Ρόκε Ντάλτον: Επιλογή ποιημάτων

Μεταφράζει ο Γιώργος Μπλάνας         Ο ποιητής Roque Dalton, απόγονος από την πλευρά του πατέρα του της οικογένειας των Αμερικανών παρανόμων αδελφών Ντάλτον, γεννήθηκε το 1935 στο Σαν Σαλβαδόρ. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο της Χιλής και στο Πανεπιστήμιο του Σαν Σαλβαδόρ. Το 1957 έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος. Μετά από δύο χρόνια καταδικάστηκε σε θάνατο για την επαναστατική του δράση, αλλά κατάφερε να διαφύγει στο Μεξικό, όπου και δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα με μεγάλη επιτυχία. Περνώντας στην Κούβα, γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό από τους ποιητές και εκπαιδεύτηκε στρατιωτικά.    Το καλοκαίρι του 1965, επέστρεψε στο Σαν Σαλβαδόρ, για να συνεχίσει την πολιτικό του δράση. Δύο μήνες μετά την άφιξή του, συνελήφθη, βασανίστηκε και καταδικάστηκε και πάλι σε θάνατο. Ωστόσο, κατάφερε να ξεφύγει για μιαν ακόμη φορά, όταν ένας σεισμός κατέστρεψε τον εξωτερικό τοίχο του κελιού του. Επέστρεψε στην Κούβα και λίγους μήνες αργότερα το Κομμουνιστικό Κόμμα τον έστειλε στην Πράγα ως ανταποκριτή της διεθνούς επιθεώρησης Προβλήματα Ειρήνης και Σοσιαλισμού.    Καρπός της παραμονής του στην Πράγα ήταν το βιβλίο Taberna y otros lugares (Ταβέρνα και άλλα μέρη), με το οποίο απέσπασε το βραβείο ποίησης Casa de las Américas το 1969 και καθιερώθηκε ως ένας από τους καλύτερους ποιητές της Λατινικής Αμερικής. Το 1970 εντάχθηκε  στις γραμμές της ένοπλης οργάνωσης  Ejército Revolucionario del Pueblo, αν και δεν πίστευε πως ο ένοπλος αγώνας θα μπορούσε να φέρει αποτέλεσμα. Αντίθετα ισχυριζόταν πως οι κομμουνιστές έπρεπε να συνδεθούν στενά με την κοινωνική βάση και να διαδώσουν το επαναστατικό όραμα. Για τον λόγο αυτό κατηγορήθηκε από την οργάνωσή του ως πράκτορας της CIA και εκτελέστηκε το 1975.    Αργότερα, οι ηγέτες της οργάνωσης και οι εκτελεστές του έγιναν σύμβουλοι δικτατόρων και έμποροι ναρκωτικών. 27 ετών Είναι σοβαρή υπόθεση να είσαι είκοσι επτά ετών. Στην πραγματικότητα είναι πολύ σοβαρό πράγμα να βλέπεις τους φίλους σου να χάνονται τα παιδικά σου χρόνια να πνίγονται. Αρχίζεις ν’ αμφιβάλεις για την αθανασία σου. Υπέρ πίστεως και πατρίδος Όσο πάνε δυσκολεύουν οι νεκροί. Κάποτε ήταν εύχρηστοί. Δίναμε λουλούδια στους πιο νευρικούς μια λίστα με τα ονόματα στους συγγενείς: αυτοί υπέρ πατρίδος αυτοί υπέρ καθήκοντος αυτοί ήρωες εθνικοί. Ύστερα χαιρετούσαμε τα πτώματα κι αυτά έπαιρναν το δρόμο για τα νεκροταφεία εν μέσω εμβατηρίων. Τώρα όμως έχουν αλλάξει οι νεκροί. Κάνουν όλο και δυσκολότερες ερωτήσεις. Όλο και πιο ειρωνικές. Έχω την εντύπωση πως όσο περνάει ο καιρός διεκδικούν ένα είδος πλειοψηφικής αυτοδυναμίας. Πονοκέφαλος Είναι ωραία να είσαι Κομμουνιστής, αν και φέρνει πολλούς πονοκεφάλους. Βλέπεις, ο πονοκέφαλος του Κομμουνισμού έχει βάση ιστορική. Σαν να λέμε, δεν περνάει με κανονικά παυσίπονα. Χρειάζεται συστηματική θεραπεία μέχρι την πραγματοποίηση του Επίγειου Παραδείσου. Βόμβα είναι, κανονική! Στον Καπιταλισμό, όταν πονάει το κεφάλι, το κόβουμε το κεφάλι. Στην Επαναστατική Πάλη, το κεφάλι είναι μια βραδυφλεγής βόμβα. Όταν οικοδομούμε τον Σοσιαλισμό, καταστρώνουμε αυστηρά πλάνα πονοκεφάλων, γεγονός που δεν τους καθαγιάζει. Μάλλον το αντίθετο. Ο Κομμουνισμός είναι, μεταξύ άλλων, μια ασπιρίνη σε μέγεθος ήλιου. [--->]

 

Αμ' έπος ανέργων: Οκτώ ενεργά διηγήματα

Αμ' έπος ανέργων, διηγήματα, Μαρία Κατσοπούλου, Μαρία Γιαγιάννου, Θοδωρής Καραγεωργίου, Λία Ζώτου, Χρήστος Α. Μιχαήλ, Δημήτρης Ροβόλας, Μαρία Σούμπερτ, Ελένη Τζατζιμάκη, Μαρία Τσιράκου, επίμετρο Κωστής Γκιμοσούλης, Εκδόσεις Vakxikon.gr, 2013 Πρόλογος Αμ' έπος Ανέργων: Οκτώ ιστορίες που φλερτάρουν με την παράνοια, την απελπισία, το θάνατο, τη φυγή. Όλες τους αληθινές. Ή σχεδόν. Η ζωή μας ξεπερνάει καθημερινά. Όταν η ανεργία τσακίζει ζωές, ήθη, ψυχές, γράφεις, γράφεις, γράφεις για να διώξεις αυτόν τον πόνο, αυτήν την πίκρα που δε λέει να φύγει από τον οισοφάγο σου, αυτόν τον κόμπο στο στομάχι όταν παρακολουθείς ανθρώπους να πέφτουν στο κενό της ανυπαρξίας. Ήδη από το φθινόπωρο του 2010, το θέμα της ανεργίας άρχισε να παίρνει φωτιά. Τότε ήταν  που ξεκίνησε η ιδέα για τη δημιουργία αυτού εδώ του βιβλίου, από την ανάγκη να μιλήσουμε για πράγματα που βιώνουμε οι ίδιοι, είτε ως άνεργοι, είτε ως θεατές μιας έτερης δυστυχίας που δεν παύει να διογκώνεται. Έπειτα από δυο χρόνια αντίξοων συνθηκών, με συμμετοχές να έρχονται και να φεύγουν, με καμία εγγύηση ότι οι ταπεινές μας ιστορίες θα έβρισκαν την επιθυμητή ανταπόκριση από τους “επαγγελματίες” του χώρου, η προσπάθεια αυτή δίνει τους καρπούς της. Against all odds. Τώρα, που η χιονόμπαλα έγινε χιονοστιβάδα, τώρα που οι εξελίξεις μας πρόλαβαν και η σήψη επιταχύνει επικίνδυνα, η μικρή μας συλλογή αποτελεί μια φωνή αλληλεγγύης στις σύγχρονες “Οδύσσειες” καθημερινών ανθρώπων. Ενάντια στον ολοκληρωτισμό που ρουφάει με λύσσα το μεδούλι της αξιοπρέπειας, παλεύουμε με όπλα τις πένες μας -και όχι μόνο. Αυτό το βιβλίο αφιερώνεται στους νεο-άνεργους, στους νεο-άστεγους, στις καταλήψεις και τα αυτόνομα στέκια αλληλεγγύης, στα θύματα του ρατσισμού και του κοινωνικού κανιβαλισμού, και σε όλες τις ελεύθερες ψυχές του κόσμου τούτου.   Αυτό το βιβλίο αφιερώνεται στους νεο-άνεργους, στους νεο-άστεγους, στις καταλήψεις και τα αυτόνομα στέκια αλληλεγγύης, στα θύματα βίας, ρατσισμού και  κοινωνικού κανιβαλισμού, και σε όλες τις ελεύθερες ψυχές του κόσμου τούτου.   Μαρία Κατσοπούλου Επίμετρο Σαν άνθη της φωτιάς μου φάνηκαν αυτές οι οκτώ ιστορίες. Βέβαια μερικές είναι, "πεζές" -πως να μην είναι;- αφού οι απολυμένοι είναι μια πραγματικότητα. Και έχουν φόβο. Φόβο από παντού. Eίναι φυσιολογικό αυτό, επειδή μας ψεκαζουν σοκ και φόβο. Κι ο καπιταλισμός γελάει σαν μωρό. Είναι αθάνατος κι έτσι τρέφεται. Από την μαμά ανεργίτσα κι από όλο και πιο φτηνά χέρια. Χρειάζεται να πατάμε στη γη. Αλλά και να βλέπουμε ότι υπάρχουν δυο κρίσεις, Η δικιά τους κι η δικιά μας. Τι συμβαίνει μ' αυτήν; Με την δικιά μας; Μπορεί κάποιοι να μιλήσουν για μεγάλα λόγια ενώ το τέλος πλησιάζει. Ενώ η ζωή μοιάζει με το ξεραμένο σκατό ενός σκύλου στο πεζοδρόμιο. Μα τί πάθαμε; Γέρασε η καρδιά μας; Όμως το θέμα είναι πρακτικό. Γιατί δεν έχουμε άλλη ζωή για να τη χαλαλίζουμε έτσι. Να τρέμουμε μπρός στο κεφάλαιο. Το σύστημα είμαστε εμείς. Το άγνωστο πάντα δημιουργούσε τρόμο. Μόνο που τώρα πιάσαμε πάτο. Κι ο πάτος δεν θα έχει τέλος γιατί μας έσπασαν ότι πιο πολύτιμο είχαμε. Το ηθικό. Και το όνειρο. Μην αφήσετε αυτά να μας τα πάρουν. Το παράλογο μόνο με παράλογο αντιμετωπίζεται. Όταν όλοι και όλα σου γυρνούν την πλάτη, τότε φτάνει η ώρα για τις πιο τρελές σου σκέψεις. Ναι, οι πρεζόδρομοι της πόλης υπάρχουν. Οι αναποδογυρισμένες τσέπες. Υφίστανται όμως και τα κοινόβια. Οι μη μεταλλαγμένοι σπόροι και οι εωσφόροι. Κι οι υπνόσακοι, γι' αυτούς που ακόμα τους αντέχουν. Μη χάσουμε τη δημιουργικότητά μας ούτε το χαμόγελό μας. Δεν είναι γραφικό: είναι θέμα πρακτικό. Τα άνθη της φωτιάς παρουσιάζονται όταν η φλόγα ανάψει για τα καλά. Σε μια πλατεία, όπως η πλατεία Συντάγματος, σε μια ψυχή που επιμένει σ' αυτόν τον αναμμένο θάνατο που φέρνει τη ζωή: σε μια ψυχή που, παρά την ανεργία, ψάχνει τον δρόμο προς την ελευθερία. Κωστής Γκιμοσούλης

  [--->]

Cubanacan: Σύντομη μελέτη της κουβανικής λογοτεχνίας Mέρος Α'

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος

 

 

 

Από τον Χοσέ Μάρτι και το όραμα ως τη διάψευση της μετεπαναστικής Κούβας

«Δεν γεννηθήκαμε από αγγέλους ή αγίους,
αλλά από δαιμόνια, βουτηγμένα στο θειάφι.»
Pedro Juan Gutierez

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΟΙ ΟΡΟΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΜΙΑΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΕΘΝΙΚΗΣ

Με έναν αξιωματικό χαρακτήρα, δίχως καμιά δυνατότητα αμφιβολίας ή αμφισβήτησης δεν μπορούμε παρά να δεχτούμε την ακόλουθη πρόταση. Η λογοτεχνική παραγωγή ενός τόπου είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ιστορία του. Η παρατήρηση της κοινωνικής φαινομενολογίας, όπως απεικονίζεται από τις πολιτικές διακυμάνσεις και τις μεταβολές στο εσωτερικό μιας εθνικά διαφοροποιούμενης κοινωνίας είναι δυνατόν να παράσχει τα αναγκαία εφόδια, ώστε να ερμηνευθεί η διαμόρφωση των καλλιτεχνικών κατευθύνσεων ενός πληθυσμού. Εξωτερικοί ή εσωτερικοί παράγοντες, άσχετοι ή άρρηκτα σχετιζόμενοι με τις προβληματικές συνιστώσες μιας εντοπιότητας μπορούν και με βεβαιότητα το πράττουν, να επηρεάσουν κάθε τομέα της ανθρώπινης δράσης. Η οικονομία, ο πολιτισμός, η κοινωνική συνοχή, μορφοποιούνται ως στερεότυπα, εξειδικεύονται, αφού λάβουν μες στους κόλπους τους κάθε δράση, η οποία μπορεί να έχει μια διάσταση εθνική. «Η τέχνη συνιστά ζήτημα αντιστροφής», παραδέχεται ο Γιάννης Ρίτσος μες στην πλούσια εργογραφία του και τούτο το μυθικό απόσταγμα δεν μπορεί παρά να αποτελεί μια πραγματικότητα. Η καλλιτεχνική δραστηριότητα, δέκτης ισχυρός των σημείων και των καιρών ενσωματώνει κάθε μεταβολή στον εθνικό ιστό, τον εξετάζει, διαμορφώνει το πόρισμα και τελικά μεταβάλλει αισθητά ή διακριτικά το βάδισμα και τη στόχευσή της, αντίστοιχα με τη δυναμική μιας τάσης. Με τούτο ως γνώμονα, μπορούμε να ερμηνεύσουμε δίχως αναστολές και να θαυμάσουμε σε όλο τους το μέγεθος, εκείνα τα ρεύματα που τάχθηκαν κάποτε στο πλευρό ενός λαού, ή ακόμα τραγούδησαν με θάρρος την αγιότητα μιας παράδοσης, ή πάλι στεκόμενα ως κορυφαίες αντένες, στόχευσαν στην εκτίμηση της αυθεντικότητας εκείνου που καλείται αίσθηση ανθρώπινη και εντάσσει μέσα της κάθε πτυχή, φαντασία ή ρεαλισμό. 

 Διαβάστε περισσότερα »