διαβάστε τα στοιχεία που παραθέτει η Βαλεντίνα Ρομέι : οι εργαζόμενοι με συμβάσεις ορισμένου χρόνο είναι πολύ πιο πιθανό να φτωχύνουν, και λιγότεροι από τους μισούς κατάφεραν να βρουν μια εργασία με σύμβαση αορίστου χρόνου μετά από τρία χρόνια.
Ο Θαυμαστός καινούργιος κόσμος
Οι FT δημοσιεύουν μια εξαιρετική σειρά άρθρων σχετικά με το «νέο κόσμο της εργασίας». Το κύριο μήνυμα, όπως αναλύεται στο ολοκληρομένο ρεπορτάζ της Σάρα Κόνορ, είναι η πρωτοφανής αύξηση της προσωρινής απασχόλησης στους νέους εργαζόμενους. Από αυτή την άποψη δείτε το παρακάτω διάγραμμα, και διαβάστε τα στοιχεία που παραθέτει η Βαλεντίνα Ρομέι : οι εργαζόμενοι με συμβάσεις ορισμένου χρόνο είναι πολύ πιο πιθανό να φτωχύνουν, και λιγότεροι από τους μισούς κατάφεραν να βρουν μια εργασία με σύμβαση αορίστου χρόνου μετά από τρία χρόνια.
Σε ορισμένες περιπτώσεις τομείς αυτό μπορεί να το δει κανείς θετικά, όπως τη γέννηση της « gig economy» (οικονομία της προσωρινής εργασίας), όπου οι νέοι άνθρωποι προτιμούν την ελευθερία του αυτοαπασχολούμενου από μια σταθερή θέση εργασίας. Αλλά προσοχή μη νομίζετε ότι ο κόσμος της ανταλλακτικής (P2P) εργασίας τύπου Uber είναι το ίδιο. Η σειρά των άρθρων στους FT περιλαμβάνει μια παρήγορη έκθεση για την Ουκρανία, όπου εκατοντάδες χιλιάδες νέοι με προσόντα κατάφεραν να βρουν μια καλύτερη δουλειά από πλατφόρμες ελεύθερων επαγγελματιών. Αλλού όμως η ανάπτυξη της gig economy μπορεί να είναι περισσότερο προπαγάνδα παρά γεγονός - ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στην Ευρώπη, η άνοδος της προσωρινής εργασίας είναι πολύ πιο σκοτεινή, που αντανακλά την αύξηση των επισφαλών μορφών εργασίας και όχι την αυταπασχόληση.
Από άρθρο του O'Connor: «στη Γαλλία, οι μόνιμες θέσεις εργασίας αντιπροσωπεύουν μόνο το 16 τοις εκατό των νέων συμβάσεων, σε πτώση σε σχέση με το 25% των νέων συμβάσεων το 2000. Στην Ισπανία, σχεδόν επτά στους 10 νέους εργαζόμενους εργάζονται υπό καθεστώς συμβάσεων ορισμένου χρόνου . Στην ευρω ζώνη , το ποσοστό των προσωρινά απασχολουμένων ηλικίας μεταξύ 15 και 24 είναι το υψηλότερο που έχει καταγραφεί ποτέ, 52,4 τοις εκατό».
Η εμπειρία της Ισπανίας, όπως αναφέρεται σε άλλο άρθρο, είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Ακόμη και πριν την κρίση, το ποσοστό των νέων θέσεων εργασίας με συμβάσεις που διαρκούν πάνω από ένα μήνα έχει μειωθεί, ενώ οι συμβάσεις για πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα είναι πιο συχνές. Περίπου το ένα τέταρτο των νέων θέσεων εργασίας που προσφέρονται είναι πλέον με συμβάσεις που διαρκούν λιγότερο από μία εβδομάδα.
Αυτό που με το διαχωρισμό των εργαζομένων σε προνομιούχους και καλά προστατευμένους, με άνετες μόνιμες θέσεις εργασίας, και σε μη προνομιούχους που δουλεύουν σε συνθήκες ανασφαλούς εργασίας. Το σκεπτικό ήταν ότι, με την αποδυνάμωση της προστασίας των προνομιούχων, οι εργοδότες θα έδειχναν μεγαλύτερη προθυμία να προσλάβουν νέο προσωπικό σε θέσεις μόνιμης εργασίας. Και όμως - τουλάχιστον για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας – οι μεταρρυθμίσεις (για τις οποίες επαινέθηκε η Ισπανία) φαίνεται να έχουν καταστήσει τις νέες θέσεις εργασίας περισσότερο ανασφαλείς, και όχι λιγότερο. Τι πήγε στραβά ;
Ίσως τίποτα. Η έμπνευση για πολλές από αυτές τις μεταρρυθμίσεις υπήρξε το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Γερμανίας στις αρχές της δεκαετίας του 2000 – οι λεγόμενες μεταρρυθμίσεις Hartz της αγοράς εργασίας. Πέρα από κάποιες ειδικές περιπτώσεις, η γενική προσέγγιση να καταστεί η αγορά εργασίας πιο ευέλικτη, μειώνοντας το δίχτυ προστασίας σήμερα θεωρείται από όλους ως το κλειδί της οικονομικής επιτυχίας της Γερμανίας (η οικονομική ανάπτυξη έχει επιταχυνθεί και η ανεργία έχει μειωθεί) και ως παράδειγμα προς μίμηση για όλη την υπόλοιπη Ευρώπη.
Για όσους θέλουν να κατανοήσουν τις λεπτομέρειες της γερμανική οικονομικής εμπειρίας η επιστημονική εργασία του Dustmann κ.ά., με τίτλο «Από ασθενής της Ευρώπης σε οικονομικός Superstar» είναι μια καλή ακαδημαϊκή ανάλυση. Όπως εξηγείται στην εργασία, όχι μόνο οι μεταρρυθμίσεις Hartz, αλλά και η αποκεντρωμένη φύση των γερμανικών συνδικάτων συντέλεσαν στο να παραχθούν αυτά τα αποτελέσματα.
Αλλά, η εργασία δείχνει και κάτι άλλο, ότι η αύξηση των ποσοστών ανάπτυξης και η μείωση της ανεργίας δεν οδήγησαν σε αύξηση των μισθών. Εδώ έχουμε το διάγραμμα από μία άλλη αξιολόγηση των μεταρρυθμίσεων Hartz, που έκαναν οι Τομ Krebs και Martin Scheffel:
Η ανάπτυξη απογειώθηκε. Οι μισθοί ,όμως ,έμειναν στάσιμοι - στην πραγματικότητα μειώθηκαν - για περίπου 15 χρόνια. Και όπως δείχνουν τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η προσωρινή απασχόληση αυξήθηκε, χρόνια πριν γίνει το ίδιο στις χώρες της περιφέρειας. Έτσι, η Ισπανία και άλλες χώρες που ακολουθούν τη γερμανική συνταγή δεν θα πρέπει να εκπλήσσονται αν έχουν παρόμοια αποτελέσματα, με μια ανάκαμψη οικονομική που αφήνει τους εργαζόμενους να μαραζώνουν σε συνθήκες αυξανόμενης «ανασφάλειας». Αν αυτό θεωρείται επιτυχία, τότε με τι θα πρέπει να μοιάζει μια αποτυχία; Ίσως με την Ελλάδα.
