Αρχή μιας νέας λεηλασίας ;;;

Swaps 30δις! Μετατόπιση της εξόφλησης των κουρεμένων ομολόγων των ταμείων. Αρχή μιας νέας λεηλασίας ;;;

Γιάννης Δούκας

Τα αποθεματικά των ταμείων διαχρονικά έχουν υποστεί μια τεράστια λεηλασία πολλών δισεκατομμυρίων €. Μια απ’ αυτές ήταν με το περιβόητο psi το 2012 όπου τότε σε μία νύχτα τα ασφαλιστικά ταμεία έχασαν το 53,5% της περιουσίας τους σε ομόλογα. Η ναυαρχίδα του ασφαλιστικού μας συστήματος το ΙΚΑ από 1 δισεκατομμύριο 408 εκατομμύρια € που είχε στην κατοχή του σε ομόλογα μετά το κούρεμα πήρε ομόλογα συνολικής ονομαστικής αξίας 655 εκατομμύρια € χάνοντας 753 €. Με εξαίρεση ένα μικρό μέρος ομολόγων που έληγε το 2013 και το 2014 το μεγαλύτερο μέρος των ομολόγων που εκδόθηκαν τότε είχε ημερομηνία λήξης από το 2023 έως το 2042. Το σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων είχε χάσει τότε πάνω από 10 δισεκατομμύρια €.

Η σημερινή κυβέρνηση πατώντας στα χνάρια των προηγούμενων και αφού έχει αποτύχει παταγωδώς στη διαγραφή έστω και ενός μέρους του δημόσιου χρέους βρήκε πάλι το μόνιμο θύμα που είναι τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων.

Έτσι αυτό που σκέφτηκαν και κάνουν πράξη ήταν αυτά τα ομόλογα που κουρεύτηκαν το 2012 να τα πάνε ακόμη πιο πίσω ανταλλάσσοντάς τα με ομόλογα που θα λήγουν από ένα έως και πέντε χρόνια αργότερα. Τα ομόλογα που λήγουν από το 2023 έως το 2028 ανταλλάσσονται με ομόλογα λήξης το 2028 και για τις επόμενες πενταετίες το 2033, το 2038 και το 2042.

Δύο είναι τα βασικά θέματα που παρουσιάζονται ως όφελος για τα ταμεία.

Το πρώτο λέει ότι τα ομόλογα που δεν θα ανταλλαγούν θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερη μείωση ρευστότητας. Πρόκειται για αυθαίρετο συμπέρασμα καθώς συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο αφού τα παλαιά ομόλογα λήγουν από ένα έως και πέντε χρόνια νωρίτερα.

Το δεύτερο έχει να κάνει με την αναφορά πως τα ταμεία θα πάρουν την ημέρα της ανταλλαγής τους οφειλόμενους τόκους ανά ομόλογο. Οι τόκοι όμως οφείλονται έτσι κι’ αλλιώς.

Έτσι βαφτίζοντας το κρέας ψάρι μας λένε ότι είναι θετικό για τα ταμεία το γεγονός πως τα ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους θα εξοφληθούν ένα έως πέντε χρόνια αργότερα ενώ θα έχουν όπως ομολογείται και στην προκήρυξη τις ίδιες αποδόσεις.
Κλείνοντας να πούμε ότι η ανταλλαγή δεν αφορά μόνο τα ασφαλιστικά ταμεία αλλά όλους τους οργανισμούς που το 2012 συμμετείχαν στο κούρεμα των ομολόγων και έχουν στην κατοχή τους ομόλογα που λήγουν από το 2023 έως το 2042.

  


Η ακτινογραφία ενός φιάσκου




Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου 



Οι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες «ομολογίες» του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για το καταστροφικό μνημονιακό πείραμα – Η ευρωπαϊκή κρίση ειλικρίνειας και ελληνική αταραξία

Την ώρα που τα μπαζωμένα ρέματα της Αττικής μετατρέπονταν σε υγρό τάφο για τουλάχιστον δεκάξι ανυποψίαστους ανθρώπους, μια ακόμη έκθεση ευρωπαϊκού θεσμικού οργάνου ακτινογραφούσε με τεχνοκρατική ψυχραιμία την καταστροφή που έχει συντελεστεί στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, απαγορεύοντας μεταξύ άλλων και στοιχειώδεις δημόσιες επενδύσεις που θα περιόριζαν το θανατηφόρο πέρασμα της καταιγίδας. Ο λόγος για την ειδική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) που δόθηκε προ ημερών στη δημοσιότητα, αποτυπώνοντας με στρογγυλές μεν εκφράσεις αλλά με αποκαλυπτικούς αριθμούς την παταγώδη αποτυχία των μνημονίων ακόμη και στους διακηρυγμένους στόχους τους.
Η «αστοχία» σε αριθμούς

Η έκθεση των 150 σελίδων είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο ντοκουμέντο, παρότι εκπονήθηκε κυρίως για να «ξεπλύνει» τις ευρωπαϊκές συνιστώσες της τρόικας των δυο πρώτων μνημονίων και του κουαρτέτου του τρίτου. Σε έναν χαρακτηριστικό πίνακα που συνοδεύει την έκθεση αποτυπώνονται οι αποκλίσεις των εκτιμήσεων που έκαναν η Κομισιόν και οι λοιποί της τρόικας για τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη από την πραγματικότητα, την περίοδο 2010-2014. Οι εκτιμήσεις της τρόικας, λοιπόν, σωρευτικά σ’ αυτήν την πενταετία έπεσαν έξω στην πρόβλεψη για το ΑΕΠ κατά 22 ποσοστιαίες μονάδες, στην πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 23 μονάδες, στη μείωση των επενδύσεων κατά 59 μονάδες και στην αύξηση της ανεργίας κατά 30 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό δεν το λες απόκλιση, αλλά προμελετημένο έγκλημα!

Εξ ίσου χαρακτηριστικά το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, εξετάζοντας ιδιαίτερα τον ρόλο της Κομισιόν, επισημαίνει ότι η δράση της στο πλαίσιο των μνημονίων εξελίχθηκε εντός νομικού κενού ως προς τις Συνθήκες της Ε.Ε., ότι τα μνημόνια σχεδιάστηκαν εκτός θεσμικού πλαισίου, ότι οι μακροοικονομικές προβλέψεις και οι εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις των δημοσιονομικών μέτρων λιτότητας ήταν ατεκμηρίωτες, ότι οι μεταρρυθμίσεις που επιβλήθηκαν δεν ήταν αποτελεσματικές και ότι ενώ κατά την εφαρμογή των Μνημονίων διαπιστώνονταν οι «αστοχίες», αυτά –ιδιαίτερα τα δυο πρώτα– δεν αξιολογήθηκαν ποτέ. Εν ολίγοις, η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου περιγράφει ένα φιάσκο, επιβεβαιώνοντας την πεποίθηση της ελληνικής και ευρωπαϊκής κοινής γνώμης ότι η Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε κυριολεκτικά σαν πειραματόζωο και σαν δομικό υλικό για να κερδίσει χρόνο η Ευρωζώνη.
 Φυσικά, όλα αυτά διατυπώνονται με διπλωματική γλώσσα, αλλά ταυτοχρόνως με θράσος, αφού η Κομισιόν ομολογεί τη συνέργειά της στην ισοπέδωση της ελληνικής οικονομίας κάνοντας αποδεκτές και τις 11 «συστάσεις» του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς συμμόρφωση στο μέλλον.
Μεταμνημονιακές «συστάσεις»

Απ’ αυτές τις «συστάσεις» ίσως μεγαλύτερη σημασία έχει η ενδέκατη. Σ’ αυτήν η Κομισιόν καλείται «να αναλύει ποιο είναι το καταλληλότερο πλαίσιο για την παροχή υποστήριξης και την άσκηση εποπτείας μετά τη λήξη των προγραμμάτων». 
Είναι μια σύσταση που αφορά τη λεγόμενη μετα-μνημονιακή εποχή για την οποία πολλά πράγματα δεν είναι ακόμη σαφή: θα έχουμε την πολυπόθητη «καθαρή έξοδο» από τα Μνημόνια, με απλή μετάβαση στην αυξημένη επιτήρηση υπερχρεωμένου κράτους μέλους μέχρι εξοφλήσεως του 70% του χρέους του που αντιστοιχεί στον δανεισμό; 
Θα υπάρξει κάποιας μορφής χρηματοδοτική στήριξη από τον ESM –το πολυσυζητημένο «μαξιλάρι» από τα υπόλοιπα του δανείου των 86 δις. του ESM–, ώστε να υπάρξει εγγυημένη επιστροφή στις αγορές; 
Ή θα υπάρξει το υβριδικό μεταμνημονιακό σχήμα για το οποίο έχει μιλήσει αξιωματούχος του ESM; Η Κομισιόν, που αποδέχεται τη σχετική σύσταση του Ελεγκτικού, με την υποχρέωση μάλιστα να ανταποκριθεί άμεσα, μάλλον αδυνατεί να περιγράψει το μεταμνημονιακό μέλλον της Ελλάδας, πριν κλείσει η αξιολόγηση, αλλά και πριν ληφθούν αποφάσεις για τη θεσμική ολοκλήρωση της Ευρωζώνης, στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου. Τον πρώτο λόγο σ’ αυτό έχουν οι δανειστές και πρωτίστως η υπό διαπραγμάτευση νέα γερμανική κυβέρνηση.
Δυο αποκαλυπτικά «καρφιά»

Η ειδική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει σημασία και βαρύτητα όχι τόσο γιατί προσθέτει άγνωστες πληροφορίες για το φιάσκο του μνημονιακού πειράματος στην Ελλάδα –στην πραγματικότητα όλα τα στοιχεία είναι λίγο πολύ γνωστά–, όσο γιατί το κατ’ εξοχήν ελεγκτικό θεσμικό όργανο της Ε.Ε., παρά τον διακοσμητικό του ρόλο, αποδέχεται ότι όλα όσα έχουν συμβεί από το 2010 έγιναν ουσιαστικά εκτός ακόμη και της προβληματικής «ευρωπαϊκής νομιμότητας». 
Και αν ομολογούνται σήμερα, αυτό γίνεται εκ του ασφαλούς, αφού δεν υπάρχει κάποιος μηχανισμός κυρώσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και στο πλαίσιο της έρευνας του Ελεγκτικού, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αρνήθηκε να συνεργαστεί και να παράσχει στοιχεία που της ζητήθηκαν για τον ρόλο της στα Μνημόνια, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει καμιά τέτοια υποχρέωση. Κι αυτό το «καρφώνει» διακριτικά η έκθεση του ΕΕΣ.

Όπως «καρφώνει» και κάτι ακόμη σημαντικό: ότι οι μνημονιακές ανακεφαλαιοποιήσεις στων τραπεζών έχουν κοστίσει στο ελληνικό Δημόσιο 45 δισ. επιβαρύνοντας την κοινωνία με αντίστοιχο χρέος, από τα οποία είναι ζήτημα αν θα ανακτηθούν 9 δισ. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά οι συστημικές τράπεζες, αν και ήταν σχεδόν ολοκληρωτικά κρατικοποιημένες το 2014, γλίτωσαν με εξαιρετικά ύποπτο τρόπο τον διοικητικό τους έλεγχο από το κράτος. 
Είτε γιατί οι μνημονιακές δεσμεύσεις εξασφάλιζαν διεξόδους διαφυγής των μεγαλομετόχων τους, είτε γιατί η τότε κυβέρνηση φρόντισε να κάνει τα στραβά μάτια.
 Αυτό αποτελεί έμμεση ομολογία σκανδάλου για το οποίο σήμερα έχει επιβληθεί «ομερτά», μήπως και θιγεί η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Γιατί τώρα τόση «ειλικρίνεια»;

Η «κρίση ειλικρίνειας» του ευρωπαϊκού ιερατείου –που συμπληρώνεται από την ομολογία Ντάισελμπλουμ ότι ήταν λάθος να δοθούν πολλά λεφτά των φορολογούμενων στις τράπεζες, αλλά και του Μοσκοβισί ότι το ελληνικό κοινοβούλιο εκβιαζόταν να υπερψηφίζει ό,τι του έστελνε η τρόικα– φαίνεται παράδοξη, αλλά δεν είναι ανεξήγητη.

 Πρώτον, γιατί εκδηλώνεται εκ του ασφαλούς, αφού δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο λογοδοσίας. Κανείς δεν θα πάθε τίποτα, όσο τερατώδες κι αν είναι αυτό που θα παραδεχθεί.

 Δεύτερον, γιατί η πολιτική συγκυρία στην Ελλάδα δεν εμπνέει ανησυχία. Έχει διαμορφωθεί συναντίληψη με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, ενώ και μνημονιακή αντιπολίτευση δεν αμφισβητεί την ελεγχόμενη έξοδο από τα Μνημόνια, παρά τις αντιπολιτευτικές κορώνες.

 Τρίτον, διότι όλοι οι παίκτες θέλουν να κλείσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η ελληνική «παρένθεση» –και στο μεταξύ και η τρίτη αξιολόγηση, για την οποία στο τέλος του μηνός υπάρχει προγραμματισμένο ραντεβού με το κουαρτέτο–, ώστε να αφοσιωθούν στα μείζονα του μέλλοντος της Ευρωζώνης, για το οποίο οι διεργασίες σχηματισμού κυβέρνησης στο Βερολίνο εκπέμπουν κύματα ανασφάλειας.

 Τέταρτον, γιατί πέραν της ασφάλειας που εμπνέει το πολιτικό κλίμα στην Ελλάδα, τίποτα αληθινά ανησυχητικό δεν υπάρχει και στο κοινωνικό πεδίο. Αν αυτές οι «ομολογίες» εκστομίζονταν το 2011 ή το 2014 οι δρόμοι κι οι πλατείες ίσως ξεχείλιζαν από οργή, κι όχι από τα νερά της καταιγίδας. Άπνοια και αταραξία.

Πηγή: e-dromos.gr


Πηγή: http://anemosantistasis.blogspot.com/2017/11/blog-post_399.html#ixzz4zM0vsjUe

Η οικονομική πολιτική του δος ημίν σήμερον



 
Το προσχέδιο προϋπολογισμού που μόλις κατέθεσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος περιέχει τα εξής στοιχεία για το Δημόσιο Χρέος:
 
 
Το Χρέος της Κεντρικής Διοίκησης – η σημαντικότερη μορφή του Δημοσίου Χρέους – αυξήθηκε από 321 δις το 2015 στα 326 δις το 2016 και προβλέπεται να φτάσει τα 335 δις το 2017 και τα 345 δις το 2018. Πρόκειται για άλμα 7,5%.

Ας αφήσουμε κατά μέρος την ιλαρή – και συνάμα τραγική – πλευρά του θέματος, δηλαδή ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα «διέγραφε» αυτό το χρέος τον καιρό της «ριζοσπαστικής» του επέλασης προς την εξουσία. Γιατί το διογκώνει εντυπωσιακά;  

Στο προσχέδιο του καλού υπουργού αναφέρεται ότι το 2017 η Ελλάδα ήδη δανείστηκε 7,7 δις από τον ESM, μετά την δεύτερη αξιολόγηση, και θα δανειστεί άλλα 5,5 δις, μετά την ολοκλήρωση της τρίτης. Το συνολικό ποσό των 13,2 δις θα χρησιμοποιηθεί για να σχηματισθούν ταμειακά διαθέσιμα ασφαλείας (cash buffer). Η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί και το 2018 και τα συνολικά διαθέσιμα μπορεί να ξεπεράσουν τα 20 δις.

Αυτή είναι η κύρια αιτία του άλματος του Δημοσίου Χρέους. Η Ελλάδα δανείζεται τεράστια ποσά από τον ESM, ώστε να σχηματίσει ταμειακά διαθέσιμα ασφαλείας για να μπορέσει να βγει στις αγορές … και να δανείζεται. Ή αλλιώς, δανείζεται απ’ τον Χανς, ώστε να βάλει χρήματα στην άκρη για να πείσει τον Τζον να της δανείζει κι αυτός. Αν πετύχει το μεγαλοφυές αυτό σχέδιο, η κυβέρνηση θα μπορέσει ίσως να μειώσει σταδιακά τα ταμειακά αποθέματα. Αν δεν πετύχει, θα χρησιμοποιήσει τα χρήματα του ESM για ένα διάστημα και μετά βλέπουμε.

Ο προφανής στόχος είναι να αποφευχθεί η ανάγκη υπογραφής νέου μνημονίου τον Αύγουστο του 2018, δηλαδή όταν τελειώνει το Τρίτο. Ο Αλέξης Τσίπρας θέλει πάση θυσία να το αποφύγει, ώστε να παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία και να προετοιμάσει τις επόμενες εκλογές. Οι δανειστές θέλουν επίσης να το αποφύγουν, καθώς δεν υπάρχει πολιτική ανοχή για Τέταρτο Μνημόνιο, ιδίως στη Γερμανία. Έτσι η χώρα επιχειρεί μια ιλαροτραγική μανούβρα, την οποία θα εκτελέσει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Τα επακόλουθα για την κοινωνία θα είναι σκληρότατα. Για να εκταμιευθούν τα χρήματα του ESM οφείλει η κυβέρνηση να μην παρεκκλίνει ίχνος από τις επιταγές των δανειστών. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διασφαλίσει και σημαντικά ποσά εξ ιδίων για το 2017 και το 2018, ώστε να συμβάλει στα ταμειακά διαθέσιμα. Η πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν για την ελληνική κρίση – η οποία είναι καταπέλτης για την αποτυχία του προγράμματος – εκτιμά ότι η Ελλάδα θα συμβάλει στη χρηματοδότηση των δανειακών της αναγκών το 2017 με 1,4 δις από δημοσιονομικούς πόρους και 3,2 δις από ιδιωτικοποιήσεις. Για τους πρώτους οκτώ μήνες του 2018 εκτιμά αντίστοιχα 3 και 1,6 δις. Πράγμα που σημαίνει συστηματικό ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας και γιγαντιαία πρωτογενή πλεονάσματα.

Προσηλωμένος στα διαθέσιμα ο κ. Τσακαλώτος προβλέπει πλεόνασμα 3,82% για το 2018 και όχι απλώς το 3,5% του Τρίτου Μνημονίου. Η φορολογική αφαίμαξη του ελληνικού λαού, η βαθιά περικοπή των δημοσίων δαπανών και η ασφυκτική υφεσιακή πίεση που ασκείται στην οικονομία πηγάζουν από την εξυπηρέτηση του τεράστιου χρέους. Όλα γίνονται χειρότερα από την ανερμάτιστη μανούβρα η οποία τώρα επιχειρείται και θα παρατείνει το μαρτύριο σε βάθος χρόνου.

Θα πρέπει επίσης η κυβέρνηση να κλείσει την τρίτη αξιολόγηση χωρίς παρατράγουδα. Το κύριο πρόβλημα είναι ο τεράστιος όγκος των προβληματικών δανείων των τραπεζών, για τα οποία δέχτηκε να μειωθούν μέσω διαγραφών, ρευστοποιήσεων και πωλήσεων. Τα ποσά που προβλέπονται μέχρι το 2019 είναι θηριώδη –  13,9 δις από διαγραφές, 11,5 δις από ρευστοποιήσεις και 7,4 δις από πωλήσεις. Αναπόφευκτα οι πλειστηριασμοί θα ενταθούν, με βαριές κοινωνικές επιπτώσεις. Οι αντιδράσεις θα είναι έντονες, καθώς θα γίνεται ευρύτερα αντιληπτή η σκληρή πραγματικότητα.  

Τέλος, για να μπορέσει έστω κι έτσι να βγει η κυβέρνηση στις αγορές θα πρέπει το Δημόσιο Χρέος, παρά το άλμα δισεκατομμυρίων, να μην εκτιναχθεί ως προς το ΑΕΠ. Ο πίνακας του Ευκλείδη Τσακαλώτου σεμνά μας πληροφορεί ότι θα παραμείνει γύρω στο 185%. Έχει όμως υπολογίσει το ΑΕΠ του 2016 με τα αισιόδοξα στοιχεία του Μαρτίου και όχι με τα αναθεωρημένα του Οκτωβρίου που έδειξαν ύφεση -0,2%. Έχει επίσης αισιόδοξα προβλέψει ανάπτυξη 2,4% για 2017 και 3,6% για το 2018. Ακόμη και μια σχετικά μικρή απόκλιση για τα δύο αυτά χρόνια, πράγμα διόλου απίθανο στις σημερινές τραγικές συνθήκες της ελληνικής οικονομίας, μπορεί να ανεβάσει το χρέος πάνω από 190% του ΑΕΠ.
 
Η πορεία αυτής της κυβέρνησης έχει χαρακτηριστεί από την υποταγή στους δανειστές και το δος ημίν σήμερον, με μοναδικό στόχο την παραμονή της στην εξουσία. Η συμπεριφορά της πλέον λαμβάνει εξωφρενικές διαστάσεις. Διογκώνει το Δημόσιο Χρέος ώστε να κερδίσει πολιτικό χρόνο, ποντάροντας ότι θα πάρει και άλλα δάνεια από αλλού, αργότερα. Αδιαφορεί για τις κοινωνικές τριβές, την αφόρητη υφεσιακή πίεση και τον κίνδυνο μόνιμης διόγκωσης του χρέους. Πρόκειται για την πιο πειθήνια και την πιο επιπόλαιη κυβέρνηση που γνώρισε ο τόπος στα χρόνια της κρίσης.