πάρτε μιαν οκκάν αρτζίθκια

[--->]

Οικονομική Κρίση και πλασματικό κεφάλαιο: Ο Ernst Lohoff και ο Norbert Trenkle για την Οικονομική και Δημοσιονομική Κρίση - Μέρος 2 από 3

Το πρώτο μέρος ΕΔΩ

 Ενώ οι νεοφιλελεύθεροι αλλά  και οι κεϋνσιανιστές  θεωρητικοί επιλέγουν να ερμηνεύουν την κρίση ως πρόβλημα αξιοποίησης της προσφοράς ή της ζήτησης, ο  Ernst Lohoff και ο Norbert Trenkle υποστηρίζουν ότι η αστική οικονομία έπαθε έμφραγμα στα χρόνια της Τεχνολογίας της Πληροφορίας ( IT), όταν με την ολο και μεγαλύτερη αντικατάσταση της ανθρώπινης εργασίας από την τεχνολογία πετάχτηκε έξω από το χώρο της μισθωτής εργασίας ένας  μεγαλύτερος όγκος ανθρώπων απ’ όσους προσλαμβάνονταν και που είχαν την εργασία σαν βασική πηγή εισοδήματος. Αυτή είναι μια αλλαγή που υποστηρίζεται ότι μπορεί να αντισταθμιστεί μόνο με κερδοσκοπικό κεφάλαιο, γνωστό ως "πλασματικό κεφάλαιο." Η ποσότητα των τίτλων που  αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στις χρηματοπιστωτικές αγορές η αξία των οποίων μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο μελλοντικά, αλλά που τους  διαπραγματεύονται  ως προκαταβληθέντα κεφάλαια, όπως είναι τα παράγωγα (derivatives), τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures), τα δικαιώματα προαίρεσης (options) , κλπ., έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια και υπερβαίνει κατά πολύ την αξία που δημιουργείται στην πραγματική οικονομία.
 

Αν πάψει να υπάρχει εμπιστοσύνη ότι θα πραγματοποιηθεί η μελλοντική αξία επειδή προβλέπεται να πληγεί η βάση της πραγματικής οικονομίας στην οποία αντιστοιχούν οι τίτλοι , κατά την άποψη των συντακτών του Die Grosse Entwertung (Η Μεγάλη απαξίωση), ολόκληρο το σύστημα τύπου αλυσιδωτών επιστολών (chain letters,απλό σύστημα πυραμίδας) θα καταρρεύσει. Το δεύτερο μέρος της συνομιλίας με τον Ernst Lohoff και τον Norbert Trenkle για την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση.

Ρίτσαρντ Βέρνερ: “Λύση υπάρχει, οι δανειστές σας όμως δεν θέλουν να βγείτε από την κρίση”

 (Επίκαιρα, 7-13.3.’13)

Ιδανική ευκαιρία αποτέλεσε η κρίση στην Ελλάδα για όσους ήθελαν να εμφανίσουν ως αναγκαιότητα το ευρωπαϊκό υπουργείο Οικονομικών και την οικονομική ένωση που προωθεί η Γερμανία, υπογραμμίζει στα Επίκαιρα ο καθηγητής Ρίτσαρντ Βέρνερ, πρόεδρος του τμήματος Διεθνούς Τραπεζικής του βρετανικού πανεπιστημίου Σαουθάμπτον. Ο Ρ. Βέρνερ βρέθηκε στην Αθήνα με αφορμή μια πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα που διοργάνωσε το μεταπτυχιακό τμήμα του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Αθήνας (Executive MBA & International MBA), με θέμα το μέλλον του χρήματος.

Πώς αισθάνεστε που βρίσκεστε στο «εργαστήριο» της Ελλάδας;
Τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα για την Ελλάδα γιατί δεν είστε καν σε εργαστήριο. Στα εργαστήρια μπαίνουν σε εφαρμογή πειραματικές διαδικασίες που κατά βάση πετυχαίνουν, ενώ το πείραμα που είναι σε εξέλιξη στην Ελλάδα είναι γνωστό ότι δεν θα πετύχει. Δεν θα δουλέψει καν, τουλάχιστον για όσους ζουν εντός της Ελλάδας, αντίθετα φυσικά με όσους είναι στο εξωτερικό!

Σε ποιούς αναφέρεστε;
Φυσικά στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Ένωση που έχουν την ευθύνη, εκ μέρους των πιστωτών, για τον σχεδιασμό των προγραμμάτων που εφαρμόζονται στην Ελλάδα. Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας δεν ήταν τόσο υψηλό. Αν δεν είχε δανεισθεί επιπλέον χρήματα, όπως απαίτησαν Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ΕΕ και ΔΝΤ δεν θα κατέληγε εδώ που κατέληξε. Ταυτόχρονα η μείωση των κοινωνικών δαπανών κι ειδικότερα αυτών σε παιδεία και υγεία κι η κατεδάφιση του κράτους πρόνοιας προκάλεσαν ύφεση, δηλαδή μείωση του ΑΕΠ, που είναι ο παρανομαστής στο λόγο δημοσίου χρέους προς ΑΕΠ. Ενώ λοιπόν το ζητούμενο ήταν η μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ συνέβη το ακριβώς αντίθετο: αύξηση του χρέους, με επιπλέον δανεισμό, και μείωση του ΑΕΠ, λόγω ύφεσης. Αυτή η συνταγή, που οδήγησε στην οικονομική κατοχή της Ελλάδας με θεμελιώδεις λειτουργίες όπως η εκπόνηση του προϋπολογισμού να αναλαμβάνονται από τις Βρυξέλλες, δεν αποτελεί λύση.

Προτάσεις για μια διαφορετική οικονομία

Γιατί το Δημοσιονομικό Σύμφωνο (Fiscal Compact) θα σπρώξει την Ευρώπη στην άβυσσο

Η επικύρωση του Δημοσιονομικού Συμφώνου θα οδηγήσει σε μια μορφή διαρκούς λιτότητας και περιστολής της δημοκρατίας στην Ευρώπη. Προτείνουμε  ένα κεφάλαιο  από το βιβλίο "Τι θα σώσει την Ευρώπη. Επικρίσεις και προτάσεις για μια διαφορετική οικονομία "των B.Coriat, T.Coutrot, D. Lang και Η.Sterdyniak (οι συγγραφείς του  " Μανιφέστου των εμβρόντητων  οικονομολόγων")

Μια συμφωνία  μόνιμης λιτότητας

"Όσο πιο πολύ καταρρέει, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες  ότι θα λειτουργήσει το πράγμα" [1]

Η τρέχουσα κρίση, η οποία ξεκίνησε το 2007, έχει αναδείξει τους κινδύνους της σημερινής οικοδόμησης της Ευρώπης  που κυριαρχεί ο νεοφιλελευθερισμός. Στις αρχές του 2012, οι άρχουσες τάξεις, και η ευρωπαϊκή τεχνοκρατία στάθηκαν ανίκανες  να αντιμετωπίσουν την κρίση. Και κάτι ακόμη χειρότερα, σήμερα  χρησιμοποιούν την κρίση για να πετύχουν το βασικό και μόνιμο στόχο τους :τη μειωση των δημόσιων δαπανών,την αποδυνάμωση του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου, το δικαίωμα στην εργασία, και την απαγόρευση στους πολίτες να έχουν λόγο γι αυτά τα ζητήματα .

Η κατάσταση έτσι προχωράει ακάθεκτα προς την καταστροφή. Κατά ομολογία της ίδιας της Επιτροπής, το ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ αναμένεται να μειωθεί το 2012 (-0,3%). Τον Μάρτιο του 2012, το ποσοστό ανεργίας στη ζώνη του ευρώ ήταν 10,9%. Η κρίση είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του ΑΕΠ κατά 9% περίπου. Ωστόσο, η Επιτροπή συνεχίζει να επιβάλει τις πολιτικές λιτότητας που ωθούν την Ευρώπη προς μια ύφεση χωρίς τέλος. Παρά το γεγονός ότι η τύφλωση και η απληστία των χρηματοπιστωτικών αγορών ήταν αυτό που προκάλεσε την κρίση, αυτά που πλήγηκαν ήταν οι δημόσιες δαπάνες και η κοινωνική προστασία.

Νέα μελέτη του ΔΝΤ επιβεβαιώνει: η λιτότητα αυξάνει το δημόσιο χρέος

Σα να μην έφτανε το mea culpa του επικεφαλής οικονομολόγου του ΔΝΤ, Olivier Blanchard πριν το Παγκόσμιο Οικονομικό Outlook 2012 και στη συνέχεια με μία εργασία που εξηγούσε ότι η λιτότητα είναι αντιπαραγωγική, επειδή συρρικνώνει την οικονομία, έρχεται τώρα μια άλλη μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με τίτλο "Η πρόκληση της μείωσης του χρέους στη διάρκεια της δημοσιονομικής εξυγίανσης" να  διαπιστώσει ότι το δημόσιο χρέος αυξάνεται στις χώρες που ακολουθούν προγράμματα λιτότητας.

Όπως ισχυρίζονται οι συντάκτες της εργασίας, Luc Eyraud και Anke Weber, είναι αλήθεια ότι, με δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές μεγαλύτερους από 1, που βρήκε ο Blanchard,η  λιτότητα οδηγεί σε αύξηση του λόγου χρέους / ΑΕΠ, επειδή μειώνει τον παρονομαστή περισσότερο από ό, τι μπορεί να μειώσει τον αριθμητή. Κατι που από μόνο του δεν αποτελεί έκπληξη , αν το μοντέλο που χρησιμοποίησαν οι δύο οικονομολόγοι δεν οδηγούσε και σε ένα άλλο συμπέρασμα: Η λιτότητα παράγει χειρότερα αποτελέσματα στο λόγο χρέους / ΑΕΠ όταν η αναλογία αυτή είναι ήδη μεγάλη, γεγονός που καθιστά αντιπαραγωγική τη δημοσιονομική εξυγίανση σε χώρες που, θεωρητικά, παίρνει πιο επείγοντα χαρακτήρα.

 

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό: δυο  οι συντάκτες της εργασίας εφιστούν την προσοχή στις αντιδράσεις των χρηματοπιστωτικών αγορών, οι οποίες βλέποντας ότι το δημόσιο χρέος αυξάνεται, απαιτούν υψηλότερα επιτόκια, επιδεινώνοντας κι άλλο την κατάσταση. Οι δε κυβερνήσεις από τη μεριά τους διαπιστώνοντας την αναποτελεσματικότητα των επιλογών τους, στρέφονται στις εύκολες λύσεις και ζητούν κάθε χρόνο νέες "θυσίες", γεγονός που καθιστά ακόμη πιο περίπλοκη την κατάσταση.

Το καλύτερο, όπως δείχνει η μελέτη που δημοσίευσε  το ΔΝΤ, είναι η δημοσιονομική εξυγίανση να αναβληθεί αφού πρώτα η οικονομία επιστρέψει στην ανάπτυξη.

Σύνδεσμος για  την εργασία  “The Challenge of Debt Reduction during Fiscal Consolidation” ("Η πρόκληση της μείωσης του χρέους στη διάρκεια της δημοσιονομικής εξυγίανσης")

 [--->}