Ο λόγος υπάρχει
του Patrick Boylan *
Ο III Πόλεμος στο Ιράκ έχει ήδη αρχίσει, με την γλήγορη κατάκτηση του κεντρικού
Ιράκ από τις καλά εξοπλισμένες πολιτοφυλακές του ΙS (Ισλαμικό Κράτος - αρχικά
ISIL, Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Εγγύς Ανατολής), και την κατάκτηση από τους
Κούρδους αντάρτες στο βορρά , της πλούσιας σε πετρέλαιο περιοχής του Κιρκούκ
και την "απέλαση" των μη-Κούρδων της περιοχής που την έκαναν πιο
εύκολη πληρώνοντας τους για να εγκαταλείψουν την περιοχή.
Είναι περίεργο, αλλά αυτή η εντυπωσιακή επιτυχία των φανατικών του ΙS δεν φαίνεται να ανησυχεί και τόσο τη Δύση- ούτε και ο κουρδικός επεκτατισμός. Η Ουάσιγκτον
δεν φαίνεται να ανησυχεί, ούτε καν τα γεράκια, που συνήθως είναι έτοιμα να αδράξουν
κάθε ευκαιρία και να ζητήσουν την ανάληψη στρατιωτικής δράσης.
Οπότε και τα δικά μας μέσα ενημέρωσης δεν χτυπούν τα τύμπανα του πολέμου, όπως έκαναν πριν από τον πόλεμο στο Ιράκ
(1990),τον Πόλεμος στο Αφγανιστάν (2001), τον δεύτερο πόλεμο στο Ιράκ (2003),
και τον πόλεμο στη Λιβύη (2011) .
Μια σουρεαλιστική
ησυχία συνοδεύει σήμερα τις νίκες στο Ιράκ των πολιτοφυλακών του ΙS, αν και αυτές
αποτελούνται αναμφισβήτητα από άγριους πολεμιστές και φανατικούς. Ακόμη και ο
Πρόεδρος Ομπάμα αναβάλλει διαρκώς την επιθετική χρήση των αγαπημένων του μη επανδρωμένων
βομβαρδιστικών στο Ιράκ και αφήνει τα
γεγονότα να εξελίσσονται κανονικά.
Μία εξήγηση για όσα συμβαίνουν εκεί, λογικά, θα πρέπει να υπάρχει.
Μήπως αυτά τα θηρία του ΙS δεν είναι και τόσο επικίνδυνα; (Για τα γεωπολιτικά
και οικονομικά συμφέροντα των δυτικών, φυσικά.).
Μήπως ο κουρδικός επεκτατισμός έχει συμφωνηθεί με τη Δύση (και πληρώνεται κατά
την παράδοση, όπως πριν από δύο εβδομάδες, τα πρώτα βαρέλια πετρελαίου που
πούλησαν στο Ισραήλ);
Σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης για τις εξελίξεις στο Ιράκ, που διοργάνωσε στις 7 Ιουλίου
2014 το ISPI,η δεξαμενή σκέψης το Κέντρου Αμερικανικών Σπουδών στη Ρώμη, πολλοί
από τους συμμετέχοντες ερμήνευσαν τα γεγονότα με ένα τρόπο που φαίνεται να
στηρίζει αυτή την υπόθεση.
Κατ 'αρχάς, οι πολιτοφυλακές του ΙS είναι σαφές ότι κάνουν μια χάρη στο Ισραήλ διαμελίζοντας το Ιράκ σε
τρεις αυτόνομες οντότητες: μία κουρδική στο βορρά, μία σουνιτική στο κέντρο και
μία σιιτική στο νότο. Η αλήθεια είναι ότι από τη δεκαετία του '50 ένας τέτοιος
διαμελισμός βρισκόταν στα σχέδια του Τελ Αβίβ. (το Ισραήλ, το συμφέρει να έχει
να κάνει με μικρά κρατίδια που αντιδικούν διαρκώς μεταξύ τους, παρά με μια
μεγάλη στρατιωτική δύναμη, όπως ήταν το Ιράκ του Κασέμ ή, ακόμη χειρότερα, του
Σαντάμ Χουσεΐν.)
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, επίσης, φαίνεται να προτιμούν τώρα, τη λύση του "διαμελισμού
του Ιράκ και τη μόνιμη αντιπαράθεση των παρατάξεων." Είναι αλήθεια ότι η
άμεση κυριαρχία επί του Ιράκ αν γινόταν, θα ήταν καλύτερα διότι θα επέτρεπε
στις ΗΠΑ να έχουν υπό την κατοχή της τους φυσικούς πόρους της χώρας, χωρίς να
χρειάζεται να διαπραγματεύονται συνεχώς με τις παρατάξεις, για πιο ευνοϊκούς
όρους. Όμως, η άμεση κυριαρχία αποδείχθηκε
πάρα πολύ ακριβή, πολύ κουραστική, και στρατιωτικά πάρα πολύ περίπλοκη
(στο Ιράκ όπως και στο Αφγανιστάν, εξάλλου). Καλύτερα λοιπόν το διαίρει και
βασίλευε.
Η Λιβύη , το 2011, ήταν το πρώτο μεγάλο πείραμα όπου εφαρμόστηκε αυτή η νέα
στρατηγική, που παίχτηκε με εκατομμύρια
ζωές.
Οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία και η Ιταλία πρώτα υποκίνησαν τη λιβυκή εξέγερση στα
ανατολικά και στη συνέχεια επέμβηκαν, με τα βομβαρδιστικά τους, επίσημα, για να
"σώσουν τους αντάρτες από το καθεστώς", στην πραγματικότητα όμως, για να καταστρέψουν
τις πιο βασικές υποδομές και όλα τα πολιτικά και κοινωνικά δίκτυα της χώρας. Αυτό
δήλωσε ρητά ένας αμερικανός στρατηγός, με υπερηφάνεια: "Αποστολή
εξετελέσθη. Με τις βόμβες ρίξαμε πάλι πίσω τη Λιβύη στο Μεσαίωνα! "
Και πράγματι, η χώρα - με το υψηλότερο
βιοτικό επίπεδο και ποιότητα εκπαίδευσης
στην αφρικανική ήπειρο (μετά τη Νότια Αφρική) - είναι τώρα ερείπια.
Περιπλανώμενες συμμορίες πολιτοφυλάκων
επιβάλλουν το νόμο τους και βρίσκονται σε ένα διαρκή πόλεμο μεταξύ τους.
Από τη πολυδιαφημισμένη δημοκρατία, της Δύσης που κόστισε 50 χιλιάδες Λίβυους
νεκρούς και εκατοντάδες χιλιάδες που εγκατάλειψαν τη χώρα, σήμερα δεν υπάρχει ούτε ίχνος :
στις τελευταίες εκλογές ψήφισε μόνο το 18% του πληθυσμού. Ενώ από την άλλη ,
οι δυτικές πετρελαϊκές εταιρείες, οι οποίες επί Καντάφι είχαν εκδιωχθεί από τη
χώρα, σήμερα παίρνουν το πετρέλαιο με πενταροδεκάρες, στρέφοντας τις συμμορίες
των πολιτοφυλακών τη μία εναντίον της άλλης. Ο Καντάφι, αντίθετα, είχε επιβάλει τιμές
Νορβηγίας.
Σχεδόν φαίνεται να λειτουργεί τέλεια το νέο μοντέλο των δυτικών κατακτητών, δηλαδή
"διαμελισμός με μόνιμη
σύγκρουση των παρατάξεων."
Η Συρία σύμφωνα με τα σχέδια τους έπρεπε να είναι το
δεύτερο μεγαλύτερο πείραμα της αποτελεσματικότητάς της, αλλά ο
πεισματάρης Άσαντ, που υποστηρίζεται από την πλειονότητα του πληθυσμού, είτε ως
σωτήρας, είτε ως το μικρότερο κακό, αντιστάθηκε και συνεχίζει να αντιστέκεται.
Ετσι,η Δύση στρέφεται τώρα στο Ιράκ, για να προσπαθήσει να περάσει άλλη
μια φορά τη νέα συνταγή "πόλεμος
και διαμελισμός."
Εξάλλου το Ιράκ, βρισκόταν εδώ και χρόνια στη μαύρη λίστα ΗΠΑ και Ισραήλ. Η Δύση είχε στηρίξει την υποψηφιότητα του Nuri al-Mālikī ως
πρωθυπουργού, διότι υποσχόταν να είναι βολικός. Ωστόσο, μετά την άνοδο του, έδιωξε
τη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία των ΗΠΑ από το νότιο Ιράκ και ανάθεσε τα
μεγαλύτερα συμβόλαια για νέες πετρελαιοπηγές (άκουσον, άκουσον!) στην Κίνα ,
διευκόλυνε την μεταφορά όπλων από το Ιράν προς τους ορκισμένους εχθρούς του
Ισραήλ, τη Χεζμπολάχ (όπλα που χρησιμοποιούνται και υπέρ της κυβέρνησης της
Συρίας που οι ΗΠΑ θέλουν, όμως να ρίξουν),επέτρεψε να περάσει από το έδαφος του
Ιράκ, ο αγωγός Ιράν-Σύρια- Μεσόγειος, ανταγωνιστής του αμερικάνικου αγωγού ο
οποίος, από την Κασπία Θάλασσα, θα
διέσχιζε την Τουρκία και θα κατέληγε στη Μεσόγειο ... Με λίγα λόγια, ο Μαλίκι
τα έκανε "μαντάρα".
Και στο σημείο αυτό, καταφτάνουν οι πολιτοφυλακές του ΙS, σχεδόν με το
τηλεχειριστήριο, για να δώσουν ένα χέρι βοηθείας σε ΗΠΑ και Ισραήλ στην
προσπάθειά τους να ανατρέψουν τον al-Mālikī. Αρχικά ο ΙS συγκροτήθηκε για να
ανατρέψει τον Άσαντ στη Συρία, και χρηματοδοτείται από τη Σαουδική Αραβία για
λογαριασμό των δυτικών εταιρειών πετρελαίου (το πραγματικό State Department για
τα ζητήματα της Μέσης Ανατολής), και οι πολιτοφύλακες του ΙS δεν δυσκολεύτηκαν καθόλου να θέσουν υπό τον έλεγχο
τους το κεντρικό Ιράκ.
Πρώτον επειδή κατοικείται από ομόθρησκους τους σουνίτες που
επιθυμούν και αυτοί, να ρίξουν το σιίτη al-Mālikī. Αλλά επειδή σουνίτες είναι και πολλοί αξιωματικοί του ιρακινού στρατού που σταθμεύει στο κεντρικό
Ιράκ, μερικοί από τους οποίους διευκόλυναν το έργο των σουνιτικών πολιτοφυλακών
του ΙS εγκαταλείποντας το πεδίο της μάχης και στέλνοντας τους φαντάρους στα
σπίτια τους, προφανώς με αντάλλαγμα μια υπόσχεση για μια θέση στο νέο καθεστώς.
Πρακτικά, το IS συνάντησε μικρή αντίσταση.
Ωστόσο, άλλοι τοπικοί σουνίτες ηγέτες, παρά το ότι θέλουν και αυτοί, να πέσει η
φιλοσιιτική κυβέρνηση al-Mālikī, αρνούνται να πολεμήσουν στο πλευρό των
πολιτοφυλακών του ΙS, διότι τις θεωρούν υπερβολικά φανατικές. Είναι εύκολο λοιπόν να
προβλεψουμε ένα μελλοντικό ξεκαθάρισμα λογαριασμών ανάμεσα σ'αυτούς και
στους τοπικούς σουνίτες μαχητές του ΙS, μετά την ανατροπή του σημερινού καθεστώτος.
Ένας από αυτούς τους σχηματισμούς
τοπικών σουνιτών, το Στρατιωτικό Συμβούλιο των ιρακινών ανταρτών,
περιγράφεται θετικά σε αυτή την έκκληση που
ζητά την υποστήριξη της
Δύσης "στον αγώνα του ιρακινού
λαού" ενάντια στον al-Mālikī.
Αλλά η έκκληση αυτή δημιουργεί υποψίες. Είναι πολύ έξυπνα γραμμένη με μια δυτική λογική.
Νιώθεις το χέρι του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ (τμήμα ψυχολογικών
επιχειρήσεων, PSYOPS) και αυτό σας κάνει να υποπτεύεστε ότι οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν και
το ίδιο το Στρατιωτικό συμβούλιο και άλλους τοπικούς σουνίτες ηγέτες που
απορρίπτουν τόσο τον al-Mālikī, όσο και το IS. Πρακτικά, δεν θα πρέπει να θεωρείται πολιτική
φαντασία το να υποθέσει κανείς ότι οι ΗΠΑ, για κάθε ενδεχόμενο
(bet-αντιστάθμισης), χρηματοδοτούν όλες τις παρατάξεις στο πεδίο, έμμεσα,
μέσω της Σαουδικής Αραβίας, αλλά πιθανόν και άμεσα σε ορισμένες ειδικές
περιπτώσεις.
Ποιο μπορεί να είναι λοιπόν το πιθανότερο σενάριο για το Ιράκ στο άμεσο μέλλον; Αν είναι ακριβές,
όσα αναφέρθηκαν ως τώρα – ότι δηλαδή τον III πόλεμο στο Ιράκ τον ξεκίνησε η Δύση
για τα οικονομικά και γεωπολιτικά πλεονεκτήματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω - τότε
για το άμεσο μέλλον μπορούμε να προβλέψουμε ότι:
- το IS δεν θα κατακτήσει ολόκληρο το Ιράκ (διαφορετικά θα γινόταν μια
περιφερειακή δύναμη δύσκολα ελεγχόμενη).Θα απειλεί τη Βαγδάτη (για να πέσει ο
αλ-Μαλίκι), αλλά δεν θα της επιτεθεί, για να μην έχουμε παρέμβαση των ΗΠΑ από
τον αέρα προκειμένουν να αποκατασταθούν οι ισορροπίες.
Οπότε, το IS θα διατηρήσει σε κάθε περίπτωση τον έλεγχο του κεντρικού Ιράκ,το
οποίο, μαζί με τις αποσχιστικές διεκδικήσεις των Κούρδων στο βορρά, θα οδηγήσει
στην πτώση της κυβέρνησης και την αντικατάστασή της από μια τριανδρία κούρδων-σουνιτών-σιιτών.
Η τριανδρία, που έχει παραλύσει από εσωτερικές διαμάχες, θα παρακολουθεί ανήμπορη
την επίσημη διάλυση του Ιράκ σε τρία ή περισσότερα κρατίδια.
Στο κεντρικό κρατίδιο, στη συνέχεια, θα εξεγερθούν ενάντια στον IS οι λιγότερο
ριζοσπαστικές τοπικές παραστρατιωτικές ομάδες σουνιτών που υποστηρίζονται από
τη Δύση, όπως ακριβώς και το στρατιωτικό Συμβούλιο των εξεγερμένων που
μόλις αναφέραμε.
Το IS θα χάσει επομένως την ηγεμονία. Μπορεί να εξαφανιστεί (χωρίς καν την
εντολή της Δύσης) αν το Στέιτ Ντιπάρτμεντ (το πραγματικό) κλείσει τους κρουνούς
της Σαουδικής χρηματοδότησης. Αλλά ίσως η χρηματοδότηση συνεχιστεί ώστε να
δώσει τη δυνατότητα στον IS, που, σε κάθε περίπτωση θα απολαμβάνει τα έσοδα από την
πώληση του πετρελαίου του Baiji να διεξάγει πόλεμο ενάντια σε άλλες πολιτοφυλακές
σουνιτών και να κρατήσει το Ιράκ σε μια κατάσταση μόνιμου χάους (το σενάριο της Λιβύης).
Αν αυτές είναι οι πιο πιθανές προοπτικές για το μέλλον, τότε είναι σαφές για
ποιο λόγο, στις μέρες μας, ούτε η Ουάσιγκτον ούτε το Τελ Αβίβ, ούτε οι
ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν θορυβηθεί από τη ραγδαία άνοδο του φανατικού Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και της Εγγύς
Ανατολής, δυο βήματα από το σπίτι
τους. Αυτό ακριβώς ήθελαν.
Το Τελ Αβίβ, για παράδειγμα, είναι σίγουρο ότι αισθάνεται πιο άνετα με έναν αντίπαλο,
όπως ο αυτοαποκαλούμενος "χαλίφης" του IS, Abu Bakr Baghdadi, σε σύγκριση με τον Χασάν Νασράλα, τον ηγέτη
της Χεζμπολάχ, ή κάποιον παρόμοιο. Στην πρώτη ομιλία του στη Μοσούλη (που βιντεοσκοπήθηκε),
ο νέος χαλίφης στην πραγματικότητα απέφυγε τη συνήθη αντισιωνιστική ρητορική. Δεν
αξιοποίησε την ευκαιρία να επιτεθεί στο Ισραήλ, το οποίο ακριβώς τότε, είχε μόλις
ξεκινήσει ακόμη την αιματηρή επίθεση του εναντίον των Παλαιστινίων. Ούτε καν τη
λέξη "Ισραήλ", , "Εβραίοι" ή "σιωνισμός" δεν
ξεστόμισε. Νέα μουσική στην κουζίνα.
(Σε μια προηγούμενη περίπτωση, είναι αλήθεια, ο al Baghdadi είχε πει ότι ήθελε
να "κατακτήσει Ρώμη", αλλά το είπε μεταφορικά, σύμφωνα με πολλούς από
τους συμμετέχοντες στη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης του ISPI, για να δείξει τα
πρωτεία του χαλιφάτου του, που διέπεται από τη Σαρία, στην αυτοκρατορία των
χριστιανών, που συμβολίζεται από το Βατικανό.)
Η πιο προφανής ένδειξη, ωστόσο, ότι οι πολιτοφυλακές του IS φαίνεται ότι αποτελούν μέρος της συνολικής
ιμπεριαλιστικής στρατηγικής της Δύσης είναι το απλό γεγονός ότι το φαινόμενο δεν αυτό δεν είναι κάτι το καινούργιο,
οι αμερικάνοι και ισραηλινοί ειδικοί το
έχουν ακολουθήσει εδώ και χρόνια και ως εκ τούτου, επέτρεψαν, αν δεν ευνόησαν
κι όλας, την ανάπτυξή του.
"Το ISIL / IS δεν είναι σημερινή υπόθεση" ("ISIL / IS has been a long in the making,η ιστορία με το ISIL / IS έχει δρομολογηθεί
προ πολλού"), επέμεινε ο κύριος
ομιλητής, ο καθηγητής Ibrahim Al-Marashi, Καθηγητής Ιστορίας της Μέσης Ανατολής στο California
State University San Marcos .
Η ταχεία ανάπτυξη του Işil / IS στη Συρία, πρόσθεσε
ο καθηγητής, οφείλεται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση Άσαντ θέλησε να διασφαλίσει τον
άξονα Βορρά-Νότου της χώρας, ο οποίος είναι απολύτως ζωτικής σημασίας για την
μετακίνηση στρατευμάτων και εξοπλισμού, αφήνοντας απροστάτευτο τον άξονα
Ανατολής-Δύσης, κυρίως στα βόρεια. Οι πολιτοφυλακές του Işil / IS μπόρεσαν έτσι
να ελέγξουν αυτό τον άξονα και στη συνέχεια απλά να επεκταθούν στο Ιράκ.
Αλλά σ’ αυτό το σημείο παρεμβάλλεται και η
συνενοχή της Τουρκίας η οποία αφήνει ανοικτά τα περάσματα κατά μήκος των
συνόρων της με τη Συρία, που χρησιμοποιεί ο ISIL / IS για τροφοδοσία. Τώρα,
δεδομένου ότι η Τουρκία είναι μια χώρα του ΝΑΤΟ, δεν είναι αδιανόητο το ίδιο το
ΝΑΤΟ να γνώριζε για τη διακίνηση όπλων και υλικών και, συνεπώς, εκ των πραγμάτων να είναι συνεργός της
ανόδου του ISIL / IS.
Σε μια σύντομη ιδιωτική ανταλλαγή απόψεων μετά την συζήτηση στρογγυλής
τραπέζης,ο Al-Marashi αναγνώρισε ότι η πίεση που ασκούν τώρα οι πολιτοφυλακές
του ΙS στον αλ-Μαλίκι και τον Άσαντ δεν μπορεί παρά να την βλέπει θετικά η
Ουάσιγκτον. Στην περίπτωση της Συρίας, για παράδειγμα, η πίεση αυτή δίνει χρόνο
στην Ουάσιγκτον να στήσει τις "μετριοπαθείς
πολιτοφυλακές" όπως αναφέρεται στην πρόσφατη αίτηση για πιστώσεις
ύψους 500 εκατ. δολαρίων -
πολιτοφυλακές, οι οποίες θα πρέπει να φτάσουν πρώτες στο προεδρικό μέγαρο,
να ρίξουν τον Άσαντ και να ανεβάσουν
στην εξουσία ένα Πρόεδρο αρεστό στην Ουάσιγκτον.
Όταν ρωτήθηκε αν πιστεύει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει χρηματοδοτήσει, άμεσα ή
έμμεσα τις πολιτοφυλακές του ΙS , ο καθηγητής εμφανώς αμήχανος, απάντησε
διπλωματικά, ότι αυτός είναι ιστορικός και επιφυλάσσεται να απαντήσει στο
ερώτημα αυτό, μετά από πέντε δεκαετίες. Ένας άλλος συμμετέχων στη συνάντηση, ο
οποίος ήταν μπροστά κατά την ανταλλαγή απόψεων, πρόσθεσε: "Φυσικά! Οι
Αμερικανοί δεν είναι νέοι σε χρηματοδοτήσεις αυτού του είδους, τους αρέσει να
κάνουν τους μαθητευόμενους μάγους". Ασφαλώς! Όπως το είδαμε να γίνεται
στην 11η Σεπτεμβρίου του 2001.
Ποια πρέπει λοιπόν να είναι η στάση ενός ειρηνόφιλου,σήμερα - ή, πιο απλά, ενός ευαίσθητου πολίτη - σε αυτή την
ιστορία;
Ήταν πολύ πιο εύκολο όταν διαδηλώναμε στις 15 Φεβρουαρίου του 2003 ενάντια στην
εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ , που είχε προαναγγείλλει ο τότε Πρόεδρος George W.
Bush, ως κατάφωρα ιμπεριαλιστική (και παράνομη σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων
Εθνών).
Αλλά πώς μπορεί σήμερα να διαμαρτύρεται
κανείς ενάντια σε μια παρέμβαση της αστερόεσσας (και του Άστρου του Δαβίδ)
στο Ιράκ, που πρέπει να αποδειχθεί;
Η μαρτυρική ιρακινή κοινωνία των πολιτών,όμως. ζητά την υποστήριξή μας: βλέπε,
για παράδειγμα, αυτή την έκκληση του Ιρακινού Κοινωνικού Φόρουμ, το οποίο
έχει πάρει πέντε πρωτοβουλίες που
μπορούμε να πάρουμε και εμείς στη Δύση για μια εκστρατεία αντιπληροφόρησης και προώθησης του διαλόγου μεταξύ των μερών.
* Patrick Boylan, πρώην καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης Tre
Operation Egypt
@OperationEgypt
