Το 12ωρο στην Αυστρία και… η έκπληκτη μνημονιακή Ελλάδα

του Γιάννη Κουζή

Η πρόσφατη νομοθέτηση του 12ωρου και του 60ωρου ως ανώτατου ημερήσιου και εβδομαδιαίου αντίστοιχα χρόνου εργασίας από την κυβέρνηση ακροδεξιών στην Αυστρία συνοδεύτηκε από την έκπληξη του ελληνικού Τύπου αλλά και πολιτικών και κυβερνητικών παραγόντων, που κατήγγειλαν το «πρωτοφανές» του περιεχομένου της για τα ευρωπαϊκά δεδομένα.

Κατ’ αρχάς το μέτρο αυτό συνιστά αναμφίβολα σοβαρή υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων στην Αυστρία. Επίσης, είναι δεδομένος και διαχρονικός ο κίνδυνος της Ακροδεξιάς απέναντι στα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα. Μιας Ακροδεξιάς που, ωστόσο, τροφοδοτείται από τη γενικευμένη κοινωνική δυσφορία που δημιουργούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές των κυβερνήσεων που κατατάσσονται στις αποκαλούμενες δυνάμεις του δημοκρατικού τόξου.

Από την άλλη πλευρά, όμως, εύλογα ερωτήματα χρήζουν απαντήσεων. Το νομοθετημένο αυστριακό 12ωρο είναι ξένο προς τα αντίστοιχα ελληνικά δεδομένα; Μήπως, επίσης, αντίκειται στην κοινοτική νομοθεσία και στην εργασιακή εικόνα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών; Δυστυχώς οι απαντήσεις διαψεύδουν κατηγορηματικά τις όποιες εκπλήξεις. Πρώτον, η προ πολλών δεκαετιών νομοθετημένη εικόνα των ωραρίων στην ελληνική αγορά εργασίας αντιστοιχεί πλήρως σε αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Αυστρία, ενώ επιδεινώνεται τελευταία με τους μνημονιακούς νόμους. Δεύτερον, το αυστριακό μέτρο εντάσσεται πλήρως στο πλαίσιο της κοινοτικής νομοθεσίας.

Στην Αυστρία μέχρι πρότινος ίσχυε η υπέρβαση του ημερήσιου ωραρίου των 7,45 ωρών μέχρι τις 10 ώρες, κατόπιν συμφωνίας εργαζομένου και εργοδότη. Κατ’ εξαίρεση ο ημερήσιος χρόνος εργασίας μπορούσε να επεκταθεί μέχρι τις 12 ώρες έπειτα από συλλογική σύμβαση και βεβαίωση του ιατρού εργασίας. Με την πρόσφατη ρύθμιση καταργούνται οι δύο αυτοί όροι, ώστε η εφαρμογή του 12ωρου να εναπόκειται πλέον στην ατομική συμφωνία εργοδότη και εργαζομένου.

Δηλαδή, όπως ακριβώς ισχύει στην Ελλάδα με το 12ωρο ως ανώτατο ημερήσιο ωράριο κατόπιν ατομικής συμφωνίας! Με τη διαφορά ότι στην ελληνική αγορά εργασίας έχει νομοθετηθεί το «υποχρεωτικό» ημερήσιο 9ωρο ως υπερεργασία και μόνο η υπέρβασή του να θεωρείται υπερωρία που απαιτεί τη συναίνεση του εργαζομένου. Επίσης το νέο αυστριακό μέτρο δεν αντιτίθεται στην κοινοτική νομοθεσία, ώστε εύλογα να μην έχει υπάρξει καμία σχετική αρνητική δήλωση από τα αρμόδια κοινοτικά όργανα.

Και τούτο διότι και στην ΕΕ το ημερήσιο 8ωρο έχει απολέσει τη σημασία του από την καθημερινή πρακτική και των νόμιμων υπερβάσεών του. Η κοινοτική νομοθεσία προβλέπει το 48ωρο ως ανώτατο εβδομαδιαίο ωράριο κατά μέσο όρο σε διάστημα 4 μηνών, με τη χρήση υπερωριών και ευέλικτων διευθετήσεων αυξομείωσης των ωραρίων ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης. Με αυτό τον τρόπο η εργάσιμη εβδομάδα είναι δυνατόν να επεκτείνεται πολύ πέραν και του 48ωρου με ανάλογες μειώσεις σε άλλες χρονικές περιόδους.

Πρόκειται για νομοθετημένες πρακτικές, που διατηρούν τυπικά μεν το 8ωρο, αλλά με όρους πλήρους ελαστικοποίησης που ανατρέπει την ουσία του. Ετσι, λοιπόν, 6 χώρες της ΕΕ έχουν ήδη καθιερώσει το 12ωρο και 6 το 13ωρο(!) εκ των οποίων οι 2 (Γερμανία, Ολλανδία) εφαρμόζουν την 60ωρη εβδομαδιαία εργασία!

Και επειδή το αυστριακό 12ωρο προκαλεί στην Ελλάδα πολλές εκπλήξεις λόγω άγνοιας, ηθελημένης και μη, δυστυχώς η Αυστρία εξακολουθεί να βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση απέναντι στην Ελλάδα σε θέματα νομοθεσίας για τον εργάσιμο χρόνο, ιδιαίτερα μάλιστα μετά την επιβολή σχετικών μνημονιακών διατάξεων.

Πρώτον γιατί αυτές ευνοούν τις περαιτέρω υπερβάσεις του ωραρίου όταν το κόστος των νόμιμων προσαυξήσεων της υπερεργασίας και της υπερωρίας μειώθηκε κατά 20% (όταν βέβαια πληρώνονται οι υπερωρίες).

Δεύτερον, διότι το 8ωρο ελαστικοποιείται με ευέλικτες διευθετήσεις, που καταλήγουν σε παρατεταμένα 10ωρα με αντίστοιχες μειώσεις ωραρίων ώστε νόμιμα πλέον να μην πληρώνονται οι υπερωρίες. Αυτό το μέτρο εφαρμόζεται και με συμφωνία μεταξύ του εργοδότη και των μνημονιακών ενώσεων προσώπων με μόνη τη συναίνεση του 15% των εργαζομένων σε επιχειρήσεις μέχρι 20 ατόμων(!) χάριν της δημοκρατίας στους χώρους εργασίας!

Αν επίσης υπολογίσουμε τον ετήσιο εργάσιμο χρόνο με βάση το κανονικό ωράριο πλήρους απασχόλησης, αφαιρουμένων των αργιών και των ημερών αδείας, οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα εργάζονται 90 και 110 ώρες περισσότερες συγκριτικά με την ΕΕ28 και την ΕΥΡΩΖΩΝΗ  αντίστοιχα (και 70 ώρες από την Αυστρία). Τέλος, εαν αναζητήσουμε τον πραγματικό χρόνο εργασίας, που συμπεριλαμβάνει και τις υπερωρίες, η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη υψηλότερη θέση στην ΕΕ μετά τις Βρετανία, Κύπρο και Αυστρία.

Για την τελευταία χώρα που βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας το μέτρο για το 12ωρο δημιουργεί και εύλογες ανησυχίες για την περαιτέρω επιβάρυνση της εργασίας. Ωστόσο, η καταγγελία ενός αντεργατικού μέτρου μιας άλλης χώρας προϋποθέτει την καλή γνώση της ελληνικής πραγματικότητας αλλά και του σύγχρονου ευρωπαϊκού γίγνεσθαι, εφόσον η ροή μέτρων εργασιακής απορρύθμισης αποτελεί συνεχή πρακτική κατά τις τελευταίες δεκαετίες στη «γηραιά ήπειρο». Απορρύθμιση που σε εκτεταμένη κλίμακα περιέχεται και στην ατζέντα του Γάλλου Μακρόν, ως συνέχεια του σοσιαλιστή προκατόχου του, οι οποίοι για ορισμένους συγκαταλέγονται σε προνομιακούς συμμάχους για μια άλλη Ευρώπη…

* κοσμήτορας Σχολής Πολιτικών Επιστημών Παντείου Πανεπιστημίου

[--->]

Το ξέπλυμα έχει τα προβλήματά του

Στις 20 Ιουλίου 1974, λίγες μέρες μετά το χουντικό πραξικόπημα στην Κύπρο, τα τουρκικά στρατεύματα του Αττίλα αποβιβάζονται στο νησί και πραγματοποιείται, επιτέλους, το νατοϊκό σχέδιο της διχοτόμησης.

Η απόβαση γίνεται χωρίς καμιά αντίσταση τις πρώτες ώρες, καθώς ο διοικούμενος από τη Χούντα της Αθήνας στρατός (κυπριακές και ελλαδίτικες δυνάμεις) ασχολείται με τις διώξεις μακαριακών και αριστερών.

Τέσσερις δεκαετίες μετά επιδιώκεται η νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής και επιχειρείται το ξαναγράψιμο της ιστορίας:

- Με την καταδίκη του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα κατά των βρετανών αποικιοκρατών. Μέχρι και ότι οι αγωνιστές του 1955-59 ήταν δειλοί τρομοκράτες, που δολοφονούσαν αθώους βρετανούς στρατιώτες, έχει γραφτεί.

- Με την επανεκτίμηση των καταδικασμένων τότε από την Αριστερά σε Κύπρο και Ελλάδα, αλλά και από το σύνολο των αντιιμπεριαλιστικών χωρών της εποχής (από την ΕΣΣΔ και τη Λαϊκή Κίνα, μέχρι τις νεοαπελευθερωμένες από τον αποικιοκρατικό ζυγό χώρες της Ασίας και της Αφρικής), συμφωνιών της Ζυρίχης και του Λονδίνου.

- Με τη δικαίωση της τουρκικής επιθετικότητας στα 1963-64, αυτής που αποδοκίμασε το διεθνές αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, με αποκορύφωμα την ομιλία του Τσε Γκεβάρα στον ΟΗΕ, στις 11 Δεκεμβρίου 1964.

- Με το ξέπλυμα του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της Βρετανίας, που ουδέποτε έπαψαν να προωθούν τα σχέδια διχοτόμησης της Κύπρου.

- Με την επικίνδυνη συμμαχία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, που καθοδηγείται από τις ΗΠΑ.

Μάταιος κόπος! Κανένας δεν ξεχνά! Τίποτα δεν ξεχνιέται!

[--->]

Το απαρχάιντ γίνεται νόμος

 

Των Sergio Cararo - Gideon Levy

Η Κνεσέτ,το κοινοβούλιο του Ισραήλ, υπερψήφισε το σχέδιο νόμου για το «Κράτος-έθνος-την περιβόητη διάταξη 7b - σύμφωνα με την οποία το Ισραήλ είναι αποκλειστικά  εβραϊκό κράτος.Το σχέδιο νόμου έγινε νόμος του Κράτους,μετά από έντονη συζήτηση οκτώ ωρών, με 62 ψήφους υπέρ και 55 κατά.

Αλλά η απόφαση αυτή βγαίνει και κάτι το θετικό αφού,η ισραηλινή κοινωνία φαίνεται να αντιδρά έντονα .

Ο νόμος, είναι ο δέκατος τέταρτος «βασικός νόμος» του κράτους (όπως είναι γνωστό, το Ισραήλ δεν έχει Σύνταγμα). Σύμφωνα με το νόμο αυτό, μόνο οι Εβραίοι έχουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στο Ισραήλ. Η νομοθεσία καλύπτει και το ζήτημα των εποικισμών, νομιμοποιώντας τους: «Το κράτος αντιμετωπίζει την ανάπτυξη των εβραϊκών οικισμών ως εθνικό ζήτημα και θα λάβει μέτρα για την ενθάρρυνση, την προώθηση και την εφαρμογή του ζητήματος αυτού» Επιπλέον  η αραβική γλώσσα «υποβαθμίζεται» και από το καθεστώς εθνικής γλώσσας υποβιβάζεται σε γλώσσα «ειδικού καθεστώτος».

Ο νόμος βάζει ένα τέλος στη φάρσα περί ενός ισραηλινού «εβραϊκού και δημοκρατικού κράτους», ένας συνδυασμός που δεν υπήρξε ποτέ και δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει λόγω της εγγενούς αντίφασης μεταξύ αυτών των δύο αξιών, που είναι αδύνατο να συνυπάρξουν παρά μόνο με την εξαπάτηση

Από το τελικό κείμενο αφαιρέθηκαν ορισμένα άρθρα , όπως η δημιουργία κοινοτήτων μόνο για τους Εβραίους.

Αμέσως μετά την ψηφοφορία, ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε: «Αυτή είναι μια κρίσιμη στιγμή – ζήτωτο κράτος του Ισραήλ!». Κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής συνεδρίασης, ο Avi Dichter, ο εισηγητής του σχεδίου νόμου και επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Άμυνας, απευθυνόμενος  στους βουλευτές της παλαιστινιακής μειονότητας,είπε: «Ήμασταν εδώ πριν από σας, και θα είμαστε και μετά από σας.» Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι της μειονότητας έσκησαν το κείμενο του νόμου ως ένδειξη διαμαρτυρίας.

Οι Παλαιστίνιοι αποτελούν το 20% του πληθυσμού του Ισραήλ, μιας χώρας εννέα εκατομμυρίων κατοίκων, και στην πλειοψηφία τους είναι μουσουλμάνοι με λίγους Δρούζους και χριστιανούς. Αν και θεωρητικά έχουν ίσα δικαιώματα από το νόμο, οι Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ υφίστανται διακρίσεις και αντιμετωπίζωνται ως «πολίτες δεύτερης κατηγορίας».

Οι Παλαιστίνιοι μπορούν να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα, να εκλέγουν τους  βουλευτές τους στην Κνεσέτ - στις εκλογές του 2015, η αραβο-ισραηλινή συμμαχία υπό την ηγεσία του σαραντάχρονου Ayman Odeh, κέρδισε δεκατέσσερις έδρες,και έγινε για πρώτη φορά στην ιστορία η τρίτη πολιτική δύναμη στο Ισραήλ - αλλά γνωρίζει εκ των προτέρων πως ότι, και να συμβεί, δεν πρόκειται ποτέ να να εκπροσωπηθεί σε μια κυβέρνηση, δεξιά, κεντρώα ή αριστερή, γιατί αυτό που έρχεται πριν απ’όλα είναι η εβραϊκή ταυτότητα της κυβέρνησης .

Ο παλαιστινιακός πληθυσμός στο Ισραήλ υφίσταται διακρίσεις στην κατανομή της χρηματοδότησης των δημόσιων υπηρεσιών. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότερες πόλεις με παλαιστινιακό κυρίως πληθυσμό στο Ισραήλ λαμβάνουν σημαντικά χαμηλότερα κονδύλια του προϋπολογισμού για την υγεία, την εκπαίδευση και τις άλλες κοινωνικές υπηρεσίες από τις πόλεις με εβραϊκή πλειοψηφία.

Σύμφωνα με έκθεση του 1998, του Κέντρου Adva του Τελ Αβίβ, οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες στο Ισραήλ είναι ιδιαίτερα εμφανείς απέναντι στους Ισραηλινούς Άραβες. Η έκθεση δίνει κάποια διαφωτιστικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα, το μέσο εισόδημα των Παλαιστινίων με ισραηλινή υπηκοότητα είναι το χαμηλότερο μεταξύ όλων των εθνοτικών ομάδων της χώρας, ότι το 42% των Παλαιστινίων πολιτών του Ισραήλ στα 17 τους έχουν ήδη εγκαταλείψει το σχολείο · ότι το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας μεταξύ των Παλαιστινίων είναι σχεδόν διπλάσιο από αυτό των Εβραίων: 9,6 ανά 1.000 γεννήσεις έναντι 5.3.

 [--->]