H έκθεση του εμπειρογνώμονα διατυπώνεται μέσα από διπλωματικούς όρους.
Περιέχει ενότητες με πολύ συγκρατημένο ύφος, ενότητες οι οποίες μπορεί να
θίξουν την ευαισθησία όσων έχουν αγανακτήσει - και με το δίκιο τους - με τη
συμπεριφορά τόσο των δανειστών όσο και των ελληνικών αρχών.
Η έκθεση αυτή πρέπει ωστόσο να χρησιμοποιηθεί. Διότι όπως
προαναφέρθηκε, περιέχει ισχυρά επιχειρήματα τα οποία πρέπει να τεθούν στην
υπηρεσία της καταπολέμησης των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και στην καταπολέμηση
του αθέμιτου χρέους.
Του Ερίκ Τουσέν
Ο Juan Pablo Bohoslavsky, ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας του Ο.Η.Ε., δημοσίευσε και παρουσίασε
πρόσφατα έκθεση για την σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα, προκειμένου να γίνουν
αντιληπτά τα αποτελέσματα που επέφερε το χρέος στην άσκηση των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων. To C.A.D.T.M. – Eπιτροπή για την Ακύρωση του Χρέους του
Τρίτου κόσμου –συστήνει να λάβετε γνώση της εν λόγω έκθεσης, μέσα από τον
σύνδεσμο A/HRC/31/60/Add.2 (Report of the Independent Expert on the
effects of foreign debt and other related international financial obligations
of States on the full enjoyment of human rights, particularly economic, social
and cultural rights -Mission to Greece (έκθεση 29ης Φεβρουαρίου 2016).
Ο πίνακας εξέλιξης των δημοσίων δαπανών, στο διάστημα2009
– 2013,είναι εξαιρετικά διαφωτιστικός. Στοσύνολότουςοιδαπάνεςπέρασαναπό128 Δις
€ σε 108 Δις €. Οι δαπάνες για την δημόσια υγεία μειώθηκαν κατά 42%, οι δαπάνες
που σχετίζονται με την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού μειώθηκαν κατά
81%, ενώ οι δαπάνες που σχετίζονται με τα επιδόματα ανεργίας μειώθηκαν κατά
30%,παρόλο που ο αριθμός των ανέργων πολλαπλασιάστηκε επι 3. Όπως δήλωσε ο
εμπειρογνώμονας του Ο.H.E.: « Η υπερβολική λιτότητα στον τομέα της δημόσιας υγείας σκότωσε
κυριολεχτικά θεράποντες ιατρούς και νοσοκόμες, πριν στραφεί στους ασθενείς »
("the excessive austerity in the public health care sector literally killed first nurse and doctor before treating the patient").
Ένας και μοναδικός τομέας δαπανών αυξήθηκε, εκείνος των
οικονομικών υποθέσεων, πράγμα που οφείλεται στη διάσωση των τραπεζών. O εν
λόγω τομέας αυξήθηκε κατά 116%. Θα πρέπει όμως να επισημανθεί εδώ, πως το
μεγαλύτερο μέρος των πόρων που διατεθήκαν από την Τρόικα στην διάσωση των
τραπεζών δεν πέρασαν στον κρατικό προϋπολογισµό, και κατά συνέπεια δεν
εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα. Εάν το σύνολο των κρατικών κονδυλίων τα
οποία χορηγήθηκαν στην Ελλάδα για την διάσωση των γαλλικών, γερμανικών και
ελληνικών τραπεζών… συνυπολογίζονταν στον παρακάτω πίνακα, η αύξηση του τομέα
οικονομικών υποθέσεων θα ήταν εξαιρετικά μεγαλύτερη. Aντιθέτως
τα ποσά αυτά προκάλεσαν την μεγάλη αύξηση του δημοσίου χρέους της Ελλάδος, με το
χρέος να γίνεται πλέον απαιτητό από τον ίδιο τον ελληνικό λαό.
Ένας πίνακας ο οποίος έρχεται να ενισχύσει με άκρως
δραματικό τρόπο τα συμπεράσματα της έκθεσης λογιστικού ελέγχου του ελληνικού
χρέους .
Πίνακας 1: Δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης, Ελλάδα 2009-2013
Πηγή:
Eurostat, General Government expenditure by function (COFOG) (gov_10a_exp).
Στο δεύτερο τμήμα της έκθεσης, από την σελίδα 11 και
μετά, η προσοχή του ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα επικεντρώνεται στο 3ο μνημόνιο,
μνημόνιο το οποίο επιβλήθηκε στην Ελλάδα μετά τη συνθηκολόγηση της κυβέρνησης
Αλέξη Τσίπρα, τον Ιούλιο 2015. Ένα κομβικό σημείο του 3ου
μνημονίου είναι η μείωση των δαπανών κοινωνικής ασφάλισης για ποσό ίσο με 1,5%
του ΑΕΠ ετησίως!
Στη σελίδα 13, ο εμπειρογνώμονας συνοψίζει την άποψη που διατύπωσε η Επιτροπή
Αλήθειας δημοσίου χρέους που δημιουργήθηκε από την τέως Πρόεδρο της ελληνικής
βουλής τον Απρίλιο 2015 (βλέπε στα γαλλικά: http://cadtm.org/Analyse-de-la-legalite-du
& cadtm.org/Le-troisieme-memorandum-est-aussi ) και καταργήθηκε από τον νέο Πρόεδρο
της βουλής τον Νοέμβριο 2015 (βλέπε στα γαλλικά, http://cadtm.org/Lettre-ouverte-au-President-du ). Ο εμπειρογνώμονας χαιρετίζει τη δημιουργία της παραπάνω επιτροπής.
Θεωρεί πως ο λογιστικός έλεγχος πρέπει να συνεχιστεί.
O ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας επισημαίνει πως, από την αρχή της κρίσης, 230
000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις κλείσανε, προκαλώντας την απώλεια 600 000
θέσεων εργασίας. Προσθέτει πως το πρόγραμμα διαρθρωτικής προσαρμογής το οποίο
επιβλήθηκε στην Ελλάδα οδήγησε, μεταξύ 2009 και τέλη Νοεμβρίου 2015, στην
απώλεια 234.847 θέσεων εργασίας στην δημόσια διοίκηση, δηλαδή σε μείωση 26%. Συνολικά,
στη χώρα καταργήθηκαν ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας(βλέπε σελίδα 15 της
έκθεσης).
Ο εμπειρογνώμονας του Ο.H.E.
θεωρεί πως η συνεχιζόμενη εφαρμογή της μείωσης του νόμιμου ελάχιστου μισθού
συνιστά παράβαση του άρθρου 7 aii του
Διεθνούς Συμφώνου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά δικαιώματα (PIDESC). Προσθέτει πως μονάχα 10% των ανέργων λαμβάνουν επιδόματα ανεργίας. Το
2014, εκτιμάται πως 2,4 εκατομμύρια άτομα ζούσαν κάτω από το όριο της
φτώχειας,με καθημερινό εισόδημα κατώτερο των 12 ευρώ την ημέρα για ιδιωτικό
νοικοκυριό (άτομα που ζουν μόνα τους) και κατώτερο των 6,6 € κατά άτομο για
οικογένειες τεσσάρων ατόμων (2 ενήλικες και 2 παιδιά).
Σελίδα 18 (σημείο 75), ο εισηγητής υπογραμμίζει πως οι
θεσμικοί δανειστές καταπατούν την υποχρέωση διενέργειας προκαταρκτικής μελέτης
σχετικά με τις ανθρωπιστικές επιπτώσεις των μέτρων που έχουν επιβάλει στην
Ελλάδα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα έχουν
παραβιαστεί σε ευρεία κλίμακα ("Social and economic rights have been denied in a widespread manner." σημείο 76). Στο σημείο 77, ο εισηγητής του Ο.H.E.
εξηγεί πως η δραματική μείωση της άσκησης των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων
την οποία υφίστανται οι Έλληνες, δεν οφείλεται σε «αόρατο χέρι». Είναι το
ξεκάθαρο αποτέλεσμα των πολιτικών που εφαρμόστηκαν στη χώρα. Υπενθυμίζει, στο
σημείο 81, πως η ανάλυσή του επιβεβαιώνει την ανάλυση του προκατόχου του Cephas Lumina,το 2013-2014 (βλέπε A/HRC/25/50/Add.1 ).
Ας σημειώσουμε εδώ πως ο Cephas Lumina είναι μέλος της Επιτροπής Αλήθειας δημοσίου χρέους
(βλέπε ομιλία του στις Βρυξέλλες την 1Η Μαΐου 2016 : http://cadtm.org/Video-Cephas-Lumina-Le-Club-de ). Στο σημείο 84, ο εισηγητής συστήνει την αναβολή των νέων μέτρων λιτότητας
τα οποία αφορούν την κοινωνική ασφάλιση.
Στο σημείο 91, ζητάει την χορήγηση
επιδομάτων σε όλους τους ανέργους για 24 μήνες.
Στο σημείο 98, συστήνει στις
ελληνικές αρχές να συνεχίσουν τις εργασίες που ξεκίνησε η Επιτροπή Aλήθειας.
Στο σημείο 101, ο εισηγητής ζητά από τους δανειστές να προχωρήσουν σε μείωση
του ελληνικού χρέους.
H έκθεση του εμπειρογνώμονα διατυπώνεται μέσα από διπλωματικούς όρους.
Περιέχει ενότητες με πολύ συγκρατημένο ύφος, ενότητες οι οποίες μπορεί να
θίξουν την ευαισθησία όσων έχουν αγανακτήσει - και με το δίκιο τους - με τη
συμπεριφορά τόσο των δανειστών όσο και των ελληνικών αρχών. Η έκθεση αυτή
πρέπει ωστόσο να χρησιμοποιηθεί. Διότι όπως προαναφέρθηκε, περιέχει ισχυρά
επιχειρήματα τα οποία πρέπει να τεθούν στην υπηρεσία της καταπολέμησης των
νεοφιλελεύθερων πολιτικών και στην καταπολέμηση του αθέμιτου χρέους.
Mετάφραση
Ελένη Πανούση
