Σκουριές: Οδοιπορικό στον πληγωμένο τόπο

 Του Κώστα Παπαντωνίου, από το 3pointmagazine.gr

 

Γυρίσαμε τον Κάκκαβο, το βουνό της Χαλκιδικής που έχει πιο πυκνή βλάστηση από το Πήλιο, αλλά συνεχίζει να καταστρέφει ανεξέλεγκτα η χρυσοθηρική εταιρεία Eldorado Gold.

Μεγάλη Παναγία
«Κάθε μέρα κατεβαίνουν από το βουνό φορτηγά γεμάτα κομμένα ξύλα», μας λένε κάτοικοι από τη Μεγάλη Παναγία, το χωριό που βρίσκεται πιο κοντά από το καθένα στις Σκουριές και τα εργοτάξια της Eldorado Gold για την εξόρυξη χρυσού. «Αρχικά, το αποτέλεσμα των εκλογών έφερε σε εμάς την ελπίδα ότι θα μπει τέλος στην καταστροφή και στην άλλη πλευρά πανικό. Η εταιρεία όμως δουλεύει ακόμη πιο γρήγορα και η αστυνομία μας χτύπησε περισσότερο στη τελευταία διαδήλωση, απ’ ότι μας χτυπούσε πριν. Μαζί μάλιστα με τους μεταλλωρύχους», υποστηρίζουν.

Στο χωριό τους έχουν ζήσει καταστάσεις, που άκουγαν μόνο από διηγήσεις των μεγαλύτερων. «Οι αστυνομικοί έψαχναν με λίστες να δουν ποιος είναι ποιος για να τον συλλάβουν, και οι ρουφιάνοι, συγχωριανοί μας που μεγαλώσαμε μαζί, τους έδειχναν». Όσοι κάτοικοι συμμετέχουν στο κίνημα μετά τις μεγάλες διαδηλώσεις βρέθηκαν φορτωμένοι με βαριές κατηγορίες. Για μέρες έβλεπαν ασφαλίτες έξω από τα σπίτια τους, ακόμη και συνταξιοδοτημένους αστυνομικούς όπως λένε, που έχουν ενεργοποιηθεί για την περίσταση.

Οι διωκόμενοι, απλοί άνθρωποι και όχι μέλη της 17 Νοέμβρη, όπως θα μπορούσε κανείς να υποθέσει βλέποντας τα κατηγορητήρια, φτάνουν τους 350. Η αίσθηση ότι παρακολουθούνται διαρκώς, ο φόβος να μην μπουκάρει η αστυνομία στα σπίτια τους όπως είχε κάνει πριν δυο χρόνια, η ψυχρότητα ακόμη και με συγγενείς τους που είναι υπέρ της εξόρυξης χρυσού, κάνουν την κάθε ημέρα σχεδόν ανυπόφορη.

Στο μεταξύ πολλές από τις επιχειρήσεις έκλεισαν ή παρήκμασαν. «Από τη μία δεν ψωνίζουν όσοι στηρίζουν την εξόρυξη, από την άλλη δεν έρχονταν και όσοι είναι κατά του έργου, φοβούμενοι τη στοχοποίηση». Το πλήθος ωστόσο των επιχειρήσεων που είχαν ανοίξει πριν ξεκινήσουν τα έργα στις Σκουριές, φανερώνει ότι μπορεί να υπάρχει διαφορετικό τρόπος ανάπτυξης στην περιοχή. Στον αντίποδα η εταιρεία ανακόπτει τις άλλες μορφές ανάπτυξης, όπως ο τουρισμός, καθώς όλοι οι ξενώνες έχουν νοικιαστεί από την Eldorado Gold για εργαζόμενους από άλλες περιοχές.

«Εμφύλιος» με την υπογραφή της εταιρείας
«Αρχικά όλη η Μεγάλη Παναγία ήταν κατά του έργου», μας λένε. Η εταιρεία κατάφερε να χωρίσει το χωριό στα δύο, ακόμη και οικογένειες, προχωρώντας σε μελετημένες προσλήψεις. «Πήγαιναν στοχευμένα. Ήξεραν πως αν μπορούσαν να πείσουν ένα πρόσωπο που είχε επιρροή και σε κάποιο ακόμα, πήγαιναν εκεί πρώτα». Η χαρτογράφηση των κατοίκων της Μεγάλης Παναγίας, έγινε με τη βοήθεια συγκεκριμένων και συγκεκριμένοι ήταν όσοι παρότρυναν άλλους να δεχτούν τις προτάσεις της Eldorado Gold. Το χωριό σήμερα αποτελείται από κόσμο που εναντιώνεται στην επένδυση και από κόσμο που εναντιωνόταν αλλά τώρα τη στηρίζει. Το αποτέλεσμα είναι ένα εκρηκτικό μείγμα που φαίνεται σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν δημιουργηθεί ακόμη και διαφορετικοί σύλλογοι για την ίδια ενασχόληση. Υπάρχουν δύο σύλλογοι μοτοσυκλετιστών και πολλοί ακόμα που η σύνθεση των μελών είναι ανάλογη με τη στάση που κρατά ο καθένας απέναντι στο έργο. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι από τα 950 μέλη του Κυνηγετικού Συλλόγου Αρναίας, τα 300 είναι μεταλλωρύχοι! Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ που έχουν κάνει τα «Κυνηγητικά Νέα» στις 22 Απριλίου του 2015, την περίοδο που προσλήφθηκαν οι κυνηγοί ως μεταλλωρύχοι, πρόεδρος του συλλόγου ήταν ο Γιώργος Καραβασιλικός, που είχε διατελέσει αντιδήμαρχος στο δήμο Αριστοτέλη επί δημαρχίας Χρήστου Πάχτα, ο οποίος ήταν και παραμένει υπέρ της επένδυσης.

Πάνω στο βουνό

Η διαδρομή από τη Μεγάλη Παναγία μέχρι τις εγκαταστάσεις της εταιρείας είναι μικρή, καθώς δεν ξεπερνά τα 6 χιλιόμετρα. Παρόλα αυτά, δεν είναι πολλοί εκείνοι που θα προσφερθούν να ανεβούν στο βουνό, καθώς καιροφυλακτούν οι άνδρες της εταιρείας security, αλλά και αστυνομικοί. «Τα αυτοκίνητα είναι όλα σημαδεμένα, όπως άλλωστε φακελωμένοι είμαστε και εμείς», σου εξηγούν.

Σε διάφορα σημεία του βουνού υπάρχουν σκοπιές, ενώ οι φύλακες κοιτούν προκλητικά. Καθώς προχωράμε προς το open pit βασική υποδομή του έργου και στην όψη βγαλμένο από το χειρότερο εφιάλτη, μας ακολουθούν και παρακολουθούν. Αισθάνεσαι για ένα λόγο ακόμη, αρκετά ξεκάθαρα ότι στις Σκουριές δεν γίνεται μια «αγαθή» επένδυση.

Σε όλη τη διαδρομή οι αντιθέσεις είναι έντονες. Από τη μία πλευρά των δρόμων σε διαστάσεις εθνικής οδού, όπως του διαμόρφωσε η εταιρεία, υπάρχει πυκνή βλάστηση και από την άλλη γυμνές χωμάτινες επιφάνειες, τεχνητοί λόφοι, φορτηγά και μηχανήματα και βέβαια το τερατώδες open pit. Χιλιάδες δέντρα κομμένα και μπετό μέσα σε ένα σπάνιο για την ποικιλία σε χλωρίδα και πανίδα δάσος.

Οι κάτοικοι που συμμετέχουν στο κίνημα ενάντια της εξόρυξης χρυσού ζητούν από την κυβέρνηση να τηρήσει τις προεκλογικές της δεσμεύσεις και να σταματήσει την Eldorado Gold. «Κάθε μέρα που περνάει είναι εις βάρος του τόπου και των ζωών μας», λένε, τονίζοντας ότι η υπομονή τους εξαντλείται. Παράλληλα υποστηρίζουν ότι το κίνημα παραμένει ζωντανό και «μπορεί να χτυπάει τόσο προς τα δεξιά όσο και προς τα αριστερά…».

 

  

 

[--->]