Η επένδυση - μαμούθ της πολυεθνικής EDF που ενέκρινε το ΥΠΕΚΑ αποτελεί τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τους Κρητικούς, οι οποίοι βλέπουν το νησί να μετατρέπεται σε προνομιακό πεδίο «πράσινων» επενδύσεων για ΑΠΕ, όχι προς όφελος της ενεργειακής επάρκειάς του, αλλά για την αποκόμιση υπερκερδών από τους επιχειρηματικούς κολοσσούς.
ΚΡΗΤΗ- Του Μάριου Διονέλλη
Θύελλα αντιδράσεων σε όλη την Κρήτη προκαλεί η τεράστια ενεργειακή επένδυση της γαλλικής εταιρίας EDF, με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στο περιβάλλον, που ενέκρινε την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο Περιβάλλοντος. Πρόκειται για ένα υβριδικό αιολικό-υδροηλεκτρικό σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικής ισχύος 190 Μεγαβάτ, με σοβαρές παρεμβάσεις τουλάχιστον σε τέσσερα σημεία του νησιού, κάποια από αυτά χαρακτηρισμένα ως περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Εδώ και χρόνια οι κάτοικοι και των τεσσάρων νομών της Κρήτης έχουν συμπήξει μέτωπο ανάσχεσης των βιομηχανικού τύπου ΑΠΕ στο νησί, τονίζοντας πως πλέον η «πράσινη» ενέργεια αποκτά αρνητικό πρόσημο για τον τόπο τους, αφού δεν προορίζεται για την κάλυψη των αναγκών του νησιού, αλλά για την αποκόμιση κερδών από διεθνείς επιχειρηματικούς κολοσσούς, εις βάρος του περιβάλλοντος και των άλλων παραγωγικών τομέων της οικονομίας.
Οι συνεχείς εγκρίσεις για τα αιολικά, φωτοβολταϊκά, ηλιοθερμικά και υβριδικά πάρκα, πολλά από αυτά σε προστατευόμενες περιοχές, μετατρέπουν το νησί σε μια τεράστια μονάδα παραγωγής ρεύματος που προορίζεται, όχι για να μειωθεί η κατανάλωση πετρελαίου, αλλά για πώληση από τις εταιρείες, που παίρνουν το «πράσινο φως» για να αλώσουν τους φυσικούς πόρους του νησιού. «Στην ουσία βλέπουν την Κρήτη ως μια τεράστια «πρίζα» που θα αποφέρει σε αυτούς κέρδη και σε μας υποβάθμιση και καταστροφή», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» η Κατερίνα Κορρέ, μέλος του Παγκρήτιου Δικτύου κατά των βιομηχανικών ΑΠΕ.
Τι προβλέπει το σχέδιο
Η νέα επένδυση προβλέπει τη δημιουργία ενός υδροηλεκτρικού εργοστασίου μέσα σε δάσος στα όρια των νομών Ηρακλείου και Λασιθίου. Πρόκειται για την κατασκευή δύο τεράστιων λιμνοδεξαμενών αντλησιοταμίευσης, σε διαφορετικό υψόμετρο, χωρητικότητας η καθεμιά 1,2 εκατομμυρίων κυβικών νερού. Το ΥΠΕΚΑ ενέκρινε αυτές οι δεξαμενές να κατασκευαστούν σε δασικές περιοχές που φιλοξενούν το Αζιλακόδασος -ένα από τα σπάνια μεσογειακά δάση αριάς και το μοναδικό στην Κρήτη.
Θα υπάρχουν επίσης τέσσερις υδροστρόβιλοι παραγωγής ρεύματος συνολικής ισχύος 100 μεγαβάτ καθώς και οκτώ αντλίες που θα μεταφέρουν το νερό από τον κάτω στον άνω ταμιευτήρα. Οι δύο δεξαμενές θα συνδέονται με αγωγό διαμέτρου 2,4 μ. και μήκους 2,7 χλμ. Επίσης, συνδυαστικά θα δημιουργηθούν τέσσερα αιολικά πάρκα, με συνολικά 106 ανεμογεννήτριες, σε Ρέθυμνο και Χανιά και σε απόσταση αναπνοής από οικισμούς και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, οι πιο πολλές πάνω σε περιοχές με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος.
Τα 4 αιολικά πάρκα χωροθετούνται στις θέσεις Σπίνα των Δήμων Πλατανιά και Κανδάνου – Σελίνου Χανίων (34 ανεμογεννήτριες ισχύος 850 κιλοβάτ η κάθε μία), Πλακάκια του Δήμου Πλατανιά (14 ανεμογεννήτριες ισχύος 850 κιλοβάτ η κάθε μία), Λαμπινή του Δήμου Αγ. Βασιλείου Ρεθύμνου (11 ανεμογεννήτριες ισχύος 850 κιλοβάτ η κάθε μία) και Καλή Συκιά, επίσης στον Δήμο Αγ. Βασιλείου (47 ανεμογεννήτριες ισχύος 850 κιλοβάτ η κάθε μία).
Με δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο διευθύνων σύμβουλος της EDF EΝ Ελλάς, Λ. Λαζαράκης, προανήγγειλε πως η εταιρεία θα υποβάλει αίτηση για ένταξη του έργου στις διαδικασίες του νόμου των στρατηγικών επενδύσεων (fast track) και η τελική επενδυτική απόφαση αναμένεται να ληφθεί ώς τα μέσα του 2015, ενώ υποσχέθηκε ότι το έργο θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους ηλεκτροπαραγωγής στην Κρήτη, άρα και σε μείωση του λογαριασμού των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας που πληρώνουν οι καταναλωτές.
«Κανονικός τοίχος»
Τα «αντισταθμιστικά» δεν φαίνεται να συγκινούν τους κατοίκους της Κρήτης. Στη Σπίνα, που πάλι μπαίνει στο στόχαστρο, για 34 νέες ανεμογεννήτριες, την Κυριακή οι κάτοικοι οργανώνουν λαϊκή συνέλευση (στην πλατεία Παλαιών Ρουμάτων) με θέμα «την οργάνωση δυναμικής αντίδρασης απέναντι στη συνέχιση του ξεπουλήματος του τόπου μας», όπως αναφέρεται σε σχετική πρόσκληση.
«Μας έλεγαν γραφικούς όταν ήμασταν οι πρώτοι που αντιδράσαμε», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Κωστής Πετράκης, μέλος της τοπικής Πρωτοβουλίας Κατοίκων. «Αποδείχτηκε πως είχαμε δίκιο. Τότε μας έλεγαν πως πρόκειται για μόνο τρεις ανεμογεννήτριες στο Αποπηγάδι. Σήμερα έχουν βάλει τις τρεις, έχουν δώσει άδεια για ακόμα ένα μικρό υβριδικό με άλλες 6 και πλέον εγκρίνουν και άλλες 34. Ετοιμάζουν έναν κανονικό τοίχο από ανεμογεννήτριες σε όλη την κορυφογραμμή. Ωστόσο, πλέον είμαστε ενημερωμένοι και σε συντονισμό με τους υπόλοιπους Κρητικούς. Οι αντιδράσεις μας δεν θα μείνουν μόνο σε νομικό επίπεδο. Εφόσον πλέον θέλουν να ανοίξουν πέντε μέτωπα φωτιάς σε όλη την Κρήτη, ας το κάνουν και θα υποστούν τις συνέπειες…», τονίζει ο ίδιος.
«Πολεμικό κλίμα επικρατεί και στο Ρέθυμνο, όπου πρόκειται να τοποθετηθούν 58 ανεμογεννήτριες. «Εχει καταστρωθεί κανονικό σχέδιο δράσης, για να μην επιτρέψουμε σε κανένα χωματουργικό μηχάνημα να ανεβεί στα βουνά μας», δηλώνει η Κατερίνα Κορρέ, από την Πρωτοβουλία κατοίκων του Ρεθύμνου. Ηδη το βουνό του Τσιλίβδικα φυλάσσεται και σε χρόνο μηδέν οι κάτοικοι θα βρεθούν μπροστά σε όποιον επιχειρήσει να πατήσει το πόδι του εδώ. Χθες, μάλιστα, δοκιμάστηκε και στην πράξη το σχέδιο αντίδρασης, όταν αντιληφθήκαμε πως άνθρωποι της εταιρείας ήταν εκεί και έκαναν διάφορες μετρήσεις. Πολύ γρήγορα βρέθηκαν αντιμέτωποι με δεκάδες κατοίκους που έφτασαν από όλες τις περιοχές και τους έδιωξαν κακήν κακώς».
Στον αγώνα κατά της «ανάπτυξης» συντάσσεται και ο ιερέας Γιάννης Βάθης, εφημέριος στον ναό των Σελίων. «Δεν περιμέναμε την ανάπτυξη των Σαμαρά και Βενιζέλου. Εχουμε φτιάξει μόνοι μας με ιδρώτα τον τόπο μας, τον πρωτογενή τομέα και τον τουρισμό μας. Η Κρήτη θα τους διώξει όλους αυτούς και θα μας βρουν όλους, λαό και κλήρο, απέναντί τους», τονίζει στην «Εφ.Συν.».
……………………………………………………………………………………….
ΠΑΓΚΡΗΤΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΒΑΠΕ
«Μας θεωρείτε ηλίθιους»
Στις υποσχέσεις αυτές, αλλά και σε όσους προωθούν ή ανέχονται τέτοιες επενδύσεις ως «μοχλούς ανάπτυξης» του τόπου, απάντησε άμεσα το Παγκρήτιο Δίκτυο κατά των Βιομηχανικών ΑΠΕ, προαναγγέλλοντας στην ουσία την προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της συγκεκριμένης επένδυσης. Στην ανακοίνωση του Δικτύου τίθενται πολύ σοβαρά και συγκεκριμένα ερωτήματα ως προς τη συγκεκριμένη επένδυση.
Αναλυτικά, το Δίκτυο ερωτά όλους τους τοπικούς παράγοντες και ειδικά την Περιφέρεια Κρήτης για το πώς συνάδει η συγκεκριμένη επένδυση με το περίφημο «μοντέλο ανάπτυξης» της Κρήτης, του πρωτογενούς τομέα και του τουρισμού, για το οποίο μιλούσαν στις πρόσφατες εκλογές. Επίσης καταγγέλλει πως η Περιφέρεια έχει απεμπολήσει την αρμοδιότητα για τη θέσπιση σχεδίων διαχείρισης για τις προστατευόμενες περιοχές του νησιού, υπενθυμίζοντας πως ειδικά για το Αζιλακόδασος είχε υπάρξει δέσμευση για την κήρυξή του ως Αισθητικού Δάσους, κάτι που θα είχε αποκλείσει εξ αρχής τέτοιες χρήσεις.
Επίσης, το Παγκρήτιο Δίκτυο κατά των ΒΑΠΕ θέτει με έντονο ύφος το κεφαλαιώδες θέμα των υπογείων υδάτων του νησιού, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός ή απόφαση ότι εκτός από την ύδρευση και την άρδευση τα νερά του νησιού θα αποκτήσουν στο εξής και άλλη, ενεργειακή χρήση, έτσι ώστε να μπορούν να τροφοδοτούν αντλησιοταμιευτήρες. «Πότε και από ποιον αποφασίστηκε ότι τα νερά θα ιδιωτικοποιηθούν και ότι τα ενεργειακά έργα μονοπωλιακών κολοσσών, όπως η γαλλική EDF, θα εξασφαλίσουν πηγές ύδρευσης και άρδευσης για την τοπική κοινωνία σε περίπτωση έλλειψης των αποθεμάτων στο μέλλον, όπως αναφέρεται στη μελέτη ; », ρωτούν οι πολίτες από όλη την Κρήτη.
Τέλος, στην ανακοίνωσή του, το Δίκτυο καταρρίπτει και το επιχείρημα του μελλοντικού κλεισίματος των τριών θερμικών εργοστασίων παραγωγής ενέργειας στο νησί, που θα επιφέρουν οι ΑΠΕ, τονίζοντας ότι ποτέ μέχρι σήμερα κανείς δεν έδωσε απολογιστικά στοιχεία για την υποτιθέμενη εξοικονόμηση καυσίμων στην Κρήτη από τη λειτουργία αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών, που ήδη λειτουργούν στην Κρήτη, με ισχύ περίπου 260 MW. Ταυτόχρονα, τα μέλη του δικτύου επισημαίνουν πως οι υποσχέσεις για μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος απευθύνονται μάλλον σε… ηλίθιους, αφού οι ίδιοι βλέπουν κάθε μέρα να ανεβαίνει το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα και μάλιστα ακριβώς εξαιτίας των ΑΠΕ λόγω του σχετικού τέλους (ΕΤΜΕΑΡ) που έχει επιβληθεί στους λογαριασμούς και συνεχώς αυξάνεται.
Πάντως, το υπουργείο Περιβάλλοντος παίζει πλέον ανοιχτά το παιχνίδι των αντισταθμιστικών οφελών, πριμοδοτώντας έμμεσα και άμεσα τους ιδιώτες επενδυτές. Μετά την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης της EDF στην Κρήτη (την περασμένη Παρασκευή) ακολούθησε, τη Δευτέρα, η διοχέτευση στον Τύπο των ποσών που θα λάβουν οι τοπικές κοινωνίες της Κρήτης ως «απόδοση» για τη μέχρι σήμερα εγκατάσταση ανεμογεννητριών και μικρών υδροηλεκτρικών έργων.
Τα ποσά που ανακοινώθηκαν θυμίζουν… καθρεφτάκια σε ιθαγενείς. Συνολικά στην Κρήτη, που συμπληρώνει σχεδόν μια 20ετία εγκατεστημένων αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων μεγάλης κλίμακας, ιδιαίτερα στο ανατολικό της τμήμα, θα αποδοθούν 1.744.000 ευρώ. Τα δημοτικά διαμερίσματα του Βρουχά και των Αχλαδίων στο Λασίθι, όπου βρίσκονται οι παλαιότερες και μεγαλύτερες εγκαταστάσεις, θα λάβουν αντισταθμιστικά από 156.000 ευρώ.
Στην άλλη άκρη της Κρήτης, στα Χανιά, η εγκατάσταση ανεμογεννητριών στο Αποπηγάδι έγινε σε καταπατημένες ιδιοκτησίες των ντόπιων και προκάλεσε πολύχρονες αντιδράσεις, συλλήψεις και διώξεις ακόμα και σε βάρος γερόντων της περιοχής. Σήμερα ο κ. Μανιάτης ανακοινώνει πως τα τοπικά διαμερίσματα Κανδάνου και Σεμπρώνων που κυρίως επλήγησαν έχουν να λαμβάνουν τα ιλιγγιώδη ποσά των 12.827 και 5.516 ευρώ αντιστοίχως…
[--->]
