Πολυεθνικές φεύγουν από τον ευρωπαϊκό νότο

Οι συνταγές της Τρόικα αποθαρρύνουν τις επενδύσεις. Τίποτα απολύτως απ’ όσα ισχυρίζονται οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και η ΕΚΤ για να δικαιολογήσουν τις "διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις" δεν αληθεύει. Στην πραγματικότητα, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Αυτό που παρατηρείται είναι μια φυγή των πολυεθνικών από το νότο, μια φυγή κεφαλαίων που απειλεί και την καινοτομία σε μια Ευρώπη του Νότου που "χρειάζεται απεγνωσμένα να βγει από την κρίση χρέους και την ύφεση."

Αυτό αναφέρει στο χθεσινό φύλλο της, η Wall Street Journal μαζί με  μερικά παραδείγματα, όπως η αμερικανική Kimberly Clark, η οποία ανακοίνωσε την πρόθεσή της να μειώσει την παραγωγή παιδικών πανών στην Ευρώπη, λόγω της μείωσης των ποσοστών γεννήσεων,όπως και η  Alcoa και η PPR. Η γερμανική πολυεθνική Merck, πρόσφατα ανακοίνωσε την περικοπή κατά 20% του εργατικού δυναμικού της στην Ισπανία, και η αγγλική Compass Group μείωσε τις  δραστηριότητες της στην Πορτογαλία.

"Από την αρχή του χρόνου είχαμε σημάδια αποχώρησης των ξένων επενδυτών από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη  τους πρώτους έξι μήνες του έτους - αναφέρει η Wall Street Journal - ενώ η αποχώρηση των επενδυτών  από την Ιταλία ξεπέρασε την εισροή κεφαλαίων κατά 1,6 δισ. δολάρια. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις σε Πορτογαλία, Ισπανία,  Ελλάδα και Ιταλία από το 2007 είναι μειωμένες κατά 38%, καθώς οι επενδυτές μετακινούνται προς τις αναδυόμενες χώρες. "


Ένας  μεγάλος αριθμός αρνητικών ειδήσεων που σημαίνουν ακριβώς το ίδιο : οι "διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις" παράγουν το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που υποστηρίζει η  τρόικα (ΕΚΤ, ΕΕ, ΔΝΤ).

Ας μη ξεχνάμε ότι επισήμως οι άγριες περικοπές των δαπανών του δημοσίου και η διακηρυγμένη "ανάγκη" μείωσης του "κόστους εργασίας" (μείωση μισθών, επισφαλείς συμβάσεις, κατάργηση δικαιωμάτων και κατακτήσεων των μισθωτών) έγιναν για δύο βασικούς λόγους:

- Για τον  ισοσκέλιση των προυπολογισμών του κράτους και για να καταστούν βιώσιμες σε μακροπρόθεσμη βάση οι δαπάνες του δημοπροϋσίου.
 - Για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις προσέλκυσης επενδύσεων στις  χώρες των PIIGS (Πορτογαλία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ελλάδα και Ισπανία).

Και οι δύο αυτοί στόχοι απέτυχαν. Το δημόσιο χρέος στην πραγματικότητα αυξήθηκε σε όλες αυτές τις χώρες (εν μέρει εκτός από την Ιρλανδία), παρά τις περικοπές, και μάλιστα όσο πιο σκληρές ήταν οι περικοπές, τόσο περισσότερο επιδεινώθηκε το χρέος. Ο λόγος ήταν απόλυτα προβλέψιμος: μειώνοντας τις  κρατικές δαπάνες  μειώνετε το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, επιβραδύνεται ραγδαία  κάθε οικονομική δραστηριότητα, και, μειώνονται τα έσοδα από τους φόρους (ξεκινώντας από τον ΦΠΑ).
Η τοπική αυτή ύφεση,που συνοδεύτηκε από την πλήρη ανατροπή της εργατικής νομοθεσίας, η οποία στερεί από τη σημερινή γενιά και κυρίως από τις μελλοντικές γενιές την όποια ελπίδα βελτίωσης  της θέσης τους, όχι μόνο δεν συμβάλλει στη δημιουργία "ευνοϊκού περιβάλλοντος" για τις επενδύσεις (ξένες ή εγχώριες δεν υπάρχει καμία διαφορά ) αλλά δημιουργεί ένα περιβάλλον ερημοποίησης, απ’ όπου ακόμη και οι πολυεθνικές  αναγκάζονται να φύγουν. Το παράδειγμα της  Decathlon είναι χαρακτηριστικό: σε ποιον θα πουλήσω  αθλητικό εξοπλισμό χαμηλού κόστους σε μια χώρα που δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα μέχρι το τέλος του μήνα;

Η οικονομία  στην πραγματικότητα είναι ένα σύστημα. Η κατάργηση ή η περικοπή  κάποιων πυλώνων - σε αντίθεση με ό, τι νομίζουν οι  ηλίθιοι  "εξαρτημένοι" από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία που διαμορφώθηκε σε πανεπιστημιακά ιδρύματα τύπου Bocconi - αποθαρρύνει την παραγωγική δραστηριότητα. Όσο πιο χαμηλό είναι το εισόδημα σε μια χώρα, τόσο λιγότερο κερδοφόρα θα είναι μια επένδυση. Κανενας στους πάνω ορόφους των διοικητικών συμβουλίων των πολυεθνικών εταιρειών,δεν  πιστεύει ότι είναι δυνατόν να μετατρέψει τις προηγμένες χώρες σε μεξικάνικες "maquilladoras"  που παράγουν φτηνά προϊόντα για να τα πουλήσουν αλλού. Η περιοχές αυτές ήδη υπάρχουν εντός και λίγο πιο έξω από την ευρωζώνη (Ανατολική Ευρώπη,  Μαρόκο, ακόμα και η Τουρκία) και δεν υπάρχει λόγος να υπάρχουν και άλλοι "φτωχοί σε ανταγωνισμό." Αν μη τι άλλο, υπάρχει έλλειψη πλούσιων αγορών που θα εξάγεται ένα μέρος από τα πλεονάζοντα αγαθά που θα παράγονται λίγο πολύ παντού.
[--->]

Πορτογαλία: 'que se lixe a troika' (άντε και γαμήσου τρόικα)

Το σύνθημα 'que se lixe a troika' ακούστηκε και πάλι μπροστά στο πορτογαλικό Κοινοβούλιο κατά τη συζήτηση του προυπολογισμού.Ενός προϋπολογισμού που σφαγιάζει οικογένειες και εργαζόμενους. Αυτή τη φορά δεν είχαμε συγκρούσεις αλλά η οργή ξεχείλιζε. Η ΕΕ ζητά περισσότερα. Στο τέλος μιας μακράς και θυελλώδους  συζήτησης, χθες το απόγευμα, η Βουλή της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας ενέκρινε κατ’ αρχάς ένα κρατικό  προϋπολογισμό όλο περικοπές, απολύσεις και ιδιωτικοποιήσεις. Υπέρ, ψήφισαν μόνο οι βουλευτές των κεντροδεξιών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση - το PSD και το CDS-PP - ενώ κατά, όλοι οι άλλοι: οι σοσιαλιστές, οι κομμουνιστές του PCP, η ριζοσπαστική αριστερά του Bloco de Esquerda, οι Πράσινοι. Αρχικά η ψηφοφορία είχε προγραμματιστεί για το βράδυ. Στη συνέχεια, όμως ο πρόεδρος της Βουλής, μετά από αίτημα της πλειοψηφίας, αποφάσισε να επιταχύνει τη διαδικασία πριν η πλατεία μπροστά στο κοινοβούλιο γεμίσει με διαδηλωτές.
 

Οι οποίοι όμως αργά το απόγευμα συγκεντρώθηκαν κατά χιλιάδες, μπροστά από το κτίριο της Βουλής, για να διαμαρτυρηθούν για τις περικοπές και την πολιτική των θυσιών. Το σύνθημα  que se lixe τρόικα» (άντε και γαμήσου τρόικα) που πριν λίγες εβδομάδες είχαν φωνάξει  στη Λισαβόνα εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, νέοι  και οργισμένοι άνεργοι, ακούστηκε και πάλι. € 5,3 δισεκατομμύρια για μια χώρα 10 εκατομμυρίων κατοίκων, το 80% των οποίων είναι νέοι φόροι για τους εργαζόμενους. Μια απόφαση που θα κοστίσει στη μέση οικογένεια της χώρας σχεδόν δύο μισθούς, σπρώχνοντας ακόμα  περισσότερο στη φτώχεια ένα ευρύτατο φάσμα του πληθυσμού, που είναι ήδη εξαντλημένο από τη “θεραπεία“  στην οποία  τους επέβαλαν οι τεχνοκράτες των τραπεζιτών από τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη.

Οι βουλευτές της πλειοψηφίας κατόρθωσαν τελικά να διαφύγουν από το Κοινοβούλιο από δευτερεύουσες εξόδους και υπό την  προστασία εκατοντάδων αστυνομικών των Ματ, ενώ οι διαδηλωτές τους πέταγαν βεγγαλικά. Κατά της υπερψήφισης του προϋπολογισμού, εκτός από τα συνδικάτα και τα κόμματα της αριστεράς τάχθηκε και η ένωση δικαστών που καταγγέλλει την κυβέρνηση για παραβίαση  της συνταγματικής αρχής της  φορολογικής ισότητας. Αν το Συνταγματικό Δικαστήριο ,κάνει δεκτή την προσφυγή, τότε η τελική έγκριση του προϋπολογισμού που προβλέπεται για την 27η  του Νοέμβρη θα αναβληθεί και θα ξεκινήσει μια κρίση άνευ προηγουμένου.

Εν τω μεταξύ, στη Λισαβόνα, έχουν καταφτάσει οι απεσταλμένοι της τρόικας. Οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ, της Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκονται στην πρωτεύουσα για να επιβλέψουν την εφαρμογή των μέτρων  από την κυβέρνηση του Passos Coelho και να προτείνουν νέα. Ειδικότερα, η τρόικα πιέζει την κεντροδεξιά κυβέρνηση να προχωρήσει το συντομότερο δυνατόν σε βαθιά μεταρρύθμιση του κράτους με  ιδιωτικοποιήσεις, στους τομείς  υγείας και  εκπαίδευσης, την ακύρωση της εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας, την αύξηση των ορίων  συνταξιοδότησης. Ο χειμώνας στη Λισαβόνα προβλέπεται να είναι μακρύς.

[--->]

"Καταφύγιο από την παγκόσμια οικονομία ,ή επιστροφή στον προστατευτισμό"

Αριστερά, ξύπνα: με την κρίση της παγκοσμιοποίησης, το δόγμα του ελεύθερου εμπορίου είναι πια ξεπερασμένο.

Συνέντευξη του Emiliano Brancaccio του Πανεπιστημίου του Sannio στον Marco Berlinguer

(εφημερίδα Pubblico, 20 Οκτωβρίου 2012)


Η θέση του Emiliano Brancaccio είναι ότι με την κρίση της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, από τα πράγματα, αυξάνονται οι νέες μορφές προστατευτισμού και πολιτικού έλεγχου. Και ότι το δόγμα αυτό περνάει κρίση είναι πλέον άνευ ουσίας. Είναι λοιπόν καιρός η αριστερά να το συνειδητοποιήσει, αν δεν θέλει οι προτάσεις περιορισμού της κυκλοφορίας κεφαλαίων και εμπορευμάτων – που βρίσκουν  ολοένα και μεγαλύτερη  ανταπόκριση λίγο  πολύ παντού, ακόμη και στην Ιταλία – να γίνονται η σημαία δυνάμεων του λαϊκισμού και του εθνικισμού.

 

Ο προστατευτισμός ξαναγίνεται της μόδας; 

 Μεταξύ 2008 και 2012, η ​​Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταγράψει 534 νέα μέτρα προστατευτισμού. Δεν είναι μόνο η Αργεντινή, αλλά και γίγαντες, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες που έχουν εισάγει περιορισμούς. Η ίδια η Ρωσία άρχισε να εφαρμόζει 80 νέα μέτρα προστατευτισμού, κάτι που λέει πολλά για το πώς σκοπεύει να διαχειριστεί την πρόσφατη προσχώρηση της στον ΠΟΕ, στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Η μόνη δύναμη που αντιστέκεται ακόμα στον πειρασμό να ασκήσει ελέγχους στις κινήσεις κεφαλαίων και εμπορευμάτων είναι ακριβώς η Ευρωπαϊκή Ένωση.Πίσω της βρίσκονται τα συμφέροντα της ισχυρότερης  χώρας, της Γερμανίας, η οποία από το ελεύθερο εμπόριο αντλεί μεγάλα οφέλη. Ωστόσο, όσο εξελίσσεται η κρίση, στην Ευρώπη και στην Ιταλία μεγαλώνει το κλίμα συναίνεσης για μέτρα ελέγχου του εμπορίου, περιορισμού των εισαγωγών και αποκατάστασης της εθνικής κυριαρχίας επί του νομίσματος. Αυταπατόμαστε αν πιστεύουμε ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το κύμα με τη συνήθη κενή ευρωπαϊκή ρητορική .

Στην πραγματικότητα, οι ενδείξεις προστατευτισμού δεν λείπουν. Ο ίδιος ο Marchionne, ο πρόεδρος των Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων, επέκρινε το αδιάκριτο άνοιγμα στις εισαγωγές των προϊόντων αυτοκινητοβιομηχανίας  από την Ασία.
Και όχι μόνο: ο Marchionne ζήτησε επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ορίσει τις μειώσεις της παραγωγικής ικανότητας των ευρωπαίων κατασκευαστών αυτοκινήτων, ώστε να μείνουν αμετάβλητα τα μερίδια αγοράς: ένας πραγματικά κοινός ευρωπαϊκός σχεδιασμός του όγκου παραγωγής. Πρόκειται για μια θέση λογική  που ωστόσο δημιουργεί μια αντίφαση, δεδομένου ότι την ίδια στιγμή ο Marchionne υποστηρίζει την πλήρη ελευθερία μεταφοράς του κεφαλαίου της Fiat στο εξωτερικό και  απαιτεί από τους εργαζόμενους μια συνολική υποταγή στους νόμους της αγοράς. Αυτό είναι ένα ακόμη σύμπτωμα της κρίσης του φιλελευθερισμού και των ιδεολόγων του, που από τη μία προσπαθούν να υποστηρίξουν τα αστήρικτα προκειμένου να δικαιολογήσουν τις μαζικές κρατικές ενισχύσεις στο ιδιωτικό κεφάλαιο, και από την άλλη αξιώνουν να  έχουν ελευθερία κινήσεων στη σύγκρουση τους με τους εργαζόμενους.

Η Βραζιλία διαμαρτύρεται "είναι νομισματικός πόλεμος"

Οι "ενέσεις ρευστότητας" από την ΕΚΤ, Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και Τράπεζα της Ιαπωνίας δεν είναι παρά  μια "ανταγωνιστική υποτίμηση" κατά των "αναπτυσσόμενων " χωρών.


του Francesco Piccioni 

 Στη φύση, μας μάθαιναν στο σχολείο, ότι για κάθε δράση υπάρχει και μια αντίδραση ίση και αντίθετη. Ακόμα και στην οικονομία, όχι μόνο στη φυσική. Και η αντίδραση που έρχεται από τη Βραζιλία, σύμφωνα με τα λόγια του Υπουργού Οικονομικών Guido Mantega, είναι κατηγορηματική: "έχει ξεσπάσει ένας  πόλεμος νομισμάτων".
 

Αναφέρεται στις αποφάσεις που πήραν οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου τις τελευταίες εβδομάδες, όταν ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Mario Draghi ανακοίνωσε "απεριόριστες αγορές" κρατικών  ομόλογων των ευρωπαϊκών χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα αναχρηματοδότησης στις αγορές, για να μειωθούν τα σπρεντ με τα ισοδύναμα γερμανικά ομόλογα. Στη συνέχεια, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ υπό την ηγεσία του Ben Bernanke ανακοίνωσε ένα νέο κύμα "ενέσεων ρευστότητας"  στο σύστημα, χρησιμοποιώντας τρία διαφορετικά μέσα για ένα σύνολο 85 δισ. ευρώ το μήνα έως το τέλος του έτους, και περισσότερο αν χρειαστεί, για την αύξηση της απασχόλησης στις Ηνωμένες Πολιτείες.
 

Κάτι παρόμοιο έκανε  και η Τράπεζα της Ιαπωνίας (αγορά κρατικών ομολόγων 128 δισ. δολ.). Παρόμοια πρωτοβουλία αναμένεται και εκ μέρους της Τράπεζας της Αγγλίας και η Κίνα συνεχίζει από τις αρχές του καλοκαιριού να κάνει "ενέσεις  ρευστότητας"  για να στηρίξει τον κύκλο. Η Τουρκία μείωσε τα επιτόκια.
 

ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΣΤΗ ΔΥΣΦΗΜΗΣΗ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ

Η «CARTA ABIERTA» ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΙΣ ΑΘΛΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΚΥΚΛΩΝ ΕΕ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ !

Η «Carta Abierta» ( Ανοιχτή Επιστολή) είναι μια κίνηση των ανθρώπων της διανόησης, της επιστήμης, του ακτιβισμού, των γραμμάτων και των τεχνών από την Αργεντινή, που ξεκίνησε την δράση της το 2004, ως μια πολιτική και κοινωνική ανάγκη,  να παρεμβαίνει στα δρώμενα της χώρας και του κόσμου, αναδεικνύοντας την νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση σε έναν από τους μεγάλους κινδύνους για την ανθρωπότητα σήμερα. Η τελευταία παρέμβαση της «Carta abierta» σχετίζεται με την πολύπλευρη κρίση στην Ευρώπη με ακραία περίπτωση αυτήν της  Ελλάδας.

Ολόκληρη η σημαντική παρέμβαση της «Carta Obierta» έχει ως ακολούθως:

                         «ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΟΤΟ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ»

                            ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΤΣΑΜΗ

Τις τελευταίες εβδομάδες, θεσμικοί παράγοντες της νεοφιλελεύθερης δεξιάς και της συμβιβασμένης  σοσιαλδημοκρατίας Ευρωπαϊκών χωρών που βρίσκονται στη δίνη μιας βαθιάς κρίσης, μεταξύ αυτών και ηγεμονικών χωρών της Ευρώπης, πραγματοποιούν μια αγωνιώδη προσπάθεια να ενδυναμώσουν  την πρωτοβουλία των δεδηλωμένων θέσεων τους,  ώστε με τον τρόπο αυτό  να «εγγυηθούν»  την συνέχιση και βάθεμα των πολιτικών λιτότητας ως μια στρατηγική που θα έδινε υποτιθέμενες λύσεις στο ολοκαύτωμα που οδηγηθήκαν χώρες και λαοί στην περιφέρεια της Ευρώπης, μέσω του άκρατου χρηματοπιστωτικού στραγγαλισμού τους. Οι συνηθισμένες κατηγορίες εναντίων της Αργεντινής , των εκπροσώπων αυτών, γίνονται για να αποκρύψουν τον εναλλακτικό δρόμο που υιοθέτησε ο λαός της Αργεντινής, σήμερα, ώστε να ξεφύγει από τον υπερσυντηρητισμό των τελευταίων 25 ετών του 20ου αιώνα, όταν η οικονομία βρέθηκε στην δίνη μιας βαθύτατης ύφεσης, στο πισωγύρισμα των κοινωνικών δικαιωμάτων, την αποβιομηχάνιση, την ξένη εξάρτηση και την παύση κάθε παρέμβασης του κράτους στην οικονομία.

Με την αισιοδοξία να δώσουμε απαντήσεις σε όλους αυτούς που επιμένουν ότι οι πολιτικές του ΔΝΤ σήμερα στην Ευρώπη βρίσκονται στην ίδια τροχιά και λογική που εφαρμόστηκαν και στη χώρα μας, θεωρούμε παραγωγικό να φέρουμε στο φως ορισμένα επιχειρήματα που σχετίζονται με την "εκατόμβη" του λάου μας τα τελευταία 25 χρόνια του 20ου αιώνα, που διαδραματίστηκαν στην Αργεντινή κάτω από το βλέμμα και τις οδηγίες του ΔΝΤ. 

Το μπαζούκα του Ντράγκι (και οι δημόσιοι υπάλληλοι)

του Vladimiro Giacchè

Τελικά, ο Ντράγκι το μπαζούκα το χρησιμοποίησε. Δηλώνοντας ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να παρέμβει "απεριόριστα" στη δευτερογενή αγορά τίτλων του Δημοσίου (διάρκειας έως και 3 έτη), προκειμένου να μειώσει τις αποδόσεις τους σε αποδεκτά επίπεδα.

Η ανακοίνωση και μόνο της παρέμβασης αυτής, στις  6 Σεπτεμβρίου, μείωσε τις αποδόσεις των ιταλικών και ισπανικών ομολόγων και τόνωσε τα χρηματιστήρια σε όλη την Ευρώπη. Σε τέτοιο βαθμό που η γερμανική εφημερίδα Die Welt είχε τον μελαγχολικό τίτλο:  "Οι χρηματοπιστωτικές αγορές γιορτάζουν το θάνατο της Bundesbank."  Να μιλάμε για θάνατο είναι υπερβολικό. Δεν είναι λάθος, όμως, να μιλάμε  για βαριά ήττα.

Στην πραγματικότητα, η αδιάλλακτη γραμμή της Bundesbank, που άφηνε τα κράτη της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο έλεος των αγορών, νικήθηκε. Προφανώς, με τη συναίνεση της γερμανικής κυβέρνησης. Ίσως, και λόγω των εκτιμήσεων που κυκλοφορούσαν στο Βερολίνο σχετικά με το πόσο θα κόστιζε το τέλος του ευρώ στη Γερμανία.

Και πράγματι, από τότε που στο μάτι του κυκλώνα μπήκαν η Ισπανία και η Ιταλία, το σενάριο μιας πραγματικής διάλυσης του ευρώ είχε γίνει όλο και πιο πιθανό. Διόλου τυχαία, μία από τις συνέπειες από την  ανακοίνωση του Ντράγκι ήταν και η ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου. Κάτι που, παρεμπιπτόντως, αποτελεί ένα ακόμα πλήγμα για την Bundesbank, αφού προφανώς, οι αγορές δεν πιστεύουν ότι η κίνηση του Ντράγκι συνεπάγεται πληθωριστικές πιέσεις (αφού τότε, θα έπεφτε η αξία του ευρώ).

Με την ανακοίνωση του Ντράγκι ανακόπηκε η πορεία του ευρώ προς τη διάλυση. Και ξεκίνησε η μετατροπή της ΕΚΤ ... σε κεντρική τράπεζα. Είναι αλήθεια ότι σε όλο τον κόσμο, οι κεντρικές τράπεζες είναι δανειστές έσχατης ανάγκης, ακόμη και των Κρατών, ενώ η ΕΚΤ μέχρι τώρα ήταν μόνο προς τις τράπεζες. Φτάνει να πούμε ότι από το 2008/9 το 60% των νέων τίτλων του αμερικανικού Δημοσίου και του Ηνωμένου Βασιλείου το αγόρασαν οι κεντρικές τράπεζες τους. Γι 'αυτό και μειώθηκαν σημαντικά οι τόκοι που καταβάλλονται για την εξυπηρέτηση του χρέους τους.

Όλα καλά, λοιπόν; Όχι ακριβώς. Και για διαφορετικούς λόγους. Ας προσπαθήσουμε να τους βάλουμε σε μια σειρά.

1) Η ανακοίνωση του Ντράγκι περιλαμβάνει και τη διευκρίνηση ότι η αγορά των κρατικών ομολόγων θα είναι "αποστειρωμένη" (με ισόποση πώληση χρεογράφων από την ΕΚΤ  ή με καταθέσεις των τραπεζών στην ΕΚΤ), ότι δηλαδή η ΕΚΤ δεν θα τυπώσει χρήμα. Αυτό θα μπορούσε να περιορίσει την αποτελεσματικότητα των αγορών της ΕΚΤ όταν πρόκειται για ιδιαίτερα μεγάλο όγκο τίτλων. Και θα μπορούσε να σπρώξει την κερδοσκοπία να "τεστάρει"  το όριο αυτό.

2) Η μείωση της απόδοσης των ομολόγων μας και της διαφοράς μεταξύ αυτών και των γερμανικών ομολόγων ίδιας διάρκειας είναι ασφαλώς κάτι το θετικό, επειδή μειώνει το βάρος των τόκων στο χρέος μας, και γενικότερα το κόστος άντλησης κεφαλαίων για τράπεζες και ιταλικές εταιρείες. Αλλά αυτό δεν λύνει τα προβλήματα της οικονομίας μας, που επιδεινώθηκαν από τα διορθωτικά μέτρα του κρατικού προϋπολογισμού από τον Ιούλιο του 2011 και μετά. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η Ιταλία θα κλείσει το 2012 με ένα έλλειμμα -2,4% του ΑΕΠ, και σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις το 2013 θα μπορούσε να είναι ακόμη χειρότερα. Και για ένα επιπλέον λόγο ότι, οι επιπτώσεις από τα μέτρα είναι σταδιακές: 77 δις για το 2012, 100 δισεκατομμύρια δολάρια για το 2013 και άλλα 114 για το επόμενο έτος. Τέτοιες περικοπές στα δημόσια οικονομικά δεν μπορεί παρά να οδηγήσουν σε σημαντική και παρατεταμένη μείωση της εγχώριας ζήτησης και, επομένως, της οικονομικής δραστηριότητας. Με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, να επιδεινωθεί ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ.

3) Και αυτό έχει να κάνει με μια άλλη κρίσιμη πλευρά της αγοράς κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ: το γεγονός ότι αυτό θα γίνεται υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει επίσημη προσφυγή της χώρας στο "Μηχανισμό στήριξης" (EFSF/EMS) βοήθεια από την πολιτεία ενδιαφέρεται για το ταμείο σταθερότητας, η υπογραφή ενός πρωτοκόλλου και την επαλήθευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο πρωτόκολλο. 

Εδώ έχουμε δύο είδη προβλημάτων. Κατ 'αρχάς, δεν είναι σαφές τι θα συμβεί  αν οι προσφυγές κατά του Μηχανισμού στήριξης που εκκρεμούν ενώπιον του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου γίνουν αποδεκτές. Αλλά αυτό θα το γνωρίζουμε σύντομα: το Δικαστήριο θα αποφασίσει στις 12 Σεπτεμβρίου. Το πιο σοβαρό πρόβλημα, ωστόσο, είναι άλλο.  
Τι θα συνέβαινε όμως αν μια χώρα, που ακολουθεί ήδη πρόγραμμα λιτότητας, χρειαζόταν τη βοήθεια του Μηχανισμού στήριξης και της ΕΚΤ; Φυσικά, θα πρέπει να προσθέσει στα μέτρα που ήδη εφαρμόζει κι άλλα,πρόσθετα μέτρα. Αλλά ποιά; Σύμφωνα με τις δηλώσεις κάποιου Υπουργού ιδιαίτερα ομιλητικού, ένα από τα  πιθανότερα μέτρα  θα είναι οι ελεύθερες απολύσεις στο δημόσιο τομέα. Αν είναι έτσι,τότε  εκατομμύρια  ιταλοί εργαζόμενοι μπορεί σύντομα να ανακαλύψουν  ότι το μπαζούκα του Ντράγκι σημαδεύει αυτούς.

  (9 Σεπτεμβρίου, 2012)

[--->]

Γιατί δεν πρέπει να κατηγορούν την Ελλάδα,την Ισπανία και την Ιρλανδία για τα δεινά της Ευρώπης

Ένα χρήσιμο άρθρο του Kash Mansori  που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 2011 αλλά που παραμένει πάντα πολύ επίκαιρο,δυστυχώς, επειδή τα “παπαγαλάκια” του υπουργείου Προπαγάνδας εσ. και εξ. εξακολουθούν να  πουλάνε το παραμύθι του τζίτζικα και του μέρμηγκα , αν και πολλές μελέτες  τον διαψεύδουν ... Διαβάστε για να καταλάβετε! 

Για όλα φταίει η Ελλάδα. Αυτό πιστεύουν πολλοί Ευρωπαίοι κρυφά - ή μάλλον όχι και τόσο κρυφά - όταν διαμαρτύρονται μπροστά στην πιθανότητα να δώσουν περισσότερα χρήματα για να σώσουν την ευρωζώνη από την κρίση χρέους. Τι γίνεται όμως σε περίπτωση που αυτή η άποψη για το λόγο που η Ευρώπη έφτασε στη σημερινή της θέση δεν είναι μόνο απλουστευτική, αλλά και τελείως λάθος;

Ανοησίες, λένε οι γκρινιάρηδες. Είναι σίγουρο ότι η κρίση άρχισε, όταν το χρέος στην περιφέρεια της ευρωζώνης - Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία - αυξήθηκε τόσο , που οι επενδυτές φοβήθηκαν ότι ολόκληρες χώρες δε θα μπορούσαν πλέον να το ξεπληρώσουν. Εάν οι χώρες αυτές δεν είχαν συσσωρεύσει όλο αυτό το χρέος για να ζουν χωρίς αιδώ πάνω από τις δυνατότητές τους, τότε τίποτα από όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί. Αλλά από την ιστορία αυτή λείπει ένα βασικό στοιχείο της πραγματικής  αιτίας  της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης. Πιο συγκεκριμένα, λείπει το γεγονός ότι το ίδιο το σχέδιο του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος όχι μόνο ήταν η αιτία, αλλά έμελλε και να προκαλέσει μεγάλες πιστωτικές ροές από το κέντρο προς την περιφέρεια της ευρωζώνης. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις των χωρών αυτών δε θα μπορούσαν να κάνει και πολλά για να τις σταματήσουν. 

Μακράν από το να έχουν προκαλέσει οι ίδιες την κρίση, οι χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης βρέθηκαν απέναντι σε ισχυρές δυνάμεις που δεν μπορούσαν να ελέγξουν, δυνάμεις που κατά πάσα πιθανότητα έκαναν αναπόφευκτη αυτή τη κρίση, ανεξάρτητα του πόσο υπεύθυνα συμπεριφέρονταν μέχρι τότε οι χώρες αυτές. .

Ένας από τους βασικούς στόχους του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος ήταν πάντα η προώθηση μεγαλύτερης ενοποίησης των χρηματοπιστωτικών αγορών μεταξύ των χωρών μελών. Περίμεναν ότι το ενιαίο νόμισμα, θα διευκόλυνε τους επενδυτές μιας  χώρας του ευρώ να βρουν καλές επενδυτικές ευκαιρίες σε άλλες χώρες της ευρωζώνης, επειδή δεν θα χρειαζόταν πλέον να ανησυχούν για την αστάθεια των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Με άλλα λόγια, ένα από τα αναμενόμενα οφέλη του ευρώ ήταν ακριβώς για να διευκολύνει τη ροή των κεφαλαίων από τις χώρες με άφθονα κεφάλαια, και κατά συνέπεια σχετικά χαμηλές αποδόσεις των επενδύσεων, προς τις φτωχές σχετικά χώρες από κεφάλαια που πρόσφεραν ως εκ τούτου υψηλότερες αποδόσεις . Αυτό θεωρείται ότι αποτελεί βασικό παράγοντα στη διαδικασία οικονομικής σύγκλισης, όπου οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες θα μπορούσαν να φτάσουν τις  πιο ανεπτυγμένες.

Στην περίπτωση της Ευρώπης, οι πλούσιες σε κεφάλαια χώρες, ήταν αυτές του πυρήνα της ευρωζώνης: η Γερμανία, η  Γαλλία, το Benelux (Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο), η Αυστρία και η Φινλανδία. Η υιοθέτηση του ευρώ από τις περιφερειακές χώρες το 1999 επέτρεψε στους πιστωτές του κέντρου της ευρωζώνης να επωφεληθούν από τα σχετικά υψηλά ποσοστά απόδοσης των κεφαλαίων στην περιφέρεια. Και οι περιφερειακές χώρες, με τη σειρά τους, επωφελήθηκαν από την εισροή κεφαλαίων επειδή έτσι μειώθηκε το κόστος δανεισμού. Εν ολίγοις, η υιοθέτηση του ευρώ ως ενιαίου νομίσματος είχε ως στόχο να κατευθύνει  μεγάλες ροές κεφαλαίων από το κέντρο προς την περιφέρεια της ευρωζώνης, και είναι αυτές οι ροές κεφαλαίων, που έβαλαν τις βάσεις για την κρίση.

Στις αρχές του 2000 οι συνέπειες αυτής της μεγάλης  ροής κεφαλαίων από το κέντρο προς την περιφέρεια ήταν αρκετά προφανείς. Η ροή κεφαλαίων προς  μια χώρα μετριέται από το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών της, το αρνητικό υπόλοιπο σημαίνει ότι η χώρα είναι αποδέκτης διεθνούς δανεισμού, ενώ ένα πλεόνασμα σημαίνει ότι τα κεφάλαια της χώρας επενδύονται στο εξωτερικό. Και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών των περιφερειακών χωρών αυξήθηκε πολύ τα χρόνια μετά την υιοθέτηση του ευρώ το 1999, ενώ οι χώρες του κέντρου ήταν οι πηγές εκροής των κεφαλαίων.



Αυτό έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα, φυσικά, και τα επιτόκια στο κέντρο και την περιφέρεια της ευρωζώνης, γλήγορα συνέκλιναν. Οι επενδυτές του κέντρου ήταν ευχαριστημένοι με τις σχετικά υψηλές αποδόσεις των κεφαλαίων τους στην περιφέρεια, ενώ οι περιφερειακές χώρες γνώρισαν μια οικονομική άνθηση που χρηματοδοτήθηκε  εν μέρει από αυτή την ευκολότερη πρόσβαση στα άφθονα κεφάλαια του κέντρου, και οι εξαγωγές από το κέντρο προς την περιφέρεια αυξήθηκαν. Το 2004 δεν υπήρχε σχεδόν καμία διαφορά μεταξύ των επιτοκίων των περιφερειακών χωρών και αυτών της Γερμανίας.

ΑΥΤΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ "η πρώτη φορά που βλέπουμε  μια μεγάλη εισροή κεφαλαίων στις χώρες που κατάργησαν τα οικονομικά και χρηματοπιστωτικά εμπόδια. Το ίδιο συνέβη και στο Μεξικό μετά τη δημιουργία της NAFTA στις αρχές της δεκαετίας του '90,το ίδιο και στην Ανατολική Ασία στα μέσα της δεκαετίας του '90. Όταν οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες ενσωματώνονται περισσότερο με τον υπόλοιπο κόσμο, οι επενδυτές, γενικά, προσπαθούν να επωφεληθούν μετακινώντας τεράστια ποσά κεφαλαίων προς αυτή την κατεύθυνση.

Το πρόβλημα είναι ότι αυτές οι αυξήσεις στις ροές κεφαλαίων εξαρτώνται από τις ιδιοτροπίες των διεθνών επενδυτών, και ως εκ τούτου έχουν τη συνήθεια να "διακόπτονται ξαφνικά" σε περίπτωση που αλλάξουν τα "συναισθήματα" των επενδυτών. Και όταν αυτό συμβαίνει, συχνά ακολουθεί μια σοβαρή οικονομική κρίση.Η ερευνητική εργασία της Carmen και του Vincent Reinhart  μας δείχνει ότι η  "μπουνάτσα" (δανείζομαι τον όρο από τους ίδιους) της ροής κεφαλαίων αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο χρηματοπιστωτικής κρίσης. Και πράγματι,οι συγγραφείς αποδεικνύουν  ότι τέτοια περιστατικά προηγούνται συστηματικά των  κρίσεων δημόσιου χρέους, γιατί από η στιγμή που θα διακοπεί  η ροή κεφαλαίων, η δανειολήπτρια χώρα, ξαφνικά, δεν είναι πλέον σε θέση να αναχρηματοδοτήσει  το χρέος που έχει συσσωρεύσει. Όπως αναφέρει ο Rudi Dornbusch, στα πλαίσια εργασίας του για την μεξικανική κρίση του 1994 δεν είναι, η ταχύτητα που σκοτώνει, αλλά το απότομο φρενάρισμα.

Βασικά, η ξαφνική διακοπή της εισροής κεφαλαίων μπορεί να συμβεί ακόμα και όταν μια χώρα εφαρμόσει  όλες τις σωστές μακροοικονομικές πολιτικές. Οι χρηματοπιστωτικές  κρίσεις της δεκαετίας του '90 στην Ασία και το Μεξικό είναι καλά παραδείγματα. Στην περίπτωση της ζώνης του ευρώ, η ξαφνική διακοπή της ροής κεφαλαίων το 2009 έπληξε αδιάκριτα όλες τις περιφερειακές χώρες, ανεξάρτητα από τον τρόπο που είχαν διαχειριστεί τα οικονομικά τους.

Η Ισπανία και η Ιρλανδία, για παράδειγμα, τα χρόνια της αλματώδους ανάπτυξης, δημοσιονομικά ήταν πιο υπεύθυνες από τη Γαλλία ή τη Γερμανία, αλλά αυτό δεν έφτανε για να τις προστατέψει από την ξαφνική διακοπή της ροής κεφαλαίων. Έτσι, ακόμη και αν η Ελλάδα και η Πορτογαλία (που είχαν μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα) δείγματα της δημοσιονομικής σύνεσης, ήταν πρωταθλητές δημοσιονομικής σύνεσης, είναι πολύ πιθανό ότι θα επηρεαζόντουσαν εξίσου από την ξαφνική διακοπή. Να γιατί η καλύτερη ένδειξη για το ποιες χώρες θα έπληττε η κρίση αυτή δεν ήταν τα ελλείμματα, αλλά πιο πολύ ο όγκος της ροής των κεφαλαίων που κατέληγαν σε αυτές.

  

Τι λοιπόν προκάλεσε την ξαφνική διακοπή της ροής κεφαλαίων, αν όχι η ανεύθυνη συμπεριφορά των περιφερειακών χωρών; Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η συνακόλουθη βαθιά ύφεση το 2009 είναι ίσως μια επαρκής εξήγηση. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι περιφερειακές χώρες έκαναν τα πάντα τέλεια, η Ελλάδα και η Πορτογαλία έπρεπε να μειώσουν περισσότερο το έλλειμμα του προϋπολογισμού τους όταν είχαν την ευκαιρία στις καλές εποχές (αν και θα μπορούσαμε να πούμε το ίδιο πράγμα και για τις Ηνωμένες Πολιτείες ), και σίγουρα δεν βοήθησε ότι η ελληνική κυβέρνηση πιάστηκε να πλαστογραφεί  τα επίσημα  στατιστικά στοιχεία.

Αλλά γνωρίζουμε ότι ένα από τα βασικά  χαρακτηριστικά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008 ήταν ότι ξαφνικά οι επενδυτές δεν είχαν πλέον κανένα συμφέρον να τοποθετήσουν τα χρήματα τους σε οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο, εκτός από εκείνα που θεωρούνται πιο ασφαλή. Έτσι, όταν επρόκειτο για επενδύσεις στην περιφέρεια της ευρωζώνης, αποφάσισαν πως ήταν καιρός να εξαργυρώσουν τα τσιπς τους. Προσθέστε σε αυτό και την ύφεση που ακολούθησε, η οποία εκτόξευσε στα ύψη τα δημοσιονομικά ελλείμματα στην περιφέρεια - μαζί με όλα τα άλλα - και ίσως αυτές τις χώρες να μην είχαν καμία τύχη, ανεξάρτητα του πόσο υπεύθυνα είχαν διαχειριστεί τα οικονομικά τους.

ΑΥΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ότι η ίδια η δημιουργία του ενιαίου νομίσματος ήταν αυτή που έβαλε τις βάσεις για αυτή την κρίση, και όχι η συμπεριφορά των περιφερειακών χωρών. Αν και αυτές οι χώρες δεν έκαναν κατ 'ανάγκην όλα σωστά, ωστόσο, έπαιζαν με σημαδεμένη τράπουλα. Αλλά αν η απλουστευτική  εξήγηση αυτής της κρίσης – ότι δηλαδή, προκλήθηκε από την ανεύθυνη συμπεριφορά των περιφερειακών χωρών - δεν είναι η σωστή απάντηση, τότε θα πρέπει να ξαναδούμε  τον τρόπο διαχείρισης  της κρίσης.

Ετσι, για αρχή, αν η κρίση είναι το αποτέλεσμα αδυσώπητων δυνάμεων, πέρα από τον έλεγχο των περιφερειακών χωρών, τότε δεν είναι σκόπιμο να κουνάμε απειλητικά το δάχτυλο  ή να τιμωρούμε τις χώρες αυτές με το πικρό φαρμάκι μιας ανεπαρκούς βοήθειας. Η κρίση αυτή δεν πρέπει να μετατραπεί σε ένα παραμύθι ηθικής.
Και το πιο σημαντικό,δεδομένου ότι η περιφέρεια της ζώνης του ευρώ ήταν αυτή που έφερε το μεγαλύτερο φορτίο των συστημικών κινδύνων που ενυπάρχουν στην κοινή νομισματική ζώνη, ενώ τα οφέλη τα μοιράστηκαν τόσο το κέντρο όσο και η περιφέρεια,ότι είναι μεγάλη αδικία τα βάρη της επίλυσης της κρίσης να τα έχουν φορτωθεί σε τέτοιο βαθμό οι χώρες της περιφέρειας μέσω των εξουθενωτικών μέτρων λιτότητας που απαιτούν οι χώρες του κέντρου. Οι χώρες του κέντρου της ευρωζώνης, όπως η Γαλλία και η Γερμανία ήταν στη θέση του οδηγού, τη στιγμή δημιουργίας αυτού του συστήματος, και ήταν ευτυχισμένοι όταν κέρδιζαν από το ενιαίο νόμισμα, όταν αυτό τους βόλευε. Τώρα λοιπόν οι δύο  αυτές χώρες θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι η ευθύνη να ξεκαθαρίσει αυτό το χάλι βαρύνει κυρίως αυτές.

Ο Kash Mansori είναι οικονομολόγος και σύμβουλος για οικονομικά και χρηματοπιστωτικά θέματα

[--->]