Το σχέδιο για την Κύπρο; Μια ασίστ στη φυγή κεφαλαίων από τις τράπεζες των χωρών που κινδυνεύουν (προς τις γερμανικές) [*]

του Fabio Pavesi

Οι λογαριασμοί που πρέπει να πληρώσει η Λευκωσία είναι τουλάχιστον δύο. Είναι αυτός που πρέπει να τον πληρώσουν αμέσως – με τον πήχη της θυσίας πάνω από 100 χιλιάδες ευρώ – κάποιοι πλούσιοι Ρώσοι ολιγάρχες και κάποιοι πλούσιοι ντόπιοι επιχειρηματίες. Και ένας κρυφός λογαριασμός πολύ πιο αλμυρός και επαχθής που ίσως προκαλέσει μεγαλύτερη  αναστάτωση.

Είναι και ο  λογαριασμός της εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη που στο εξής θα πάψει να υπάρχει λόγω τρόικας, η οποία, όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, ρίχνει τα βάρη της υποτιθεμένης διάσωσης στους ιδιώτες  πιστωτές . Αν αγγίξουν τους τρεχούμενους λογαριασμούς των τραπεζών και αυτό γίνει ένας από τους τρόπους της μελλοντικής διάσωσης των χωρών, τότε θα έχουμε τεράστιες παρενέργειες. Τη φυγή των καταθέσεων από τις τράπεζες των χωρών υψηλού κινδύνου. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερο κακό για μια τράπεζα να βλέπει  να μειώνεται η βάση της διαθέσιμης χρηματοδότησης.
Πρόκειται,βασικά, για ένα σενάριο τρόμου που το έχουμε ξαναδεί και δυστυχώς δεν δίδαξε τίποτα στις ευρωπαϊκές ηγεσίες. Πώς να ξεχάσουμε ότι από τις ελληνικές τράπεζες όσο εξελισσόταν η κρίση έφυγαν κεφάλαια τουλάχιστον 70 δισ. ευρώ. Πώς να ξεχάσουμε την αιμορραγία των τρεχούμενων λογαριασμών των τραπεζών της Μαδρίτης που είδαν να φεύγουν πάνω από 60 δισεκατομμύρια ευρώ μέσα σε λίγους μήνες. Και πώς να ξεχάσουμε ότι και από την Ιταλία εν μέσω κρίσης μεταξύ 2011 και καλοκαίρι του 2012 δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ ξένες καταθέσεις επέστρεψαν στο σπίτι τους. Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα χρήματα από τη στιγμή που θα φύγουν από το τραπεζικό σύστημα μιας χώρας σε κρίση δεν θα επιστρέψουν ξανά. Θέλετε μια απόδειξη; 

Αυτή τη στιγμή σύμφωνα με την ABI (Ένωση Ιταλικών Τραπεζών), από τα ταμεία των ιταλικών τραπεζών λείπουν τουλάχιστον 40 δισεκατομμύρια ξένες καταθεσεις. Ευτυχώς, για τις τράπεζες μας, που τις εμπιστεύονται οι Ιταλοί αποταμιευτές οι οποίοι έχουν αντισταθμίσει και με το παραπάνω τη φυγή των ξένων πελατών.

Αυτό με απλά λόγια οι ειδικοί το ονομάζουν βαλκανοποίηση του τραπεζικού συστήματος, ένα επικίνδυνο κατακερματισμό που κάνει τις τράπεζες της  νότιας Ευρώπης να βλέπουν τα ταμεία τους να φτωχαίνουν υπέρ των τραπεζών της Βόρειας Ευρώπης, με επικεφαλής τη Γερμανία. Αφού αυτά τα κεφάλαια εγκαταλείπουν τα ιδρύματα των χωρών που κινδυνεύουν και φουσκώνουν τα στοιχεία του ενεργητικού των τραπεζών του Βορρά.Το γιγαντιαίο φαινόμενο, το οποίο όπως απέδειξε το ΔΝΤ, σήκωσε από την Ιταλία και την Ισπανία στη κορύφωση της κρίσης, σχεδόν  500 δισεκατομμύρια ευρώ, και τώρα έχει πάρει άλλες διαστάσεις. Αλλά ανκαι η αιμορραγία αυτη τη στιγμή έχει σταματήσει, το τραγικό είναι, ότι το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου έγινε δυστυχώς ένα φαινόμενο δομικό. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στις καθαρές θέσεις πιστωτών και οφειλετών στη ζώνη του ευρώ και την περιφέρεια της ευρωζώνης να χρωστάει 820 δισ. ευρώ ενώ η Γερμανία να εμφανίζει πλεόνασμα 620 δισεκατομμυρίων.

Μια κατάσταση με σοβαρές  παρενέργειες Τα κεφάλαια  που εγκαταλείπουν τις τράπεζες των ευάλωτων χωρών κατευθύνονται προς στις  Γερμανικές, Φινλανδικές, Ολλανδικές τράπεζες, οι οποίες μπορούν  να επιτρέψουν στον εαυτό τους μια ισχυρή μόχλευση των δάνειων με πολύ χαμηλό επιτόκιο, μεταξύ άλλων. Αυτό χρηματοδοτεί την πραγματική οικονομία αυτών των χωρών. Αντίθετα, η έλλειψη ξένων καταθέσεων στις ιταλικές και ισπανικές τράπεζες τις υποχρεώνει να μειώνουν το δανεισμό προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά συρρικνώνοντας έτσι την ήδη εύθραυστη οικονομική κατάσταση στην περιφέρεια της ευρωζώνης. 

Τα στοιχεία για τα δάνεια μιλάνε από μόνα τους. Στην Ιταλία, η μείωση μόνο το 2012, ήταν 3%, στην Ελλάδα 7%,στην  Ισπανία 4%, ενώ στην Ολλανδία τα δάνεια αυξήθηκαν κατά 6% και στη Γερμανία 3%. Και έτσι καταλήγουμε σε μια Ευρώπη των τραπεζών κομμένη στα δύο. Ενισχυμένες, χάρη στη συμβολή των καταθετών που έφυγαν πρώτα από την Ελλάδα και την Ισπανία και αύριο από την Κύπρο, προς τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης και πεθαμένες στις άλλες χώρες της ευρωζώνης.

Αν δεν σταματήσει η βαλκανοποίηση του τραπεζικού συστήματος, το ευρώ κινδυνεύει και το φάρμακο που έδωσαν στη Κύπρο δεν είναι και το πιο  ενδεδειγμένο, αλλά ,αντίθετα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τον παραπέρα κατακερματισμό των χρηματοπιστωτικών συστημάτων. Ιδού λοιπόν το αυτογκόλ της Ευρώπης στην Κύπρο.

από την εφημερίδα IlSole24Ore

[*] Στμ. Η εφημερίδα IlSole24Ore είναι η οικονομική εφημερίδα με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Ιταλία και θεωρείται ότι “απηχεί” τις απόψεις της ιταλικής Confindustria (ο ΣΕΒ της Ιταλίας)

[--->]

Ρόμπερτ Ζέλικ της Π.Τ. :ο πραγματικός "ασθενής της Ευρώπης" είναι η Γαλλία

Ούτε η Κύπρος ούτε η Ελλάδα ή η Ισπανία, πόσο μάλλον η Ιταλία. Η χώρα από την οποία μπορούν να προέλθουν οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την Ευρωζώνη είναι η Γαλλία, η οποία, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ρόμπερτ Ζέλικ, θα μπορούσε να γίνει ο "νέος ασθενής της Ευρώπης".

Σε συνέντευξη στο «Spiegel», ο Αμερικανός μάνατζερ εξηγεί ότι το Παρίσι "μπορεί να γίνει ο νέος ασθενής της ηπείρου όχι μόνο για τα οικονομικά προβλήματα του, αλλά επειδή σύντομα η χώρα δεν θα είναι πλέον ανταγωνιστική."

Ο Ζέλικ σημείωσε ότι "κατά την επανένωση της Γερμανίας υπήρχε η ανησυχία ότι η Γερμανία θα κυριαρχούσε στην ήπειρο, αλλά για 20 χρόνια, η Γαλλία, η Ιταλία και η Μεγάλη Βρετανία υπήρξαν ένα υγιές αντίβαρο. Τώρα η γερμανική κυριαρχία είναι τεράστια. Είναι προφανές ότι οι Γερμανοί προσπαθούν με κάθε τρόπο να μη δείχνουν κυρίαρχοι, αλλά αυτό δεν αλλάζει ότι η Γερμανία είναι η κινητήρια δύναμη της Ευρώπης".

Το πρόβλημα που ούτε ο Ζέλικ  αντιμετωπίζει, τουλάχιστον σε αυτή τη συνέντευξη, είναι το εξής: γιατί θα πρέπει να υπάρχει μια ενιαία νομισματική ζώνη όπου όλοι υποφέρουν και μόνο ένας, και αυτός όχι και τόσο, κερδίζει;

[--->]

Ευρώπη 2013: χρονιά αποφάσεων

Stratfor – το γνωστό περιοδικό συλλογής και ανάλυσης  γεωπολιτικών πληροφοριών –θεωρεί ότι για το 2013 το κεντρικό ζήτημα που θα παίξει τεράστιο ρόλο στις παγκόσμιες εξελίξεις θα είναι το ξεπέρασμα της κρίσης στην Ευρώπη , την οποία και αναλύει με σαφήνεια και ρεαλισμό.

του George Friedman

Το τέλος του χρόνου συνοδεύεται πάντα από  το ερώτημα ποιο μπορεί να είναι το πιο σημαντικό θέμα της επόμενης χρονιάς. Η ερώτηση είναι απλοϊκή, δεδομένου ότι πολλά συμβαίνουν κάθε χρόνο και για τον κάθε ένα από εμάς θα μπορούσε σημαντικό να είναι κάτι άλλο. Θα πρέπει όμως να επιλέξουμε εκείνο το μοναδικό γεγονός που θα μπορούσε να κάνει τον κόσμο να αλλάξει πορεία. Κατά τη γνώμη μου, η πιο σημαντική περιοχή προς την οποία πρέπει να στρέψουμε τη προσοχή μας το 2013 είναι η Ευρώπη.

Σαν ενιαία γεωγραφική οντότητα, η Ευρώπη είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Εάν ήθελε, θα μπορούσε να γίνει μια στρατιωτική αντίπαλος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Ευρώπη είναι ένας από τους πυλώνες του παγκόσμιου συστήματος, και ότι συμβεί στην Ευρώπη θα καθορίσει το πώς θα κινηθεί ο υπόλοιπος κόσμος. Θα έλεγα ότι το 2013 θα αποσαφηνιστεί  το μέλλον της Ευρώπης.


Το ερώτημα είναι κατά πόσον η κατάσταση στην ΕΕ θα σταθεροποιηθεί, αν θα σταματήσει η πορεία κατακερματισμού της και αν προχωρήσει προς μια  μεγαλύτερη ολοκλήρωση και επέκταση. Διαφορετικά,  οι εντάσεις στην Ε.Ε θα μπορούσαν να οξυνθούν, τα θεσμικά όργανα να χάσουν ακόμα μεγαλύτερη  νομιμοποίηση και τα κράτη μέλη να ακολουθούν όλο και περισσότερο δικές τους πολιτικές, τόσο στο εσωτερικό τους όσο και προς τα έξω.

Το 2012 θα το θυμόμαστε με νοσταλγία...

Ο Wolfgang Munchau στο Der Spiegel, με πνεύμα αισιοδοξίας θυμίζει στους Γερμανούς ότι το 2012 δεν ήταν μια καλή χρονιά, αλλά το 2013 θα είναι χειρότερο. Καλές γιορτές!

Άλλη μια χρονιά κρίσης τελείωσε όπως ακριβώς ξεκίνησε: με διάθεση καλύτερη από την πραγματικότητα.Τι θα πρέπει να περιμένουμε για το 2013; Οι ψευδαισθήσεις των πολιτικών τους επόμενους μήνες θα καταρρεύσουν.

Η ηρεμία στις αγορές το φθινόπωρο οφείλεται αναμφίβολα στην ανακοίνωση του Μάριο Ντράγκι το καλοκαίρι και την πρόθεση της ΕΚΤ να αγοράσει απεριόριστο αριθμό κρατικών ομολόγων . Πολλοί σ’ αυτή την ανακοίνωση διέγνωσαν το τέλος της κρίσης.

Η ΕΚΤ μέχρι στιγμής έχει κάνει μόνο  ένα "Μπουου!" και δεν έχει αγοράσει κανένα τίτλο. Αλλά για τις αγορές  η ανακοίνωση αυτή ήταν αρκετή. Το καλοκαίρι, ένας επενδυτής μου έλεγε ότι δεν ξέρει γιατί θα πρέπει να στοιχηματίσει κατά του ευρώ: Ο Ντράγκι του είχε κάνει τη ζωή δύσκολη. Συγχαρητήρια! Η κίνηση αυτή ήταν πράγματι η κίνηση ενός δάσκαλου της νομισματικής πολιτικής.

Αρρώστησες ; βγάλτα πέρα μόνος σου

Ακούγεται σαν αστείο, αλλά  δεν είναι καθόλου έτσι. Στη Λισαβόνα, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Pedro Passos Coelho, πριν κάποιες ώρες έβγαλε μια ανακοίνωση όπου καλεί τους πολίτες της χώρας, υπό την ηγεσία της τρόικας, να βάλουν τα δυνατά τους και  να μην αρρωσταίνουν. Λόγω της κρίσης.


Ο πορτογάλος υπουργός Υγείας ζήτησε από τους ανθρώπους να μην αρρωσταίνουν, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Στόχος, σύμφωνα με τον υπουργό, οι πολίτες να μην προσφεύγουν στις υπηρεσίες των κέντρων υγείας οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις αδυνατούν να παράσχουν ακόμη και τα βασικά . Και αυτό το διάστημα  υπάρχει και μεγάλη κόντρα μεταξύ της κυβέρνησης και της Ομοσπονδίας φαρμακευτικών συλλόγων και φαρμακοβιομηχανιών, στους οποίους το κράτος οφείλει € 1,1 δισεκατομμύρια για φάρμακα στα ασφαλιστικά ταμεία τα τελευταία χρόνια.

"Αν ο καθένας μας δεν κάνει αυτά που πρέπει ώστε να μην αρρωσταίνει, αν και μπορούμε να αυξήσουμε τις εισφορές, τότε το ΕΣΥ αργά ή γρήγορα θα καταρρεύσει"  διευκρινίζει στην ανακοίνωση του το υπουργείο. Αρα, η κυβέρνηση της Πορτογαλίας, για να επιβιώσει η δημόσια υγεία στη χώρα, επιμένει ότι οι πολίτες θα πρέπει να καταφεύγουν στην πρόληψη.

Γεγονός είναι ότι από αύριο, πρώτη Ιανουαρίου, οι Πορτογάλοι που θα χρειάζονται θεραπεία ή φάρμακα θα πληρώνουν εισιτήριο – το οποίο  στην Πορτογαλία και την Ισπανία ονομάζεται copago - διπλασιάζοντας σε πολλές περιπτώσεις το κόστος της πρόσβασης στις παροχές των δημόσιων υπηρεσιών υγείας. Για υπηρεσίες έκτακτης  ανάγκης (έκτακτα περιστατικά) οι ασθενείς θα πληρώνουν 20 ευρώ, ενώ για μια επίσκεψη στον οικογενειακό γιατρό , 5 ευρώ.

Επειδή όμως το υπουργείο ανησυχεί ότι παρ’ όλα αυτά η αύξηση του κόστους πρόσβασης στις υπηρεσίες του Εθνικού Συστήματος Υγείας δεν θα έχει επαρκές αποτρεπτικό αποτέλεσμα στους πολίτες, ο υπουργός Υγείας έκρινε σκόπιμο να κάνει έκκληση στους υποψήφιους ασθενείς να μην αρρωσταίνουν αλλά να προσπαθήσουν περισσότερο να προλάβουν το κακό.

Αλλά, σημειώνει ο Τύπος της Λουζιτανίας,το θέμα είναι ότι στη χώρα υπάρχουν γύρω στο ενάμιση εκατομμύριο – από τα λιγότερο από 11 εκατομμύρια - που δεν μπορούν να πάνε ούτε σε οικογενειακό γιατρό. Για ποια πρόληψη μιλάμε! Το μήνυμα της κυβέρνησης προς τους πολίτες είναι λοιπόν ξεκάθαρο: "Φροντίστε να μην αρρωστήσετε, γιατί διαφορετικά βγάλτε τα πέρα μόνοι σας."

 [--->]

Το μαύρο πρόβατο… άσπρισε

Ευρω-γερμανικό brain storming για την ανάνηψη της ελληνικής οικονομίας. Η πολιτική επένδυση της Μέρκελ και τα κοινωνικά ρίσκα του πειράματος.

του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

«Στην ουσία, η συνέχιση της ελληνικής χρηματοδότησης γίνεται ένα πολιτικό ζήτημα, αφού το μεγαλύτερο μέρος του χρέους πλέον είναι στα χέρια της τρόικας ή του εγχώριου χρηματοπιστωτικού κλάδου», τονίζει η Goldman Sachs σε έκθεσή της για την Ελλάδα μετά την επαναγορά και τις αποφάσεις του Eurogroup. Και εξηγεί την αναφορά με το επιχείρημα ότι «μέχρι το 2016 ο επίσημος τομέας κατέχει το 80% του ελληνικού χρέους, με χαμηλά επιτόκια, και με μακρά περίοδο ωρίμανσης. Άρα υπάρχουν ελάχιστα ομόλογα για τα οποία θα μπορούσε να χρεοκοπήσει η Ελλάδα στο διάστημα αυτό».

Η Goldman Sachs, εκ των «αρχιτεκτόνων» του ελληνικού χρέους την τελευταία δεκαπενταετία κάτι ξέρει παραπάνω. Και λέει κάτι ορατό δια γυμνού οφθαλμού. Για την επόμενη τριετία, ακόμη κι αν η εφαρμογή του μνημονίου καταρρεύσει και το ελληνικό κράτος βρεθεί σε πλήρη αδυναμία πληρωμών, θα χρεοκοπήσει μόνο αν αυτό αποφασίσουν οι εταίροι πιστωτές. Πρακτικά, αν το αποφασίσει η Γερμανία, βασικός κάτοχος και άτυπος ηγεμών της Ευρωζώνης και όλων των εμπλεκόμενων οργάνων της.

Γερμανική ενορχήστρωση
Κατά τα φαινόμενα, η γερμανική ηγεσία έχει αποφασίσει ότι δεν θα αφήσει την Ελλάδα να χρεοκοπήσει. Με δικές της επιλογές έγινε το νέο «κούρεμα» του χρέους, όποιες παρενέργειες έχει αυτό στο ιερό τραπεζικό σύστημα, με δική της επιλογή θα γίνει ενδεχομένως και ένα νέο «κούρεμα», ακόμη κι αν χρειαστεί αυτή τη φορά να βάλει λίγο το χέρι στην τσέπη.

 Είναι προφανές ότι η ροή εξελίξεων μετά την επαναγορά χρέους που το ελάφρυνε κατά 20 δισ. ευρώ -η πιστοληπτική αναβάθμιση, η μείωση των spreads, η καταβολή της δόσης, η αποδέσμευση κάποιων κονδυλίων του ΕΣΠΑ ή της ΕΤΕπ- είναι προϊόν μιας προσεκτικής ενορχήστρωσης που στοχεύει να αποσύρει σταδιακά την Ελλάδα από το κάδρο της κρίσης. Η ενορχήστρωση είναι κυρίως γερμανική, όπως προδίδουν οι θερμές αναφορές της Μέρκελ στο πρώην «μαύρο πρόβατο», οι οποίες υπαινίσσονται και συνέχεια στις γερμανικές «ευεργεσίες». Ακόμη και εντός του εκλογικά δύσκολου για την Μέρκελ 2013.

Η ενορχήστρωση περιλαμβάνει εξόφθαλμα και την τρικομματική κυβέρνηση, αλλά ιδιαίτερα και προσωπικά τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, που πρωτοστατεί σε μια αγχώδη προσπάθεια να πείσει ότι «οι Γερμανοί είναι φίλοι μας» και να υπαινιχθεί ότι πίσω από την άνευ όρων παράδοση στους πιστωτές και στις απαιτήσεις τους για την εφαρμογή των σκληρών μέτρων υπάρχει ένα καλό «ελληνογερμανικό deal», το οποίο εγγυάται επιτυχία του ελληνικού «πειράματος». Χαρακτηριστική και συμβολικά φορτισμένη ήταν η ομιλία Σαμαρά για την επαναδραστηριοποίηση του γερμανικού Ιδρύματος Αντενάουερ στην Αθήνα, όπου ούτε λίγο ούτε πολύ περιγράφηκε πόσο συμφέρουσα θα αποδειχθεί η μετατροπή της χώρας σε γερμανικό δορυφόρο.

Η αλήθεια είναι ότι το σενάριο αυτό έχει βάση. Η κυβέρνηση Μέρκελ αντιλαμβάνεται ότι η επανεκλογή της και η εδραίωση της γερμανικής ηγεμονίας στην Ε.Ε. προϋποθέτει κάποια επιτυχή παραδείγματα «εξυγίανσης» κρατών και αποτελεσματικής εφαρμογής της εξουθενωτικής λιτότητας που να τα περιφέρει ως τρόπαια τόσο στους Γερμανούς ψηφοφόρους όσο και στους εταίρους της στην Ε.Ε. και στο ΔΝΤ που επιμένουν σε αλλαγή συνταγής. Από την άποψη αυτή, η γερμανική ηγεσία ίσως επιφυλάσσει μερικά ακόμη «δώρα» στην κυβέρνηση Σαμαρά, τουλάχιστον στο ακανθώδες πεδίο της βιωσιμότητας του χρέους, για την οποία δεν έχει πειστεί ακόμη το ΔΝΤ.

Μαστίγιο χωρίς καρότο
Εν ονόματι αυτού του σεναρίου, το οποίο μπορεί να συνοδεύεται και από συγκεκριμένες γερμανικές υποσχέσεις, η κυβέρνηση Σαμαρά και προσωπικά ο ίδιος παίρνει πάνω της το παιχνίδι της αντιμετώπισης του «εχθρού λαού». Ελλείψει καρώτου, είναι διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει μόνο μαστίγιο για την πλήρη εφαρμογή των σκληρών μέτρων των μνημονίων. Παρ’ ότι δεν είναι ακόμη ορατή κάποια σημαντική απειλή από την κοινωνική πλειοψηφία που θίγεται, είναι διατεθειμένη να εξαντλήσει τα όρια αυταρχισμού σε βάρος ομάδων που αντιδρούν και να πυκνώσει τις παρακάμψεις της ήδη ανάπηρης συνταγματικής τάξης (χαρακτηριστικές οι περιπτώσεις του χαρατσιού της ΔΕΗ, αλλά και των υπαλλήλων της Βουλής, ομάδας που προσφέρεται για ασκήσεις λαϊκισμού εις βάρος της).

Το πιο αδύνατο σημείο του σεναρίου αυτού, στο οποίο επενδύουν από κοινού γερμανική και ελληνική κυβέρνηση, είναι πρωτίστως ότι είναι ενάντια στις ρεαλιστικές προβλέψεις. Δημοσιονομικά είναι αδύνατο να επιτευχθούν οι στόχοι των μνημονίων χωρίς νέα μέτρα. Τα φορολογικά έσοδα απειλούνται με κατάρρευση υπό την πίεση μιας ανεργίας που καλπάζει προς το 30% και με την ύφεση στο 5% και το 2013, κατά τις μετριοπαθείς εκτιμήσεις της ΤτΕ. Και οι ιδιωτικοποιήσεις, ακόμη κι αν αποφέρουν τα εκτιμώμενα έσοδα, είναι αδύνατο να αναπληρώσουν την αναπόφευκτη μείωση των φορολογικών εσόδων.

Βουβή αναμονή
Το άλλο αδύνατο σημείο του σεναρίου είναι οι διαθέσεις της κοινωνίας. Το κλίμα είναι εντυπωσιακά υποτονικό, και τα λίγα αγωνιστικά μέτωπα που ανοίγουν δεν έχουν αντοχές. Υπάρχει μια περίεργη σιωπή, μια ιδιότυπη βουβή αναμονή. Αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι κρύβει ανοχή. Αν το 2013 εξελιχθεί πράγματι σε χρονιά πλήρους εφαρμογής των μνημονιακών μέτρων είναι μάλλον απίθανο η κυβέρνηση να αποφύγει μια μετωπική σύγκρουση με ευρύτατα στρώματα. Το είδος της, το βάθος της και η έκβασή της, βεβαίως, παραμένει ο άγνωστος παράγοντας της εξίσωσης.

[--->]

Ευρώπη: το τέλος της παρτίδας;

Αρθρο του  Jacques Sapir για την κρίση του ευρώ, όχι μόνο από οικονομική πλευρά, αλλά και πολιτική και συμβολική. Είναι η ώρα για μια συμφωνία  διάλυσης του ευρώ, αν θέλουμε να ξαναχτίσουμε την ιδέα της Ευρώπης σε άλλη βάση ...


του Jacques Sapir.
Η διαδικασία που ονομάζεται "ευρωπαϊκή οικοδόμηση", με το αδιέξοδο που  προέκυψε στο σχεδιασμό του προϋπολογισμού της ΕΕ για τα έτη 2014-2020, και, δευτερευόντως, τον προϋπολογισμό του 2013, υπέστη μια τριπλή αποτυχία: οικονομική , πολιτική και συμβολική. Η συμβολική είναι σίγουρα πιο σημαντική. Το αδιέξοδο, που στην καλύτερη περίπτωση θα κρατήσει μέχρι τις αρχές του 2013 ακολουθεί  το αδιέξοδο της αρχής αυτής της εβδομάδας ως προς το ζήτημα της ενίσχυσης στην Ελλάδα, και τις εξαιρετικά σκληρές διαπραγματεύσεις για τη συμμετοχή των αντίστοιχων κρατών στα πλαίσια του αεροναυπηγικού ομίλου EADS, και τη σημαντική μείωση των αεροναυπηγικών φιλοδοξιών της Ευρώπης. Είναι άκρως συμβολικό ότι όλα αυτά συνέβησαν μέσα σε οκτώ ημέρες.

 

Μια οικονομική αποτυχία
Το ζήτημα του προϋπολογισμού της ΕΕ, από οικονομική άποψη, είναι σημαντικό. Όχι τόσο για τα ποσά που περιλαμβάνει. Η συνεισφορά στον προϋπολογισμό της ΕΕ έχει φτάσει το 1,26% του ΑΕΠ των χωρών. Έτσι, για το 2013 προβλέπονται € 138 δισεκατομμύρια. Αλλά το μικρό μέγεθος αυτού του χρηματικού ποσού δημιουργεί προβλήματα. Σε μια εποχή που η ευρωζώνη, ένα υποσύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), βρίσκεται σε ύφεση, και η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί σίγουρα το 2013 και το 2014, η κοινή λογική υπαγορεύει ότι θα έπρεπε να υπάρξει κάποια συμφωνία για ένα προϋπολογισμό οικονομική ανάκαμψης, που θα προωθούσε τη ζήτηση και πολιτικές προσφοράς και ανταγωνιστικότητας σε ορισμένες χώρες. Τώρα, βλέπουμε να γίνεται ακριβώς το αντίθετο. 

Είναι σαφές ότι κάθε χώρα έχει την τάση να κινείται άτακτα, αν και είναι υποχρεωμένη να τηρεί τους κανόνες της δημοσιονομικής λιτότητας, που θεσμοθετήθηκαν στην τελευταία Συνθήκη της ΕΕ, και αυτό δεν είναι το λιγότερο παράδοξο! Ο καθένας προσπαθεί να περάσει το δικό του, και σε συναντήσεις όπως αυτή που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης 22 και Παρασκευή 23 Νοεμβρίου, στις Βρυξέλλες, βρίσκουν τον ιδανικό κλειστό χώρο για διαφωνίες και αντιπαραθέσεις.

Στις παρούσες συνθήκες, είναι σαφές ότι η ύφεση δεν μπορεί να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά παρά μόνο με ένα συνδυασμό πολιτικών τόνωσης της ζήτησης και της προσφοράς. Αυτές οι πολιτικές έχουν ποσοτικοποιηθεί. Μόνο για να ανακτηθεί η ανταγωνιστικότητα των  τεσσάρων χωρών  της Νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία και Πορτογαλία), χρειάζονται γύρω στα € 257 δισεκατομμύρια το χρόνο, όπως έχει γραφτεί σε προηγούμενο σημείωμα (1) .

Στην πραγματικότητα, αν θέλουμε να είμαστε συνεπείς, θα πρέπει να προσθέσουμε τουλάχιστον άλλα € 100 δισεκατομμύρια σε αυτό το ποσό για τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων, ώστε να εναρμονιστεί ο ανταγωνισμός μεταξύ όλων των χωρών. Η πρόσθετη αυτή δαπάνη  357 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με ένα προϋπολογισμό 138 δισ. ευρώ περίπου, είναι σημαντική. Αυτό σημαίνει ότι ο προϋπολογισμός θα πρέπει να αυξηθεί από 1, 26% σε 4,5%.
 

Στην πραγματικότητα, το ζήτημα είναι πολύ πιο περίπλοκο.

Πορτογαλία: 'que se lixe a troika' (άντε και γαμήσου τρόικα)

Το σύνθημα 'que se lixe a troika' ακούστηκε και πάλι μπροστά στο πορτογαλικό Κοινοβούλιο κατά τη συζήτηση του προυπολογισμού.Ενός προϋπολογισμού που σφαγιάζει οικογένειες και εργαζόμενους. Αυτή τη φορά δεν είχαμε συγκρούσεις αλλά η οργή ξεχείλιζε. Η ΕΕ ζητά περισσότερα. Στο τέλος μιας μακράς και θυελλώδους  συζήτησης, χθες το απόγευμα, η Βουλή της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας ενέκρινε κατ’ αρχάς ένα κρατικό  προϋπολογισμό όλο περικοπές, απολύσεις και ιδιωτικοποιήσεις. Υπέρ, ψήφισαν μόνο οι βουλευτές των κεντροδεξιών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση - το PSD και το CDS-PP - ενώ κατά, όλοι οι άλλοι: οι σοσιαλιστές, οι κομμουνιστές του PCP, η ριζοσπαστική αριστερά του Bloco de Esquerda, οι Πράσινοι. Αρχικά η ψηφοφορία είχε προγραμματιστεί για το βράδυ. Στη συνέχεια, όμως ο πρόεδρος της Βουλής, μετά από αίτημα της πλειοψηφίας, αποφάσισε να επιταχύνει τη διαδικασία πριν η πλατεία μπροστά στο κοινοβούλιο γεμίσει με διαδηλωτές.
 

Οι οποίοι όμως αργά το απόγευμα συγκεντρώθηκαν κατά χιλιάδες, μπροστά από το κτίριο της Βουλής, για να διαμαρτυρηθούν για τις περικοπές και την πολιτική των θυσιών. Το σύνθημα  que se lixe τρόικα» (άντε και γαμήσου τρόικα) που πριν λίγες εβδομάδες είχαν φωνάξει  στη Λισαβόνα εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, νέοι  και οργισμένοι άνεργοι, ακούστηκε και πάλι. € 5,3 δισεκατομμύρια για μια χώρα 10 εκατομμυρίων κατοίκων, το 80% των οποίων είναι νέοι φόροι για τους εργαζόμενους. Μια απόφαση που θα κοστίσει στη μέση οικογένεια της χώρας σχεδόν δύο μισθούς, σπρώχνοντας ακόμα  περισσότερο στη φτώχεια ένα ευρύτατο φάσμα του πληθυσμού, που είναι ήδη εξαντλημένο από τη “θεραπεία“  στην οποία  τους επέβαλαν οι τεχνοκράτες των τραπεζιτών από τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη.

Οι βουλευτές της πλειοψηφίας κατόρθωσαν τελικά να διαφύγουν από το Κοινοβούλιο από δευτερεύουσες εξόδους και υπό την  προστασία εκατοντάδων αστυνομικών των Ματ, ενώ οι διαδηλωτές τους πέταγαν βεγγαλικά. Κατά της υπερψήφισης του προϋπολογισμού, εκτός από τα συνδικάτα και τα κόμματα της αριστεράς τάχθηκε και η ένωση δικαστών που καταγγέλλει την κυβέρνηση για παραβίαση  της συνταγματικής αρχής της  φορολογικής ισότητας. Αν το Συνταγματικό Δικαστήριο ,κάνει δεκτή την προσφυγή, τότε η τελική έγκριση του προϋπολογισμού που προβλέπεται για την 27η  του Νοέμβρη θα αναβληθεί και θα ξεκινήσει μια κρίση άνευ προηγουμένου.

Εν τω μεταξύ, στη Λισαβόνα, έχουν καταφτάσει οι απεσταλμένοι της τρόικας. Οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ, της Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκονται στην πρωτεύουσα για να επιβλέψουν την εφαρμογή των μέτρων  από την κυβέρνηση του Passos Coelho και να προτείνουν νέα. Ειδικότερα, η τρόικα πιέζει την κεντροδεξιά κυβέρνηση να προχωρήσει το συντομότερο δυνατόν σε βαθιά μεταρρύθμιση του κράτους με  ιδιωτικοποιήσεις, στους τομείς  υγείας και  εκπαίδευσης, την ακύρωση της εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας, την αύξηση των ορίων  συνταξιοδότησης. Ο χειμώνας στη Λισαβόνα προβλέπεται να είναι μακρύς.

[--->]

"Καταφύγιο από την παγκόσμια οικονομία ,ή επιστροφή στον προστατευτισμό"

Αριστερά, ξύπνα: με την κρίση της παγκοσμιοποίησης, το δόγμα του ελεύθερου εμπορίου είναι πια ξεπερασμένο.

Συνέντευξη του Emiliano Brancaccio του Πανεπιστημίου του Sannio στον Marco Berlinguer

(εφημερίδα Pubblico, 20 Οκτωβρίου 2012)


Η θέση του Emiliano Brancaccio είναι ότι με την κρίση της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, από τα πράγματα, αυξάνονται οι νέες μορφές προστατευτισμού και πολιτικού έλεγχου. Και ότι το δόγμα αυτό περνάει κρίση είναι πλέον άνευ ουσίας. Είναι λοιπόν καιρός η αριστερά να το συνειδητοποιήσει, αν δεν θέλει οι προτάσεις περιορισμού της κυκλοφορίας κεφαλαίων και εμπορευμάτων – που βρίσκουν  ολοένα και μεγαλύτερη  ανταπόκριση λίγο  πολύ παντού, ακόμη και στην Ιταλία – να γίνονται η σημαία δυνάμεων του λαϊκισμού και του εθνικισμού.

 

Ο προστατευτισμός ξαναγίνεται της μόδας; 

 Μεταξύ 2008 και 2012, η ​​Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταγράψει 534 νέα μέτρα προστατευτισμού. Δεν είναι μόνο η Αργεντινή, αλλά και γίγαντες, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες που έχουν εισάγει περιορισμούς. Η ίδια η Ρωσία άρχισε να εφαρμόζει 80 νέα μέτρα προστατευτισμού, κάτι που λέει πολλά για το πώς σκοπεύει να διαχειριστεί την πρόσφατη προσχώρηση της στον ΠΟΕ, στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Η μόνη δύναμη που αντιστέκεται ακόμα στον πειρασμό να ασκήσει ελέγχους στις κινήσεις κεφαλαίων και εμπορευμάτων είναι ακριβώς η Ευρωπαϊκή Ένωση.Πίσω της βρίσκονται τα συμφέροντα της ισχυρότερης  χώρας, της Γερμανίας, η οποία από το ελεύθερο εμπόριο αντλεί μεγάλα οφέλη. Ωστόσο, όσο εξελίσσεται η κρίση, στην Ευρώπη και στην Ιταλία μεγαλώνει το κλίμα συναίνεσης για μέτρα ελέγχου του εμπορίου, περιορισμού των εισαγωγών και αποκατάστασης της εθνικής κυριαρχίας επί του νομίσματος. Αυταπατόμαστε αν πιστεύουμε ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το κύμα με τη συνήθη κενή ευρωπαϊκή ρητορική .

Στην πραγματικότητα, οι ενδείξεις προστατευτισμού δεν λείπουν. Ο ίδιος ο Marchionne, ο πρόεδρος των Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων, επέκρινε το αδιάκριτο άνοιγμα στις εισαγωγές των προϊόντων αυτοκινητοβιομηχανίας  από την Ασία.
Και όχι μόνο: ο Marchionne ζήτησε επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ορίσει τις μειώσεις της παραγωγικής ικανότητας των ευρωπαίων κατασκευαστών αυτοκινήτων, ώστε να μείνουν αμετάβλητα τα μερίδια αγοράς: ένας πραγματικά κοινός ευρωπαϊκός σχεδιασμός του όγκου παραγωγής. Πρόκειται για μια θέση λογική  που ωστόσο δημιουργεί μια αντίφαση, δεδομένου ότι την ίδια στιγμή ο Marchionne υποστηρίζει την πλήρη ελευθερία μεταφοράς του κεφαλαίου της Fiat στο εξωτερικό και  απαιτεί από τους εργαζόμενους μια συνολική υποταγή στους νόμους της αγοράς. Αυτό είναι ένα ακόμη σύμπτωμα της κρίσης του φιλελευθερισμού και των ιδεολόγων του, που από τη μία προσπαθούν να υποστηρίξουν τα αστήρικτα προκειμένου να δικαιολογήσουν τις μαζικές κρατικές ενισχύσεις στο ιδιωτικό κεφάλαιο, και από την άλλη αξιώνουν να  έχουν ελευθερία κινήσεων στη σύγκρουση τους με τους εργαζόμενους.

Σύμβουλος Μέρκελ :"Σώζοντας την Ισπανία σώζουμε τις γερμανικές τράπεζες

Forex News – Ο Jürgen Donges, μέλος του φημισμένου Συμβουλίου των 5 οικονομικών εμπειρογνωμόνων της Γερμανίας, δήλωσε πως όταν η Γερμανία συμφωνεί με την διάσωση της Ελλάδα ή της Ισπανία, αυτό το κάνει για να σώσει τις γερμανικές τράπεζες που είναι εκτεθειμένες  σε αυτές τις χώρες.
Τα λόγια του προκάλεσαν αίσθηση στην Twitterσφαιρα και τα ισπανικά μμε, επιδεινώνοντας ακόμα περισσότερο τις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ Βερολίνου και Μαδρίτης, με συνέπεια να ανέβουν οι τόνοι της συζήτησης σχετικά με το αίτημα διάσωσης της Ισπανίας.

Ο Donges, ο αποκαλούμενος και "Σοφός" στη Γερμανία,μέλος του διοικητικού συμβουλίου για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, έκανε τη δήλωση αυτή στον Jordi Evole,το σκηνοθέτη του Shaw "Salvados" του ισπανικού καναλιού LaSexta. Μια πιο ολοκληρωμένη παρουσίαση του θέματος θα βρείτε στην ισπανική ιστοσελίδα El economista.
Σε όλες τις χώρες, οι τραπεζίτες έχουν μεγάλη δύναμη και επιρροή. Όταν λοιπόν, η Γερμανία απαιτεί από τους άλλους λιτότητα και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, αυτό το κάνει για να καλύψει το πραγματικό κίνητρο των διασώσεων; Η ιστοσελίδα Eurointelligence παρουσιάζει κάποια σημεία της συνέντευξης: "Ο Donges θεωρεί το χρέος των νοικοκυριών ως βασική ένδειξη ότι "η Ισπανία έζησε πάνω​​ από τις δυνατότητές της", για παράδειγμα, αγοράζοντας πολυτελή γερμανικά αυτοκίνητα . Αυτό καταλήγει σε μια συζήτηση σχετικά με την αμοιβαία ευθύνη των ισπανών δανειοληπτών και των γερμανών πιστωτών, την οποία ο Donges λύνει θυμίζοντας ότι έναν αγοραστή αυτοκινήτου τον ενδιαφέρει πολύ περισσότερο να πάρει πληροφορίες σχετικά με το αυτοκίνητο, παρά για το δάνειο. Αντίθετα, για την ευθύνη των τραπεζών  που έδειναν τα δάνεια ο Donges είπε ότι ποτέ δεν θα στήριζε τις διασώσεις των άλλων χωρών ", αν το πρόβλημα δεν ήταν να σωθούν οι τράπεζές μας, πρέπει να δώσουμε χρήματα στις τράπεζες μας", η διάσωση των χωρών δεν γίνεται για πολιτικούς λόγους. Και καταλήγει, "είναι αλήθεια πως, όταν πρόκειται για την ‘διάσωση της Ελλάδας ή της Ισπανίας’, και εμείς οι οικονομολόγοι με αυτό τον τρόπο το αναφέρουμε, η αλήθεια είναι ότι διασώζουμε τις τράπεζες μας που έχουν εκτεθεί στις χώρες αυτές. Αυτό για εμας είναι ξεκάθαρο".



Πολλοί, μεταξύ αυτών και αυτός ο δικτυακός τόπος, παρατήρησαν την κυκλική φύση των διασώσεων, κάτι που ήταν φανερό στην περίπτωση της Ιρλανδίας, η οποία μοιάζει μοιάζει πολύ  με την περίπτωση της Ισπανίας:



Το δημόσιο χρέος της Ιρλανδίας δεν ήταν τόσο υψηλό ώστε να θεωρείται  μη βιώσιμο, μέχρι τη στιγμή που η κυβέρνηση "υιοθέτησε" τις τράπεζες. Έτσι, "σώθηκε" η Ιρλανδία δηλαδή τα λεφτά της ΕΕ, του ΔΝΤ και του Ιρλανδού φορολογούμενο πήγαν στις ιρλανδικές τράπεζες, οι οποίες με τη σειρά τους τα έσπρωξαν στις γερμανικές τράπεζες, τις γαλλικές και τις βρετανικές.
Η Ισλανδία ακολούθησε μια διαφορετική πορεία: άφησε τις τράπεζες που είχαν σοβαρές δυσκολίες να πτωχεύσουν. Η Ισπανία πρέπει να επιλέξει αν θα ακολουθήσει το παράδειγμα της Ιρλανδίας ή της Ισλανδίας. Φαίνεται να έχει επιλέξει τον ιρλανδικό, αλλά μπορεί να μην είναι πάρα πολύ αργά.



Μετά από μια τόσο εξοργιστική δήλωση, η  Ισπανία μπορεί απλά να αφήσει τις τράπεζες της να πτωχεύσουν - αυτό είναι ένα πολύ δυνατό χαρτί, ένα χαρτί που η Ελλάδα δεν το έχει, και μπορεί να αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων.
Χωρίς ένα ισπανικό σχέδιο διάσωσης, λεφτά η ΕΚΤ δεν έχει και οι φόβοι για αυξάνονται. διάσπαση της ζώνης του ευρώ

 [--->]