Οι επιπτώσεις του φαινόμενου COVID-19: η ανεργία στους νέους στην Ευρώπη

 

Και πριν την πανδημία, η ανεργία στους νέους στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν τρεις φορές υψηλότερη από ό, τι στις ηλικίες άνω των 55 .

MONIKA GRZEGORCZYK AND GUNTRAM B. WOLFF

Η ανεργία στους νέους αυξήθηκε δραματικά σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια πριν τα ποσοστά ανεργίας στους νέους μειωθούν ή πέσουν κάτω από τα προ κρίσης επίπεδα . Μέχρι και το 2019, αυτό δεν είχε επιτευχθεί σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

 Η πανδημία COVID-19 αποτελεί σήμερα μια ανάλογη απειλή και οι νεότερες γενιές αντιμετωπίζουν μια πιο σκληρή αγορά εργασίας από τις προηγούμενες .

Σχ. 1  Ποσοστά ανεργίας στην Ε.Ε. (% εργατικής δύναμης )

Πηγή : Bruegel με βάση στοιχεία από την Eurostat

Το σχήμα 1 δείχνει την ανεργία στις χώρες της ΕΕ για εργαζομένους ηλικίας 15-24 ετών και για άτομα ηλικίας 55-64 ετών. Η ανεργία στους νέους αυξήθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2020, ενώ η ανεργία παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος για την παλαιότερη ομάδα (δεν βρήκαμε σημαντική διαφορά κατά την προσαρμογή της ανεργίας των νέων ως προς το φύλο · βλ. Εικ. 3 στο παράρτημα).

Σχ.2  Εργαζόμενοι και άτομα προς αναζήτηση εργασίας ( συγκριτικά με το προηγούμενο έτος )

Πηγή : Bruegel με βάση στοιχεία από την Eurostat

Το Σχήμα 2 δείχνει τις αλλαγές στην απασχόληση και το δείκτη απασχόλησης στην ΕΕ (o βαθμός επιτυχίας μιας οικονομίας  ως προς τη συμμετοχή του πληθυσμού στην αγορά εργασίας εργατικό δυναμικό) για τις δύο ομάδες (κάτω από 25 και . Δείχνει στοιχεία για όσους εργάζονται και για όσους αναζητούν εργασία. Για άτομα άνω των 55 ετών, η αύξηση του ποσοστού κάθε χρόνο ήταν σταθερά υψηλή, με συνολική αύξηση του ποσοστού απασχόλησης άνω των 15 ποσοστιαίων μονάδων κατά την τελευταία δεκαετία. Η πανδημία άλλαξε αυτήν τη θετική ανοδική τάση, αλλά μόνο σε περιορισμένο βαθμό μέχρι στιγμής. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ηλικιακή ομάδα των νέων, για την οποία η αύξηση του ποσοστού απασχόλησης ήταν πολύ πιο μέτρια προ-πανδημίας μετά την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση, για να γίνει πολύ γλήγορα αισθητά αρνητική με την πανδημία

 Μια ματιά στην κάμψη των δεδομένων της αγοράς εργασίας ή το έλλειμμα μεταξύ της εργασίας που επιθυμούν οι εργαζόμενοι και του πραγματικού όγκου της διαθέσιμης εργασίας, δεν μας καθιστά διόλου αισιόδοξους

Πίνακας 1

Πηγή : Bruegel με βάση στοιχεία από την Eurostat

Ο Πίνακας 1 δείχνει ότι τα άτομα νεαρής ηλικίας που αναζητούν ενεργά εργασία έχουν δύο ή τρεις φορές λιγότερες πιθανότητες να βρουν εργασία από τους άνω των 55 ετών. Η επαγγελματική εμπειρία των ηλικιωμένων παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτήν την ανισότητα, γεγονός που καθιστά την αντιμετώπιση της ανεργίας στους νέους ακόμη πιο πιεστική σε περιόδους αύξησης της ανεργίας.

 Επιπλέον, ο Πίνακας 2 δείχνει μια σημαντική αύξηση του ποσοστού των ατόμων κάτω των 25 ετών που δεν αναζητούν καν εργασία, παρόλο που είναι διαθέσιμοι για εργασία (τα ποσοστά ανεργίας περιλαμβάνουν μόνο εκείνους που αναζητούν ενεργά εργασία: οι αριθμοί στον Πίνακα 2 περιλαμβάνουν αποθαρρυμένους αναζητούντες εργασία και άτομα που δεν μπορούν να αναζητήσουν εργασία λόγω προσωπικών ή οικογενειακών συνθηκών).

 Τα τραύματα που αφήνει η ανεργία στους νέους

Η ανεργία στους νέους θα πρέπει να ανησυχεί τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής ; Πέρα από τις άμεσες αρνητικές επιπτώσεις της ανεργίας στα άτομα και στα δημόσια οικονομικά, η ανεργία των νέων έχει αποδειχθεί ότι έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Η βιβλιογραφία για το φαινόμενο να είσαι νέος και άνεργος, δείχνει ότι υπάρχουν μη αναστρέψιμες συνέπειες (βλ. Για παράδειγμα Arulampalam, 2001; Darvas and Wolff 2016). Για παράδειγμα, οι Gianni De Fraja και Sara Lemos διαπίστωσαν ότι «ένας επιπλέον μήνας ανεργίας στις ηλικίες από 18 έως 20 ετών μειώνει μόνιμα το εισόδημα κατά περίπου 1,2% ετησίως». Ο Burgess (2003) διαπίστωσε ότι η ανεργία νωρίς στην καριέρα ενός ατόμου αυξάνει την πιθανότητα επακόλουθης ανεργίας.

Υπάρχει κάποια διαφοροποίηση στις απόψεις όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της ανεργίας στους νέους στο ποσοστό απασχόλησης. Οι Barslund και Gros (2017) και Mroz and Savage (2006) υποστηρίζουν ότι οι επιπτώσεις θα είναι περιορισμένου χαρακτήρα, ενώ τα στοιχεία του Eurofound (2018) έδειξαν υψηλότερα ποσοστά μακροχρόνιας ανεργίας. Τα δεδομένα του Eurofound (2017) και οι Scarpetta κ.α. (2010) θεωρούν ότι η μακροχρόνια ανεργία θα έχει μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της αισιοδοξίας για το μέλλον.

 

Ο Schwandt (2019) έδειξε ότι τα άτομα που εισέρχονται στην αγορά εργασίας κατά τη διάρκεια της ύφεσης κερδίζουν λιγότερα και εργάζονται περισσότερο αλλά έχουν και λιγότερες κοινωνικές παροχές. Επιπλέον, έχουν περισσότερες πιθανότητες να χωρίσουν και να μην κάνουν παιδιά. Επιπλέον, οι Strandh κ.α. (2014) διαπιστώνουν ότι η ανεργία των νέων συνδέεται σημαντικά με την κακή ψυχική υγεία. Είναι σημαντικό και πρέπει να υπογραμμιστεί ότι οι περίοδοι ανεργίας σε μεταγενέστερη περίοδο της ζωής τους δεν φαίνεται να έχουν τις ίδιες μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις.

 Συνοψίζοντας, η αγορά εργασίας είναι πολύ πιο δύσκολη για τους νεότερους από τους ηλικιωμένους. Όπως και η τελευταία μεγάλη ύφεση, έτσι και οι οικονομικές επιπτώσεις από την πανδημία θα αφήσει πολλούς νέους στην Ευρώπη άνεργους, με μακροχρόνιες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Ωστόσο, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen δεν χαρακτήρισε την ανεργία των νέων ως βασικό μέλημα της πολιτικής της Ένωσης στην ομιλία της στις 16 Σεπτεμβρίου 2020.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 

Εικ. 3  Ανεργία στους νέους στην Ευρώπη των 27 ανά φύλο (15-24% της εργατικής δύναμης )

Εικ. 4 Ανεργία στους νέους στην Ευρώπη (15-24% της εργατικής δύναμης ) τον Αύγουστο του 2020.

Προτεινόμενη αναφορά:

 Grzegorczyk, M. and G. Wolff (2020) ,The scarring effect of COVID-19: youth unemployment in Europe, Bruegel Blog, 28 November

 https://www.bruegel.org/2020/11/the-scarring-effect-of-covid-19-youth-unemployment-in-europe/

 

Να πάει και να μην έρθει

 

Constantinos Tachtsidis

Δεν είναι μόνο οι 2.223 νεκροί. Υπάρχουν και άλλες καθημερινές, ανθρώπινες τραγωδίες.

Δραματικές συνέπειες της πανδημίας, τις οποίες ίσως και να μη μαθαίναμε ποτέ αν δεν έβγαιναν οι ίδιοι οι παθόντες να μιλήσουν δημόσια.

Να εδώ, ο αντιδήμαρχος Επιχειρηματικότητας & Επενδύσεων του Δήμου Αθηναίων.

Σπαράζει η καρδιά σου.

[---->]

Είπε κανείς ότι γίνονται διακρίσεις ?

 

Η ΜΑΦ του Ευαγγελισμού με τις 12 κλίνες έχει διατεθεί εξ ολοκλήρου στον αρχιεπίσκοπο, για να κάνει τούμπες από κρεβάτι σε κρεβάτι. Και αυτό το κανόνισε ο Τσιόδρας ο σωτήρας μας; Κατά τα άλλα δεν γίνονται διακρίσεις και του προσφέρεται η ίδια νοσηλεία που προσφέρεται σε όλους τους άλλους.

(πηγή: in.gr)

[---->]

Κούλης ο φιλελεύθερος κρατιστής

Πριν λίγη ώρα στο Σκάι, τον κρατικοδίαιτο σταθμό του κρατικοδίαιτου Αλαφούζου εμφανίσθηκε ο οικονομικός σύμβουλος του Κούλη κ. Πατέλης. Ο κ. Πατέλης μας ενημέρωσε  ότι επίκειται κρατικοποίηση της Τράπεζας Πειραιώς αν και αυτό το γνωρίζαμε εδώ και εβδομάδες. Δεν μας ενημέρωσε όμως γιατί η κρατικοποίηση θα γίνει με 6 ευρώ ανά μετοχή την ώρα που η μετοχή της τράπεζας διαπραγματεύεται στo 1 ευρώ ανά μετοχή. Πρόκειται για μια τρομακτική ζημία για το ελληνικό δημόσιο το οποίο μάλιστα θα επιδιώξει την επανιδιωτικοποίηση της τράπεζας οριστικοποιώντας τη ζημία. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα βρεθεί τρελός να πληρώσει τη μετοχή σε τιμή πάνω από 6 ευρώ. Από την παρουσίαση των αποτελεσμάτων πάντως φαίνεται ότι η τράπεζα δεν έχει μια αφού προχωρά σε τιτλοποίηση ΕΝΉΜΕΡΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ αξίας 1 δισ ευρώ. Τέλος, απορία προκαλεί η σιγή ιχθύος του κ. Πατέλη  γύρω από την τύχη της διοίκησης Χρήστου Μεγάλου που είναι επιλογή τω ιδιωτών μετόχων που χρεοκόπησαν την τράπεζα και μας τη φόρτωσαν. Σε κάθε περίπτωση τόσες κρατικοποιήσεις δεν νομίζω να έχει κάνει άλλη ελληνική κυβέρνηση σε τόσο σύντομο χρόνο.

Δεν είναι κακοί άνθρωποι οι καπιταλιστές (ούτε οι κυβερνήσεις τους, ούτε οι εξουσιαστές και οι γραφειοκράτες ) - ( Σημειώσεις για τον επόμενο πολιτικό πόλεμο- Νο4 * )

 

Δημήτρης Οικονομίδης

Μα δεν καταλαβαίνουν; Δεν βλέπουν ότι ξεφεύγει το πράγμα; Τόσο δύσκολο είναι να …; [πχ επιτάξουν τις ιδιωτικές κλινικές για τον κορονοϊό]». Τέτοια ερωτήματα ακούμε τριγύρω μας από την πρώτη καραντίνα και ακόμη περισσότερο τώρα με το δεύτερο κύμα.

      Σαν μια επίκληση στην «κοινή λογική», στο «αυτονόητο».  Επίκληση, σχεδόν ικεσία, γεμάτη ανθρώπινη απορία και ταυτόχρονα απελπισμένη.

       Αντίστοιχα ερωτήματα δεν ξεπηδούσαν και στην «περίοδο των Μνημονίων»;

        Αυτά τα τόσο λογικά, φυσικά και ανθρώπινα ερωτήματα, μοιάζουν … Όχι! Δεν μοιάζουν, είναι της ίδιας φύσεως με το ερώτημα ενός θύματος σχετικά με το βασανιστή του: «Μα δεν είναι άνθρωπος; Μα πώς γυρνάει στο σπίτι του το βράδυ; Πώς αγκαλιάζει τη γυναίκα [τον άντρα] του, τα παιδιά του; Πώς κοιμάται ήσυχος;». Κάτι σαν σύνδρομο Στοκχόλμης σε συλλογικό επίπεδο. Σαν αυτό που δημιουργήθηκε σε αρκετό κόσμο με το «Μαζί τα φάγαμε».

 

      Αυτά τα τόσο λογικά, φυσικά και ανθρώπινα ερωτήματα, έχουν νόημα, αξίζουν τον κόπο να τα θέτουμε όταν απευθυνόμαστε σε ανθρώπους, σε ομάδες που έχουν ως Θεμέλιό τους τη συνεννόηση μεταξύ των ανθρώπων, την αλληλεγγύη, την ανθρωπιά. Σε ανθρώπους και ομάδες που επιλέγουν (όπως ο Ηρακλής μπροστά στο σταυροδρόμι της Αρετής και της Κακίας ) να μην υποκύψουν, να μην υπηρετήσουν τα «αντικοινωνικά» τους ένστικτα και επιθυμίες, τις αντικοινωνικές πολιτικές.

 

     Γι’ αυτό υπάρχει ένα θεμελιώδες λάθος όταν αυτά τα ερωτήματα απευθύνονται στην Εξουσία. Είναι σαν, αυτοί που τα λένε,  να θεωρούν ότι οι καπιταλιστές, η κυβέρνηση και οι λοιποί «έχοντες και εξουσιάζοντες» , έχουν κάποιο έλλειμα ή κάποιο μπλοκάρισμα (είτε ως άτομα είτε ως τάξη) ηθικής, καλοσύνης, αγάπης, κατανόησης, λογικής. Και επόμενα, η επίκληση στην κοινή λογική και την ανθρωπιά θα ξυπνήσει μέσα τους τον Άνθρωπο, η βροντερή καταγγελία θα τους ταρακουνήσει, και θα κάνουν, όχι βέβαια επαναστατικά πράγματα αλλά, τα στοιχειώδη.

 

   Είναι όμως έτσι; Είναι ο Καπιταλιστής, ο Εξουσιαστής, ένας Κακός Άνθρωπος; Και το θέμα, επόμενα, είναι να τον ξυπνήσουμε; Να τον φέρουμε στα σύγκαλά του; Να τον σωφρονίσουμε; Αν ήταν έτσι, τότε η κοινωνική επανάσταση θα ήταν μια πολύ εύκολη υπόθεση. Θα υποδεικνύαμε παραδείγματος χάριν, και γιατί όχι θα υποβάλαμε, τους «από πάνω» σε ψυχοεκπαιδευτικές και εξανθρωπιστικές διεργασίες και ο κόσμος θα άλλαζε χωρίς «φωτιά και μαχαίρι». Θα γλυτώναμε, συν τοις άλλοις, και από όλες τις επιπτώσεις της κοινωνικής σύγκρουσης.  Win-win, isn’t it, Watson?

  Και το τραγούδι που λέει «από στόμια βγαίνει η δύναμη, όχι από τα στόματα» δεν θα είχε γραφτεί ποτέ.  Όμορφος κόσμος, αγαπησιάρικος, αγγελικά πλασμένος.

      Και ποιος σοβαρός άνθρωπος που θέλει την κοινωνική επανάσταση θα διαφωνούσε; Κανείς!

      Η πικρή αλήθεια, που «αναθυμούνται οι παλιοί και μαθαίνουν  οι νέοι» είναι ότι, ακριβώς, αυτές τις στιγμές όπου η κοινωνία, τα λαϊκά και μικρομεσαία στρώματα, είναι αποσβολωμένα, τρομοκρατημένα και παραλυμένα, είναι η ευκαιρία για τους λύκους να προωθήσουν τα πιόνια τους στη σκακιέρα.

 

      Και τα κέρδη τους να αυξήσουν εύκολα και απρόσκοπτα.

 

      Και την Εξουσία τους να εμπεδώσουν καλύτερα.

 

      Και να βρεθούν σε πιο πλεονεκτική θέση όταν οι καταπιεζόμενοι θα έρθουν να λογαριαστούν αφού περάσει η καταιγίδα.

 

    Αυτή η «έλλειψη» κατανόησης και ανθρωπιάς, λειτουργεί στη λογική του «Σοκ και Δέος».

 

      Σε ένα πρώτο επίπεδο, το πολιτικό και ψυχολογικό ωστικό κύμα που δέχεται ο πληθυσμός είναι τεράστιο και, με δεδομένο και το ότι δεν υπάρχει αντίπαλο δέος, δηλαδή μια επαρκής, στιβαρή και μαζική αντίπαλη φωνή, που να δημιουργεί αντίβαρο και αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης στα καταπιεζόμενα στρώματα – οδηγεί σε μια παράλυση των αντιστάσεων.

 

     Σε ένα δεύτερο επίπεδο, πιο βαθύ, δημιουργεί μια αίσθηση παντοδυναμίας των κυρίαρχων τάξεων, μια σκέψη του τύπου: «για να κάνουν τόσο εγκληματικά πράγματα και με τόσο ξεδιάντροπο τρόπο, πρέπει να είναι πολύ δυνατοί και θα έχουν προβλέψει ότι δεν θα χάσουν από αυτό». Ευτυχώς για εμάς, η παντοδυναμία των κυρίαρχων δεν είναι αιώνια και οριστική, ούτε είναι ικανοί να προβλέψουν τα πάντα. Αλλά, μπορούν να επιβραδύνουν προς όφελός τους το ξέσπασμα των αντιδράσεων μας.

 

      Γιατί να απορούμε, λοιπόν, για το ότι η κυβέρνηση και ο ιδιωτικός τομέας δεν κάνουν τώρα το «λογικό και ανθρώπινο», όταν δεν είναι τόσο μακριά μας (με όρους Ιστορίας) η συνεργασία της άρχουσας τάξης με τους Ναζί, οι μαυραγορίτες, οι ταγματασφαλίτες της Κατοχής; Και μάλιστα, συχνά «τυχαίνει» να είναι και οικογενειακή υπόθεση η συνεργασία εναντίον του λαού (πρόσφατο παράδειγμα η «φαμίλια» Έβερτ). Γιατί να απορούμε όταν δεν είναι μακριά μας τα Μνημόνια και η απάνθρωπη και αμείλικτη πολιτική που ακολούθησε η άρχουσα τάξη (ακόμη και εις βάρος μερίδων της) και οι κυβερνήσεις της;

 

       Στις κοινωνίες που χωρίζονται στα δύο από το Κέρδος, την Εξουσία και την Καταστροφή της φύσης, το έργο, η αποστολή του κυρίαρχου στρατόπεδου δεν είναι να «νιώσει» τον πόνο των πολλών, να ενωθεί με τους καταπιεζόμενους, δεν θα δείξει «εθνική ομοψυχία». Αυτές οι κοινωνίες δεν είναι ένα «Έθνος», μία «Πατρίδα».

       Μια χαρά καταλαβαίνουν οι καπιταλιστές και το πολιτικό τους σύστημα τι κάνουν! Ούτε Κακοί είναι, ούτε αφελείς!

      Και αυτό που κάνουν, το έκαναν, το κάνουν και θα το κάνουν μεθοδικά, απαρασάλευτα, αμείλικτα, χωρίς συναισθηματισμούς!  

     Μήπως εμείς, οι «από δω» δεν θέλουμε, φοβόμαστε να καταλάβουμε «κάτι» και να αναλάβουμε την οργάνωση, την ευθύνη και το ρίσκο της υλοποίησης αυτού του «κάτι» ;

 *   Αν θέλεις την κοινωνική αλλαγή προετοιμάσου για πολιτικό πόλεμο *

 ( σημειώσεις για τον επόμενο πολιτικό πόλεμο – Νο2  )

 

*κεντρική φωτογραφία από το World Solidarity Movement 

[---->]