του Emiliano Brancaccio
Ο Μάριο Ντράγκι,δήλωσε πρόσφατα: "Στα πλαίσια της εντολής της, η ΕΚΤ είναι έτοιμη να κάνει τα πάντα για να κρατήσει ζωντανό το ευρώ, και πιστέψτε με, αυτό θα είναι αρκετό." Τόνισε επίσης ότι η παρέμβαση στα σπρεντς "εντάσσεται στα πλαίσια της εντολής της ΕΚΤ, στο βαθμό που το πρίμιουμ κινδύνου του κρατικού δανεισμού πλήττει τη σωστή μετάδοση των αποφάσεων της νομισματικής πολιτικής."
Πρόκειται για κάτι "νέο"; Κατά κάποιο τρόπο ναι, αφού φωτίζει περισσότερο μια υπαρκτή αντίθεση μεταξύ των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου ως προς την "αυθεντική" ερμηνεία του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Μια σύγκρουση με αβέβαια αποτελέσματα, που στο εξής θα οξύνεται όλο και περισσότερο και που θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή ο Ντράγκι να χάσει την ψηφοφορία για την "στροφή" που μόλις ανέφερα.
Η νέα αυτή απόφαση καθιστά την ΕΚΤ δανειστή έσχατης ανάγκης; Όχι βέβαια, η ιδέα του "δανειστή" αποκλείεται πλήρως από το Καταστατικό. Ο Ντράγκι παραβιάζει την έννοια του "μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής" για να νομιμοποιήσει και πάλι την παρέμβαση του στα σπρεντς. Βαδίζει όμως πάνω στην κόψη μιας εξαιρετικά λεπτής και αμφίβολης ερμηνείας.
Αν όμως μια τέτοια "στροφή" έχει διάρκεια, δε θα είναι ένας τρόπος σωτηρίας της ευρωζώνης έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται σήμερα; Φαίνεται εντελώς απίθανο, επειδή η διαθεσιμότητα του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ να αποφασίσει σχετικά με τα σπρεντς θα εξαρτηθεί σε κάθε περίπτωση από την επιμονή των περιφερειακών χωρών της ευρωζώνης να επιμείνουν σε πολιτικές αποπληθωριστικές και περιστολής δαπανών. Αλλά αυτές οι πολιτικές, όπως διδάσκει ο Κέυνς από την εποχή του χρυσού κανόνα, ποτέ δεν τα κατάφεραν να διορθώσουν τις ανισορροπίες μεταξύ των σχέσεων χρέους και πίστωσης των χωρών που ήταν συνδεδεμένες με ένα καθεστώς σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Τι μπορεί να συμβεί λοιπόν; Αν η "στροφή" στη νομισματική πολιτική στην οποία δείχνει να αναφέρεται ο Ντράγκι είναι σταθερή, τότε ο μεγαλύτερος φόβος είναι η ΕΚΤ να κερδίσει μόνο και μόνο χρόνο και εμείς να γίνουμε μάρτυρες μιας μεγάλης αγωνίας, και να βλέπουμε την παγίωση της λεγόμενης "Νοτιοποίησης" της Ευρωπαϊκής περιφέρειας. Με τελικό αποτέλεσμα, πάντως, κάποια στιγμή, να δούμε τη σημερινή ευρωζώνη να εκρήγνυται. Και αυτό θα ήταν το χειρότερο τέλος για όλους.
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; Η δράση της ΕΚΤ για τα σπρεντς θα πρέπει να συνοδεύεται από μηχανισμούς, όπως το "στάνταρντ των αμοιβών", που να υποχρεώνουν τις χώρες με πλεόνασμα προς το εξωτερικό να ακολουθούν πολιτικές επεκτατικές και αναθέρμανσης της οικονομίας με την παρέμβαση του κράτους, και ένα "πρόγραμμα" δημόσιων ευρωπαϊκών επενδύσεων, με βασικό στόχο την ανάκαμψη των οικονομιών των περιφερειακών χωρών.
Οι φορείς των κυρίαρχων συμφερόντων στη Γερμανία θα αποδεχόντουσαν ποτέ ένα τέτοιο σχέδιο; Όχι, αν το μόνο τους ρίσκο είναι να δουν να τινάζεται στον αέρα το ενιαίο νόμισμα. Νομίζω ότι η ανάλυση της Merrill Lynch είναι ατελής και ότι καταλήγει σε λάθος συμπεράσματα, από αυτή την άποψη. Στην πραγματικότητα, το μόνο που πραγματικά φοβούνται στη Γερμανία είναι ότι με το ενιαίο νόμισμα θα τιναχτεί στον αέρα και η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Φοβούνται δηλαδή, μια στροφή προς το νεο-προστατευτισμό των περιφερειακών χωρών που θα περιορίζει την κίνηση κεφαλαίων, εμπορευμάτων και εξαγορών από κεφάλαια του εξωτερικού.
Ποιος θα μπορούσε να αποτελέσει μια αξιόπιστη απειλή νεο-προστατευτισμού απέναντι στη Γερμανία; Όχι βέβαια ο Μόντι, ή η λεγόμενη αριστερά του "ελεύθερου εμπορίου".
Είναι λοιπόν προτιμότερη η υπόθεση της εξόδου από το ευρώ; Όπως έχω πει επανειλημμένως, εξαρτάται από τον τρόπο εξόδου.
