Σε τι χρησιμεύει ένας συγγραφέας


Ο Χιλιανός συγγραφέας Λουίς Σεπούλβεδα επιλέγει να μιλήσει για την πορεία και τον αγώνα των ισπανών ανθρακωρύχων αφήνοντας κατά μέρος το μυθιστόρημα που έγραφε. "Οι λέξεις με προτρέπουν να παρατήσω το μυθιστόρημα που γράφω και να μιλήσω, να αφηγηθώ, τις μεγάλες μικρές λεπτομέρειες της αντίστασης των ανθρακωρύχων".

 
Μερικές φορές οι λέξεις χάνουν το νόημα τους, και αν ποτέ είχαν το έχασαν στην πορεία εγώ όμως εξακολουθώ να πιστεύω στη δύναμη τους ώστε να βάλω σε μία σειρά τα πράγματα,τα γεγονότα και,όταν μπουν σε μία τάξη,να εκτιμήσω αν έτσι είναι καλά ή θα πρέπει να αλλάξουν.
Τα χρόνια περνούν, και γερνάνε μαζί μου. Κάθε μέρα που περνάει πείθομαι όλο και περισσότερο  ότι διαβάζω βιβλία που δεν ενδιαφέρουν κανέναν και ότι οι άλλοι διαβάζουν βιβλία που δεν ενδιαφέρουν εμένα. 

Κάθε μέρα που περνάει λέω ΟΧΙ σε νέες προσκλήσεις για συναντήσεις με συγγραφείς, επειδή με κουράζουν, με ενοχλούν τα λογοτεχνικά σόου απ'όπου παρελαύνουν οι χειρότερες ματαιοδοξίες και οι πιο καλοδιατηρημένες μετριότητες.  Κάθε μέρα που περνάει απολαμβάνω όλο και περισσότερο τη ζωή, το δρόμο, τα  κοινωνικά γεγονότα, επειδή νομίζω ότι εκεί οι λέξεις εξακολουθούν να επιτελούν ακόμα μια αναγκαία λειτουργία.
 
Μερικές φορές αισθάνομαι ότι ζω σε παράλληλους κόσμους, και ότι θα πρέπει να επιλέξω σε ποιον απ’ όλους θα κινηθώ.

Έτσι, για παράδειγμα, σήμερα, 25 Ιουνίου 2012, καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, πήρα μια πρόσκληση για ένα συνέδριο. Ένας λατινοαμερικανός συγγραφέας περαστικός από την Ισπανία θα μιλήσει για τις ομοιότητες που έχουν τα βιβλία του- είναι συγγραφέας απαίσιων μυθιστορημάτων - με το μνημειώδες έργο του Μαρσέλ Προυστ. Ξέρω ότι η διάλεξη δεν θα έχει κανένα ενδιαφέρον και πριν απαντήσω "όχι ευχαριστώ", νάσου μία άλλη πρόσκληση: να συνοδεύσω τους ανθρακωρύχους  της Αστούριας, που απεργούν εδώ και ένα μήνα για να μην κλείσουν τα τελευταία ορυχεία επειδή αυτό θα σημαίνει το θάνατο για πόλεις, χωριά, επαρχίες που ζούνε από τη βιομηχανία εξόρυξης. Οι ανθρακωρύχοι ξεκίνησαν πορεία  προς τη Μαδρίτη.

Έτσι, αναρωτιέμαι αν θα ήμουν σε θέση να παρακολουθήσω τη διάλεξη του λατινοαμερικανού συγγραφέα που είναι περαστικός από την Ισπανία, να ακούσω και να παρακολουθήσω το πνευματικό στριπτίζ ,το εγωπαθή συγκριτικό σόου "Ο Προυστ και εγώ" και να γράψω κάτι γι 'αυτό. Όχι, δεν θα μπορούσα, γιατί η αξία που δίνω στις λέξεις με έχει μάθει ότι αυτές έχουν μια βαθιά  αίσθηση της ντροπής και ότι υποφέρουν, αν κάποιος τις κακομεταχειριστεί. Αντίθετα, ξέρω ότι είμαι αρκετά ικανός ώστε να κοιτάξω έξω από το παράθυρο, προς το νότο - όλα είναι πάντα στο Νότο! - Και να δω ότι κάτω από το αιώνιο ψιλόβροχο που καλύπτει τις κοιλάδες των Αστούριας, και λούζει τα πάντα με ένα λεπτό μανδύα υγρασίας σαν νυφικό πέπλο, αρκετές εκατοντάδες άνδρες και γυναίκες συγκεντρώνονται στην άκρη του δρόμου. 

Όχι, με προτρέπουν οι λέξεις, μη λες δρόμο, πες καλύτερα μονοπάτι. Και είναι αλήθεια, αυτοί οι άντρες και αυτές οι γυναίκες συγκεντρώνονται στην άκρη ενός χωματόδρομου που ξεδιπλώνεται ανάμεσα στα λιβάδια και ενώνει τα διάφορα χωριά της περιοχής των ορυχείων.

Οι λέξεις μου υπαγορεύουν αυτό που βλέπω και μου δείχνουν ότι ο ήλιος διαλύει την ομίχλη, ότι το ψιλόβροχο, orbayu στα αστουριανά, δίνει τη θέση του σε ένα έντονο φως που κάνει πιο έντονο το πράσινο των λιβαδιών, τα μικρά άσπρα σπίτια με τις κόκκινες κεραμιδοσκεπές, τα βουνά που κρύβουν τον άνθρακα, από τον οποίο ζουν οι άνδρες και οι γυναίκες των μεταλλείων.

Τα λόγια μου λένε να τις βάλω στη σωστή θέση, για να φανούν οι κόκκινες σημαίες των συνδικάτων στην κεφαλή της πορείας και οι λέξεις μου λένε πάντα ότι πρέπει να παρατήσω το μυθιστόρημα που γράφω και να μιλήσω, να αφηγηθώ, τις μεγάλες μικρές λεπτομέρειες της αντίστασης των ανθρακωρύχων.

Ξέρω ότι είμαι καλός στη δουλειά μου. Κάποιος θα πει ότι δεν ξέρω τι θα πει σεμνότητα, και είναι αλήθεια, δεν ξέρω, γιατί πάντα πίστευα  ότι η μετριοφροσύνη είναι μια αρετή που πρέπει να ασκείται από εκείνους που έχουν πραγματικά λόγο να είναι μέτριοι, για παράδειγμα,το συγγραφέα κάκιστων μυθιστορημάτων  που δεν διστάζει να κάνει διάλεξη με θέμα "Ο Προυστ και εγώ."
 
Μπορώ να φανταστώ και να πλάσω κόσμους φανταστικούς. Αλλά οι λέξεις που έχουν αποφασίσει να συνταχθούν με όσους αντιστέκονται μου ζητάνε να μιλήσω για  την καθημερινή οδύσσεια ενός ανθρώπου που ξυπνάει στις έξι το πρωί.

Ο άνθρωπος παίρνει πρωινό, καφέ και γάλα από τη αγελάδα του γείτονα, λίγες φέτες ψωμί, που κόβει η γυναίκα του από τη φραντζόλα με την κόρα να βγάζει έναν ήχο, τον πιο κοντινό στην αγάπη. Φυλάει τη γυναίκα, το γιό και την κόρη και ξεκινάει. Μετά από λίγα λεπτά φτάνει σε ένα υπόστεγο, τραβάει μια αλυσίδα και κατεβάζει τη βαριά στολή του ανθρακωρύχου, τις αρβύλες με την ενισχυμένη μύτη, τα  προστατευτικά γάντια, το  κράνος με τη λάμπα. Αλλάζει, η αλυσίδα αυτή τη φορά ανεβαίνει με τα κανονικά ρούχα, και οι λέξεις και ο άνθρωπος και εγώ ξέρουμε ότι η αλυσίδα αυτή πολλές φορές δεν κατεβαίνει πια, οι στοές έχουν καταπιεί μια για πάντα τον ανθρακωρύχο.

Είναι πιθανό στα μυθιστορήματα του λατινοαμερικάνου συγγραφέα, που είναι περαστικός  από την Ισπανία και αυτά του Μαρσέλ Προυστ, να υπάρχει κάποια αναλογία. Εμάς όμως τι μας νοιάζει,μου λένε οι λέξεις και συνεχίζουν  να μου υπαγορεύουν τα βήματα εκείνου του ανθρώπου προς ένα κλουβί, το ασανσέρ που, μαζί με άλλους ανθρακωρύχους, τον κατεβάζει στα έγκατα της γης, στο σκοτάδι που κάθε μέτρο καθόδου γίνεται όλο και πιο πυκνό και πιο κολλώδες. Οι ανθρακωρύχοι ανάβουν τις λάμπες στα κράνη, και έτσι οι λέξεις και εγώ βλέπουμε ότι έφτασαν στην κεντρική στοά. 

Εκεί, ανεβαίνουν σε ένα τρενάκι που θα τους μεταφέρει σε άλλες στοές. Κατεβαίνουν από το τρενάκι, στην αρχή προχωράνε όρθιοι, και λίγο λίγο καθώς το τούνελ γίνεται όλο και πιο χαμηλό, και πιο στενό, προχωράνε σκυφτά ,το σκοτάδι και η υγρασία κάνουν τον αέρα πιο βαρύ, και έτσι φτάνουν στη φλέβα (στμ.το μέτωπο) του άνθρακα που δίνει ζωή στο  μικρό χωριό, δύο χιλιόμετρα από πάνω τους.
 
Οι λέξεις διαλέγουν  πως θα ονοματίσουν αυτό που καλύπτει τα αυτιά τους όταν οι μιναδόροι τραυματίζουν το βράχο με μαχαίρια από τον καλύτερο ατσάλι. Τα πρόσωπα των μιναδόρων συσπώνται από την προσπάθεια, το βουνό αντέχει, και αυτοί, το ίδιο, και ακόμα πιο ανθεκτικές είναι οι λέξεις, επειδή θέλουν να δώσουν τα ονόματα, θέλουν να διηγηθώ το βάθος της τρύπας που άνοιξαν οι μιναδόροι, και πώς οι πυροτεχνουργοί τοποθετούν τα εκρηκτικά και δίνουν σήμα για κάλυψη.
Αφηγούμαι  τη δουλειά, αφηγούμαι την ανθρώπινη προσπάθεια. Σας ευχαριστώ, λέξεις.
 
Οι ανθρακωρύχοι βρήκαν καταφύγιο σε μια γωνιά. Η έκρηξη συγκλόνισε το ορυχείο, το βουνό βογγάει, αισθάνεται πληγωμένο, ταπεινωμένο, και στη  βαθιά φωνή του βράχου υπάρχει η επιθυμία για εκδίκηση, αλλά οι μιναδόροι σκεπασμένοι από μια σκόνη μαύρη ρίχνουν μια ματιά στα δοκάρια υποστήριξη της στοάς και αρχίζουν να απομακρύνουν τα συντρίμμια μέχρι να φανεί η  μαύρη φλέβα άνθρακα στο πιο μαύρο σκοτάδι.
 
Αυτοί οι άνδρες που τώρα τους βλέπω σε πορεία, στην επιφάνεια της γης, να διασχίζουν κοιλάδες για να ενωθούν με άλλους ανθρακωρύχους, και μερικές ημέρες αργότερα με άλλους, μέχρι να γίνουν εκατοντάδες, βάζοντας σε τάξη τις λέξεις στο στόμα τους, λένε ότι ο αγώνας τους είναι για το ψωμί, για την εργασία, για τη ζωή.
 
Οι ανθρακωρύχοι είναι καλοδεχούμενοι από τους ανθρώπους στις περιοχές που διασχίζουν. "Κουράγιο, σύντροφοι!" τους χαιρετάνε και τους προσφέρουν νερό, ψωμί και κανένα μήλο της εξέγερσης και της αντίστασης από κάποιο περιβόλι της Αστούριας. Οι ανθρακωρύχοι ξεκουράζονται και οι λέξεις και εγώ καθόμαστε δίπλα τους, γιατί η κούραση τους είναι και δική μας, ο μόχθος τους είναι και δικός μας, το θάρρος τους είναι και δικό μας και η θέληση τους για αντίσταση, το οξυγόνο μας.

Βάζω σε σειρά τις λέξεις που με  κάνουν να απευθύνομαι στον κόσμο και επειδή είμαι πιστός στους δικούς μου, σε αυτούς που με τις προσπάθειές τους για αντίσταση κάνουν τη ζωή πιο υποφερτή, γράφω, αφηγούμαι,αντιστέκομαι.

[--->]


Ελλάδα, το νέο Ελντοράντο και η κίβδηλη “έκθεση του ΟΗΕ”


Σε έκθεση του ΟΗΕ που τονίζει ότι «βάσει ερευνών και εξορύξεων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, η χώρα κάθεται επάνω σε μία πλάκα με δεκάδες εξαιρετικά σπάνια ορυκτά με εφαρμογή στη βαριά βιομηχανία, την αεροναυπηγική κ.λπ., τα οποία διαθέτει και σε μεγάλες ποσότητες», αναφέρεται δημοσίευμα του ΕΘΝΟΥΣ, της εφημερίδας που εκδίδει ο κ. Μπόμπολας, κύριος μέτοχος της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕ. Διαβάστε το σχετικό δημοσίευμα στο Βλέπουν Ελλάδα γεμάτη «θησαυρούς ορυκτών»

Και δεν είναι μόνο το εγχώριο ΕΘΝΟΣ, αλλά και η γαλλική FIGARO που αναφέρεται στον ορυκτό πλούτο της Ελλάδας και την εκμετάλλευσή του! Στην ηλεκτρονική της σελίδα δημοσιεύεται σχετικό άρθρο της Hayat Gazzane, που βασίζεται σε στοιχεία που έθεσε στη διάθεση της δημοσιογράφου – ποιός άλλος; – ο πρώην υφυπουργός Περιβάλλοντος,  Γιάννης Μανιάτης. Διαβάστε το κι αυτό εδώ: Ορυκτός πλούτος: Στο χορό κι η Figaro!

Γερές δόσεις προπαγάνδας από τον κ. Μανιάτη, με ειδική αναφορά – φυσικά – στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων χρυσού, με βάση μια υποτιθέμενη “έκθεση του ΟΗΕ για τον ορυκτό πλούτο της Ελλάδας”. Ποιοι είναι όμως στην πραγματικότητα οι συντάκτες της περίφημης έκθεσης; Μας ενημερώνει ο ομότιμος καθηγητής γεωλογίας του Α.Π.Θ. κ. Σαράντης Δημητριάδης:
Η αναφορά σε σχετική έκθεση του ΟΗΕ, τόσο στο αρχικό δημοσίευμα του ΕΘΝΟΥΣ, (και της Figaro), όσο και πολύ περισσότερο στην ομιλία του νέου ΥΠΕΚΑ κ. Λιβιεράτου κατά τη συζήτηση επί των προγραματικών δηλώσεων της νέας κυβέρνησης, προσδίδει ένα φαινομενικό κύρος στα στοιχεία που παρατίθενται. Ο ΟΗΕ είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός και έχει κατ” αρχήν το τεκμήριο της ουδετερότητας και της αντικειμενικότητας. Γράφω παρόλα αυτά για «φαινομενικό κύρος», γιατί περί αυτού ακριβώς προκειται. Τα στοιχεία πράγματι εκπορεύονται από έκθεση του ΟΗΕ, την οποία όμως δεν συνέταξαν τρίτοι ουδέτεροι εμπειρογνώμονες, αλλά παρασχέθηκαν από τους εξής παρακάτω, όπως μνημονεύεται στην έκθεση ακριβώς αυτή:
 α. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, δηλαδή το γνωστό μας ΥΠΕΚΑ των Παπακωσταντίνου – Μανιάτη.
β. Mineral Resources Policy Directorate, δηλαδή τη Δ/νση Πολιτικής Ορυκτών Πρώτων Υλών, του ΥΠΕΚΑ και πάλι.
γ. Greek Mining Enterprices Association (GMEA), δηλαδή τον Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (με την «Ελληνικός Χρυσός» και τα «Χρυσωρυχεία Θράκης» να ξεχωρίζουν ως μέλη του.




Να την η πείνα. Ζώο 
όλο από μάτι και κυνόδοντα. 
Τίποτα δεν την ξεγελά μήτε την ξεστρατίζει. 
Δεν τη χορταίνει το τραπέζι. 
Μήτε που αρκείται σ' ένα γεύμα 
ή σ' ένα δείπνο. 

Πάντοτες προμηνάει το αίμα. 
Βρυχιέται σα λιοντάρι, σφίγγει σαν το βόα, 
σκέφτεται σαν άνθρωπος. 

Το είδος που βρίσκεται δω πέρα 
πιάστηκε στις Ινδίες (στα προάστια της Βομβάης) 
μα βρίσκεται λίγο ως πολύ σε αγρία κατάσταση 
και σ' άλλες περιοχές πολυάριθμες. 

Το νου σας, μην πλησιάζετε. 

Η αριστερά χρειάζεται μια στρατηγική εξόδου από το ευρώ


 Ο σχολιασμός μου για τις εκλογές στην Ελλάδα, με τίτλο Ο ΣΥΡΙΖΑ πληρώνει την αμφισημία του, προκάλεσε έντονη συζήτηση στο διαδίκτυο.Στην ενδιαφέρουσα συζήτηση συμμετείχαν και μέλη της ιταλικής αριστεράς. Μεταφέρω παρακάτω μια συνέντευξη μου στον Τonino Bucci, στην οποία, μεταξύ άλλων, επαναλαμβάνω και αναπτύσσω τις απόψεις μου για τις  ελληνικό εκλογές.


Emiliano Brancaccio: " Η αριστερά χρειάζεται μια στρατηγική εξόδου από το ευρώ"

του Tonino Bucci


Υποτίθεται ότι θα ήταν μια μεγάλη δοκιμασία για το ευρώ. Αντί γιαυτό, οι ελληνικές εκλογές, πριν καν ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων, πέρασαν σε δεύτερη μοίρα. Σαν να μην είχε συμβεί τίποτα,από την επομένη άρχισαν και πάλι οι επιθέσεις των κερδοσκόπων στα ισπανικά κρατικά ομόλογα. Ακόμη και το ότι στην  Ελλάδα κέρδισε ένα κόμμα προγραμματικά υπέρ της λιτότητας, δεν κατάφερε να ηρεμήσει τις  χρηματοπιστωτικές αγορές. Από όσα έγιναν θα πρέπει να βγάλουμε δύο συμπεράσματα: το πρώτο είναι ότι οι παράγοντες που προκαλούν την κρίσης του ευρώ δεν είναι τα κινήματα διαμαρτυρίας ή της ριζοσπαστικής αριστεράς, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ.

 Η κρίση οφείλεται στην αστάθεια του συστήματος και στις εσωτερικές αντιφάσεις του υπάρχοντος  νομισματικού συστήματος. Δεύτερον, η νίκη των πολιτικών δυνάμεων που επιθυμούν τη συνέχιση των προγραμμάτων  λιτότητας, δεν βοηθά καθόλου στην επίλυση αυτής της κρίσης, η οποία μάλιστα αναπαράγεται στη ζώνη του ευρώ έχοντας μια δικιά της δυναμική. Από εδώ, μέχρι το σενάριο της πιθανής κατάρρευσης – ας πούμε, από δικούς του  λόγους– του ενιαίου νομίσματος, η απόσταση είναι μικρή. Με άλλα λόγια, η πιθανότητα να καταρρεύσει όλο το οικοδόμημα του νομίσματος  από μόνο του μέσα σε λίγους μήνες είναι μια υπόθεση αληθοφανής. 


Σε μια τέτοια περίπτωση τι θα συνέβαινε; Ποιες δυνάμεις και προς το συμφέρον τίνος θα διαχειριζόντουσαν ενδεχομένως την έξοδο από το ευρώ; Ο οικονομολόγος Εμιλιάνο  Μπρανκάτσιο, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα των ελληνικών εκλογών, δημοσίευσε  στην  ιστοσελίδα  του μια θέση που ανακατεύει τα χαρτιά στο τραπέζι. "Αν το σκεφτούμε καλύτερα - γράφει ο οικονομολόγος - δεν είναι σίγουρο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές λόγω του ριζοσπαστισμού του." 


Ο Σύριζα πληρώνει την αμφισημία του

του Emiliano Brancaccio


Ο Σύριζα, το μεγαλύτερο κόμμα της αριστεράς, έχασε τις εκλογές στην Ελλάδα. Έτσι λοιπόν χάθηκε η πρώτη, πραγματική ευκαιρία να δοθεί ένα ξεκάθαρο πολιτικό μήνυμα ενάντια στη μη βιώσιμη κατάσταση της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης. Αυτό θα έχει ως συνέπεια, εκτός κι αν υπάρξουν εκπλήξεις, η αγωνία του ενιαίου νομίσματος να παραταθεί και, μαζί της, τα βάσανα των περιφερειακών κρατών και των κοινωνικών ομάδων που έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση.  

Γιατί έχασε ο Σύριζα; Η εξήγηση που κυριαρχεί είναι ότι το κόμμα εμφανίστηκε στις εκλογές με ένα πολύ «ριζοσπαστικό» πρόγραμμα. Αυτό το πρόγραμμα, ως γνωστόν, βασιζόταν στην πρόθεση ακύρωσης του Μνημονίου που έχει επιβληθεί από την Κομισιόν,την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, και την επαναδιαπραγματευση όλων των όρων χρηματοδότησης του ελληνικού χρέους. 
Αν το καλοσκεφτούμε, όμως, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο Σύριζα πλήρωσε τη «ριζοσπαστικότητά» του.


Είναι πιθανόν ο Σύριζα να έχασε για ένα πολύ διαφορετικό λόγο, ότι δηλαδή την στιγμή που πρόβαλε το αίτημα για επαναδιαπραγμάτευση  των όρων του δανεισμού από το εξωτερικό, ταυτόχρονα ανακοίνωνε και την πρόθεσή του να παραμείνει στο ευρώ. Αυτή τη θέση, ως γνωστόν,τη διατύπωσε ο ηγέτης του Σύριζα, Αλέξης Τσίπρας, στην επιστολή του με τίτλο  I will keep Greece in the eurozone, η οποία δημοσιεύθηκε στους  Financial Times στις  12 Ιουνίου.

Το πρόβλημα με τη θέση του Τσίπρα είναι πως είναι εξαιρετικά αντιφατική και έκανε φανερή την αδυναμία της ηγετικής ομάδας του Σύριζα να αντιμετωπίσει ξεκάθαρα τις πιθανές συνέπειες από μια αποτυχία του αιτήματος για επαναδιαπραγμάτευση του χρέους. 

Αραγε πως θα αντιδρούσε ο Τσίπρας αν η Γερμανία και οι ευρωπαϊκές αρχές  πρότειναν μόνο κάποιες μικρές αλλαγές στη συμφωνία και αρνιόντουσαν να προχωρήσουν σε μια ριζική αναδιαπραγμάτευση του χρέους; 

Ο ηγέτης του Σύριζα όλες αυτές τις μέρες απέφυγε να τοποθετηθεί επί του προβλήματος. Δηλαδή  απέφυγε να παραδεχτεί ότι, τότε, θα ήταν αναγκασμένος να αντιμετωπίσει την κρίση εγκαταλείποντας το ενιαίο νόμισμα και να θέσει υπό αμφισβήτηση, αν χρειαζόταν, ακόμα και την Κοινή Αγορά κεφαλαίων και αγαθών.Πολλοί έλληνες ψηφοφόροι μπορεί να αντιλήφθηκαν αυτή την αμφισημία, αυτή την ανικανότητα του Σύριζα να σχεδιάσει ένα λογικό και πολιτικά πειστικό σχέδιο για τις επόμενες κινήσεις. 

Η μικρή ποσοστιαία διαφορά  από το αντίπαλο κόμμα, τη ΝΔ, θα μπορούσε να εξηγηθεί με αυτούς τους όρους, αντί να εμμένουμε στην υπόθεση της υπερβολικής ριζοσπαστικότητας, υπόθεση που σίγουρα θα κυριαρχήσει στα σχόλια των επόμενων ημερών.

Η αμφισημία, βέβαια, δεν είναι πρόβλημα μόνο του Σύριζα. Η ίδια η έκκληση υποστήριξής του, την οποία συνυπέγραψαν οι Ετιέν Μπαλιμπάρ και Ροσάνα Ροσάντα,  είχε στοιχεία σύγχυσης και ασάφειας. Με όρους, σε πολλά σημεία ανάλογους, ακόμα και τα κινήματα «κατά του χρέους» στις εκκλήσεις τους απέφυγαν, μέχρι σήμερα, να αποσαφηνίσουν, ότι μια υποθετική, μη κοινά αποδεκτή, απόρριψη του χρέους θα έθετε αμέσως το πρόβλημα της κάλυψης του εξωτερικού ελλείμματος και επομένως θα έκανε υποχρεωτική την έξοδο από το ευρώ και\ή τον περιορισμό της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων και αγαθών.

Για να μην αναφερθούμε στα αριστερά κόμματα στην Ευρώπη, τα οποία δείχνουν σε πάρα πολλές περιπτώσεις πρόθυμα να θυσιάσουν τους ψηφοφόρους τους στο βωμό μιας άνευ όρων πίστης στο ευρώ και στην Κοινή Αγορά και τα οποία, επομένως,δε μπορούν να κάνουν τίποτε καλύτερο από το να διατυπώνουν γενικόλογες εκκλήσεις υπέρ της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Όπως φαίνεται, λοιπόν, βρισκόμαστε μπροστά σε άλλη μια παραλλαγή του φαινομένου της «αριστερής υπεράσπισης της ελεύθερης αγοράς» το οποίο μεταφέρεται εδώ και καμιά τριανταριά χρόνια από τους λιγότερο ή περισσότερο στενούς απόγονους του εργατικού κινήματος και που έχουμε προσπαθήσει να εξετάσουμε κριτικά στο βιβλίο  Η λιτότητα είναι της δεξιάς. Και καταστρέφει την Ευρώπη.

Ούτως ή άλλως, ανεξάρτητα από την απόφαση των ελλήνων ψηφοφόρων,η σημερινή Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση, από τεχνική άποψη παραμένει μη βιώσιμη.
Το χάσμα μεταξύ επιτοκίων δανεισμού και ρυθμών αύξησης του εισοδήματος θα επανέλθει γλήγορα στην επικαιρότητα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, και δεν θα μπορέσει ασφαλώς να γεφυρωθεί με μικροδιορθώσεις των συμφωνιών δανεισμού ή με ευρωπαϊκές τραπεζικές εγγυήσεις.
 
Επιπλέον χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές στην ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική, η τελική κερδοσκοπική επίθεση κατά της ζώνης του ευρώ μπορεί, προς το παρόν, να αναβλήθηκε, αλλά δεν αντιμετωπίζεται. Το ερώτημα που μένει αναπάντητο είναι λοιπόν ένα: με την αριστερά σε παράλυση, ποιος θα διαχειριστεί μια υποθετική κατάρρευση του ενιαίου νομίσματος; 


Το κείμενο, στα αγγλικά