Η «Εφ.Συν.» αποκαλύπτει τη δεκασέλιδη επιστολή του ΚΚΕ στο Πορτογαλικό Κ.Κ. με αφορμή τη 15η Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων. Ο Περισσός επικρίνει τους Πορτογάλους συντρόφους του ότι «προκαλούν σύγχυση στις τάξεις του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος».
Με δεκασέλιδη επιθετική επιστολή στις 26
Οκτωβρίου, με αφορμή τη 15η Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και
Εργατικών Κομμάτων, επισημαίνει στο Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα ότι
στο Σχέδιο Απόφασης που συνέταξε «περιλαμβάνει θέματα που δεν
ανταποκρίνονται σε θεμελιώδεις αρχές και ως εκ τούτου προκαλούν σύγχυση
στις τάξεις του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος»
Του Νίκου Σβέρκου
Σε βαθύ ρήγμα οδηγούνται οι σχέσεις του ΚΚΕ με τα περισσότερα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα ανά την Ευρώπη, όπως φαίνεται από την εσωτερική αλληλογραφία που ανταλλάσσει ο Περισσός με ιστορικούς συνοδοιπόρους του. Και αν ο εξαντλητικός διάλογος και οι κοινές δράσεις ανάμεσα στα κομμουνιστικά κόμματα θεωρούνται η πεμπτουσία του διεθνισμού, το ΚΚΕ φαίνεται να εγείρει σοβαρές ενστάσεις σχετικά με το ιδεολογικό οπλοστάσιο ακόμα και όσων δεν ακολούθησαν παλαιότερα ευρωκομμουνιστικές ή οπορτουνιστικές «ατραπούς», όπως το Πορτογαλικό ΚΚ. Η «Εφ.Συν.» έχει στην κατοχή της επιστολές που αντάλλαξαν το ΚΚΕ και το Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΠΚΚ) στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης της κοινής ανακοίνωσης που θα εξέδιδε η 15η Διεθνής Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (ΔΣΚΕΚ) στη Λισαβόνα.
Ο Περισσός κατηγορεί ουσιαστικά το πορτογαλικό κόμμα ότι ρέπει προς τον οπορτουνισμό, ότι επιθυμεί τη συνεργασία με τμήματα της αστικής τάξης και ότι «σπέρνει αυταπάτες» σχετικά με τη δυνατότητα φιλολαϊκών μεταρρυθμίσεων. Επιπρόσθετα, κατηγορεί ως «αντιδραστικά», κινήματα όπως αυτά των πλατειών και των Αγανακτισμένων, ψέγει το Πορτογαλικό ΚΚ ότι «αβαντάρει» αστικές κυβερνήσεις ισχυρών καπιταλιστικών δυνάμεων στη Λατινική Αμερική, καθώς και ότι αφήνει ανοιχτό τον δρόμο για «παιχνίδια κορυφής» με τη σοσιαλδημοκρατία.
Η επιστολή
Η δεκασέλιδη επιστολή των δεκαπέντε σημείων χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα επιθετικό ύφος. «Το περιεχόμενο [του Σχεδίου Κοινής Απόφασης] σε αρκετά σημεία προκαλεί προβλήματα στο κόμμα μας» αναφέρεται στο γράμμα του ΚΚΕ, σημειώνοντας ότι «το σχέδιο Κοινής Απόφασης δεν μπορεί να περιλαμβάνει θέματα που δεν ανταποκρίνονται σε θεμελιώδεις αρχές και ως εκ τούτου προκαλούν σύγχυση στις τάξεις του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος».
Οσον αφορά τον ιμπεριαλισμό, το ΚΚΕ αποδίδει ιδεολογική πενία στο ΠΚΚ, λέγοντας ότι «το κρίσιμο αυτό ζήτημα δεν αποδίδεται σωστά και σε ορισμένα σημεία υπάρχουν περιθώρια για παρερμηνεία αυτής της έννοιας», ενώ για τις συμμαχίες ξεκαθαρίζει ότι το ελληνικό κόμμα «δεν μπορεί να συμφωνήσει με συμμαχίες με τμήματα της αστικής τάξης, που βαφτίζονται “αντιμονοπωλιακά στρώματα”». «Δεν θεωρούμε ορθό να σπέρνονται αυταπάτες, ότι μπορεί μέσα στο πλαίσιο του καπιταλισμού, με μεταρρυθμίσεις μπορεί να “διορθωθεί” το εκμεταλλευτικό αυτό σύστημα», τονίζει το ΚΚΕ σε άλλο σημείο, ενώ ξεκαθαρίζει έναντι του ΠΚΚ ότι «η εργατική τάξη δεν μπορεί να λάβει το μέρος καμιάς αστικής τάξης».
Το ΚΚΕ εκτιμά παράλληλα ότι το ΠΚΚ ολισθαίνει σε επικίνδυνες θέσεις. Κατηγορεί το ΠΚΚ ότι υποστηρίζει «διαδικασίες οικοδόμησης της κυριαρχίας και εναλλακτικών λύσεων στη βάση της κοινωνικής προόδου» και ότι προωθεί την «κατάκτηση θέσεων στους θεσμούς». «Η πείρα των Κομμουνιστικών Κομμάτων από επιλογές διαχείρισης του καπιταλισμού είναι οδυνηρή και το παράδειγμα του “Ευρωκομμουνισμού” είναι γνωστό σε όλους» τονίζει το ΚΚΕ. Προσθέτει ότι «τέτοιες θέσεις καλλιεργούν συγχύσεις και αυταπάτες, εξωραΐζουν την αστική εξουσία, αφοπλίζουν το εργατικό, λαϊκό κίνημα» και καταλήγει αποδομώντας τη θέση των κομμουνιστών στη Χιλή επί Σαλβαντόρ Αλιέντε, λέγοντας ότι «η πείρα από το πραξικόπημα στη Χιλή, του οποίου συμπληρώνονται φέτος 40 χρόνια, είναι χαρακτηριστική και δεν επιτρέπεται η υποστήριξη αυτών των θέσεων».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μάλιστα το πώς «διορθώνει» το ΚΚΕ το κείμενο των Πορτογάλων κομμουνιστών στο ζήτημα των κινημάτων. «Η επιθετικότητα του κεφαλαίου και η επανεγκαθίδρυση των αντιδραστικών αστικών πολιτικών συστημάτων, ο θολός και αντιδραστικός προσανατολισμός κινημάτων, όπως αυτό των “πλατειών” και των “αγανακτισμένων”, τα οποία στηρίχθηκαν από τα αστικά ΜΜΕ, τη σοσιαλδημοκρατία, τις οπορτουνιστικές δυνάμεις και τις συμβιβασμένες ηγεσίες του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος, ανοίγουν τον δρόμο στην αναζωπύρωση του φασισμού» επισημαίνει το ΚΚΕ.
«Σοσιαλδημοκρατικές απόψεις»
Τέλος, αποδίδει στο ΠΚΚ ότι παίρνει αποστάσεις από το μοντέλο του «υπαρκτού». «Το ΚΚΕ θεωρεί πως πίσω από τη συζήτηση περί “απόρριψης των μοντέλων”, εκδηλώνεται πρόβλημα απόρριψης των νομοτελειών της επανάστασης και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, όπως είναι η ανάγκη για εργατική εξουσία (δικτατορία του προλεταριάτου), η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, ο κεντρικός σχεδιασμός». Και κατηγορεί τους Πορτογάλους συντρόφους του ότι με τις θέσεις τους «προκαλούν σύγχυση και ρίχνουν νερό στο μύλο οπορτουνιστικών, σοσιαλδημοκρατικών θεωριών του είδους του λεγόμενου “σοσιαλισμού του 21ου αιώνα”».
Τις περισσότερες θέσεις του ΚΚΕ μετέφερε στη Λισαβόνα ο Γιώργος Μαρίνος, μέλος του Π.Γ. της Κ.Ε. Στην αντιπροσωπεία συμμετείχαν επίσης ο Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της Κ.Ε. και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων, και ο Κώστας Παπαδάκης, μέλος της Γραμματείας της Κ.Ε. και του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων. Ο Γ. Μαρίνος, ωστόσο, σε άρθρο του στον «Ριζοσπάστη» στις 15 Δεκεμβρίου απέφυγε να αναδείξει τις ενστάσεις του ΚΚΕ σχετικά με τα «αντιδραστικά κινήματα», την «ειρήνη», το «Διεθνές Δίκαιο» και την «κυριαρχία», ζητήματα επί των οποίων το ΚΚΕ ασκεί έντονη κριτική στο Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Επιπρόσθετα, στο άρθρο του το στέλεχος του Π.Γ. τόνιζε: «Δεν μπορούμε να στηρίξουμε αστικές κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική, ακόμα κι αν συμμετέχουν ή τις στηρίζουν Κ.Κ.».
Διαβάστε κάτω τις επιστολές που αντάλλαξαν το ΚΚΕ και το Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΠΚΚ) στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης της κοινής ανακοίνωσης που θα εξέδιδε η 15η Διεθνής Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (ΔΣΚΕΚ) στη Λισαβόνα.
Επιστολή Ι
Επιστολή ΙΙ
[--->]
Του Νίκου Σβέρκου
Σε βαθύ ρήγμα οδηγούνται οι σχέσεις του ΚΚΕ με τα περισσότερα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα ανά την Ευρώπη, όπως φαίνεται από την εσωτερική αλληλογραφία που ανταλλάσσει ο Περισσός με ιστορικούς συνοδοιπόρους του. Και αν ο εξαντλητικός διάλογος και οι κοινές δράσεις ανάμεσα στα κομμουνιστικά κόμματα θεωρούνται η πεμπτουσία του διεθνισμού, το ΚΚΕ φαίνεται να εγείρει σοβαρές ενστάσεις σχετικά με το ιδεολογικό οπλοστάσιο ακόμα και όσων δεν ακολούθησαν παλαιότερα ευρωκομμουνιστικές ή οπορτουνιστικές «ατραπούς», όπως το Πορτογαλικό ΚΚ. Η «Εφ.Συν.» έχει στην κατοχή της επιστολές που αντάλλαξαν το ΚΚΕ και το Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΠΚΚ) στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης της κοινής ανακοίνωσης που θα εξέδιδε η 15η Διεθνής Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (ΔΣΚΕΚ) στη Λισαβόνα.
Ο Περισσός κατηγορεί ουσιαστικά το πορτογαλικό κόμμα ότι ρέπει προς τον οπορτουνισμό, ότι επιθυμεί τη συνεργασία με τμήματα της αστικής τάξης και ότι «σπέρνει αυταπάτες» σχετικά με τη δυνατότητα φιλολαϊκών μεταρρυθμίσεων. Επιπρόσθετα, κατηγορεί ως «αντιδραστικά», κινήματα όπως αυτά των πλατειών και των Αγανακτισμένων, ψέγει το Πορτογαλικό ΚΚ ότι «αβαντάρει» αστικές κυβερνήσεις ισχυρών καπιταλιστικών δυνάμεων στη Λατινική Αμερική, καθώς και ότι αφήνει ανοιχτό τον δρόμο για «παιχνίδια κορυφής» με τη σοσιαλδημοκρατία.
Η επιστολή
Η δεκασέλιδη επιστολή των δεκαπέντε σημείων χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα επιθετικό ύφος. «Το περιεχόμενο [του Σχεδίου Κοινής Απόφασης] σε αρκετά σημεία προκαλεί προβλήματα στο κόμμα μας» αναφέρεται στο γράμμα του ΚΚΕ, σημειώνοντας ότι «το σχέδιο Κοινής Απόφασης δεν μπορεί να περιλαμβάνει θέματα που δεν ανταποκρίνονται σε θεμελιώδεις αρχές και ως εκ τούτου προκαλούν σύγχυση στις τάξεις του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος».
Οσον αφορά τον ιμπεριαλισμό, το ΚΚΕ αποδίδει ιδεολογική πενία στο ΠΚΚ, λέγοντας ότι «το κρίσιμο αυτό ζήτημα δεν αποδίδεται σωστά και σε ορισμένα σημεία υπάρχουν περιθώρια για παρερμηνεία αυτής της έννοιας», ενώ για τις συμμαχίες ξεκαθαρίζει ότι το ελληνικό κόμμα «δεν μπορεί να συμφωνήσει με συμμαχίες με τμήματα της αστικής τάξης, που βαφτίζονται “αντιμονοπωλιακά στρώματα”». «Δεν θεωρούμε ορθό να σπέρνονται αυταπάτες, ότι μπορεί μέσα στο πλαίσιο του καπιταλισμού, με μεταρρυθμίσεις μπορεί να “διορθωθεί” το εκμεταλλευτικό αυτό σύστημα», τονίζει το ΚΚΕ σε άλλο σημείο, ενώ ξεκαθαρίζει έναντι του ΠΚΚ ότι «η εργατική τάξη δεν μπορεί να λάβει το μέρος καμιάς αστικής τάξης».
Το ΚΚΕ εκτιμά παράλληλα ότι το ΠΚΚ ολισθαίνει σε επικίνδυνες θέσεις. Κατηγορεί το ΠΚΚ ότι υποστηρίζει «διαδικασίες οικοδόμησης της κυριαρχίας και εναλλακτικών λύσεων στη βάση της κοινωνικής προόδου» και ότι προωθεί την «κατάκτηση θέσεων στους θεσμούς». «Η πείρα των Κομμουνιστικών Κομμάτων από επιλογές διαχείρισης του καπιταλισμού είναι οδυνηρή και το παράδειγμα του “Ευρωκομμουνισμού” είναι γνωστό σε όλους» τονίζει το ΚΚΕ. Προσθέτει ότι «τέτοιες θέσεις καλλιεργούν συγχύσεις και αυταπάτες, εξωραΐζουν την αστική εξουσία, αφοπλίζουν το εργατικό, λαϊκό κίνημα» και καταλήγει αποδομώντας τη θέση των κομμουνιστών στη Χιλή επί Σαλβαντόρ Αλιέντε, λέγοντας ότι «η πείρα από το πραξικόπημα στη Χιλή, του οποίου συμπληρώνονται φέτος 40 χρόνια, είναι χαρακτηριστική και δεν επιτρέπεται η υποστήριξη αυτών των θέσεων».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μάλιστα το πώς «διορθώνει» το ΚΚΕ το κείμενο των Πορτογάλων κομμουνιστών στο ζήτημα των κινημάτων. «Η επιθετικότητα του κεφαλαίου και η επανεγκαθίδρυση των αντιδραστικών αστικών πολιτικών συστημάτων, ο θολός και αντιδραστικός προσανατολισμός κινημάτων, όπως αυτό των “πλατειών” και των “αγανακτισμένων”, τα οποία στηρίχθηκαν από τα αστικά ΜΜΕ, τη σοσιαλδημοκρατία, τις οπορτουνιστικές δυνάμεις και τις συμβιβασμένες ηγεσίες του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος, ανοίγουν τον δρόμο στην αναζωπύρωση του φασισμού» επισημαίνει το ΚΚΕ.
«Σοσιαλδημοκρατικές απόψεις»
Τέλος, αποδίδει στο ΠΚΚ ότι παίρνει αποστάσεις από το μοντέλο του «υπαρκτού». «Το ΚΚΕ θεωρεί πως πίσω από τη συζήτηση περί “απόρριψης των μοντέλων”, εκδηλώνεται πρόβλημα απόρριψης των νομοτελειών της επανάστασης και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, όπως είναι η ανάγκη για εργατική εξουσία (δικτατορία του προλεταριάτου), η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, ο κεντρικός σχεδιασμός». Και κατηγορεί τους Πορτογάλους συντρόφους του ότι με τις θέσεις τους «προκαλούν σύγχυση και ρίχνουν νερό στο μύλο οπορτουνιστικών, σοσιαλδημοκρατικών θεωριών του είδους του λεγόμενου “σοσιαλισμού του 21ου αιώνα”».
Τις περισσότερες θέσεις του ΚΚΕ μετέφερε στη Λισαβόνα ο Γιώργος Μαρίνος, μέλος του Π.Γ. της Κ.Ε. Στην αντιπροσωπεία συμμετείχαν επίσης ο Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της Κ.Ε. και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων, και ο Κώστας Παπαδάκης, μέλος της Γραμματείας της Κ.Ε. και του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων. Ο Γ. Μαρίνος, ωστόσο, σε άρθρο του στον «Ριζοσπάστη» στις 15 Δεκεμβρίου απέφυγε να αναδείξει τις ενστάσεις του ΚΚΕ σχετικά με τα «αντιδραστικά κινήματα», την «ειρήνη», το «Διεθνές Δίκαιο» και την «κυριαρχία», ζητήματα επί των οποίων το ΚΚΕ ασκεί έντονη κριτική στο Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Επιπρόσθετα, στο άρθρο του το στέλεχος του Π.Γ. τόνιζε: «Δεν μπορούμε να στηρίξουμε αστικές κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική, ακόμα κι αν συμμετέχουν ή τις στηρίζουν Κ.Κ.».
Διαβάστε κάτω τις επιστολές που αντάλλαξαν το ΚΚΕ και το Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΠΚΚ) στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης της κοινής ανακοίνωσης που θα εξέδιδε η 15η Διεθνής Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (ΔΣΚΕΚ) στη Λισαβόνα.
Επιστολή Ι
Επιστολή ΙΙ
[--->]