Όταν τα φασιστικά παθήματα δεν γίνονται μαθήματα στην ελληνική αριστερά!

Του Γιώργου Μητραλιά

Αφετηρία και συνάμα κίνητρο για την σύντομη εξιστόρηση της “υπόθεσης Ράντεκ-Σλάγκετερ” που ακολουθεί είναι η κρισιμότητα της κατάστασης που έχει δημιουργήσει η στάση ηγετικών στελεχών σημαντικού τμήματος της ελληνικής ριζοσπαστικής αριστεράς απέναντι στο ακροδεξιό συλλαλητήριο που έγινε στη Θεσσαλονίκη στις 20 Ιανουαρίου 2018. Προσοχή λοιπόν επειδή οι σημερινές ελληνικές ομοιότητες, συμπτώσεις και αναλογίες με το πιο τραγικό ευρωπαϊκό μεσοπολεμικό παρελθόν είναι παραπάνω από εμφανείς…

Βρισκόμαστε στην Άνοιξη του 1923 και το Ρουρ, η καρδιά της βιομηχανικής Γερμανίας, βρίσκεται υπό γαλλική στρατιωτική κατοχή ως πολεμική επανόρθωση αλλά και εκδίκηση της νικήτριας Γαλλίας επί της ηττημένης Γερμανίας στο Πρώτο Παγκόσμιο μακελειό. Όπως θα έπρεπε να αναμένεται, ο ταπεινωμένος, εξαθλιωμένος και άνεργος γερμανικός λαός αντιστέκεται στον ξένο κατακτητή που λεηλατεί τη χώρα του και καταστέλλει με τις ξιφολόγχες τις λαϊκές διαμαρτυρίες. Έτσι, ένα κύμα συγκίνησης και αγανάκτησης σαρώνει τη Γερμανία όταν οι γαλλικές στρατιωτικές αρχές κατοχής δικάζουν, καταδικάζουν και εκτελούν τον βετεράνο του πολέμου, ηγετικό στέλεχος των ακροδεξιών Frei Korps και ναζιστή Άλμπερτ Λέο Σλάγκετερ (Albert Leo Schlageter) που έχουν συλλάβει την ώρα που έκανε ένα από τα πολλά σαμποτάζ του.

 

Λίγες μέρες αργότερα, και με αφορμή την εκτέλεση του Σλάγκετερ, ο μπολσεβίκος ηγέτης Καρλ Ράντεκ εκφωνεί ενώπιον της Εκτελεστικής Επιτροπής της Τρίτης Διεθνούς ένα λόγο που έμελλε να σημαδέψει καίρια -και καταστροφικά- την ιστορία του περασμένου αιώνα. Και ιδού ευθύς αμέσως ένα χαρακτηριστικό του απόσπασμα, όπως το αναπαράγει στο βιβλίο του "Η Μόσχα του Λένιν"(1) ο παρών σε εκείνη τη συνεδρίαση καθότι ηγετικό στέλεχος της Τρίτης Διεθνούς Γάλλος επαναστάτης Αλφρέντ Ροσμέρ:

  “Σε όλη τη διάρκεια της ομιλίας της συντρόφισσας Κλάρας Τσέτκιν, μου κόλλησε στο μυαλό το όνομα του Σλάγκετερ και η τραγική μοίρα του. Η μοίρα αυτού του μάρτυρα του γερμανικού εθνικισμού δεν πρέπει να περάσει στα σιωπηλά ή απλά να τιμηθεί με δυο λογάκια. Έχει πολλά να μας διδάξει όπως επίσης και στο γερμανικό λαό. Δεν είμαστε ρομαντικοί συναισθηματίες που ξεχνάμε το μίσος μας μπροστά σε ένα πτώμα ή διπλωμάτες που λένε ότι μπροστά σε έναν τάφο πρέπει ή να προσεύχεσαι ή να μένεις σιωπηλός. Ο Σλάγκετερ, ο γενναίος στρατιώτης της αντεπανάστασης αξίζει έναν ειλικρινή φόρο τιμής από εμάς τους στρατιώτες της επανάστασης. Ο ομοϊδεάτης του Φρεκς δημοσίευσε ένα μυθιστόρημα το 1920 στο οποίο περιγράφει τη ζωή ενός αξιωματικού που έχασε τη ζωή του στον αγώνα ενάντια στους Σπαρτακιστές. Ο τίτλος του ήταν “Ο περιπλανώμενος στην ανυπαρξία”. Αν αυτοί οι γερμανοί φασίστες που θέλουν να υπηρετήσουν πιστά το λαό τους δεν καταλάβουν το νόημα της μοίρας του Σλάγκετερ, τότε πραγματικά θα έχει πεθάνει μάταια και θα μπορούν να γράψουν στον τάφο του: “Ο περιπλανώμενος στην ανυπαρξία”.

 Και ο Ροσμέρ θυμάται και διηγείται τι συνέβη αμέσως μετά: “Μια αναταραχή επικράτησε ανάμεσα στους αντιπροσώπους. Τι σήμαινε αυτή η παράξενη εισαγωγή; Αυτό που ακολούθησε όχι μόνο δεν έδινε εξηγήσεις, αλλά αντιθέτως ενέτεινε την πρώτη εντύπωση. Συνεχίζοντας την ομιλία του ο Ράντεκ αναφέρθηκε σε μια Γερμανία που είναι τσακισμένη από το νικητή. “Μόνο ηλίθιοι”, είπε, “μπορούν να φανταστούν ότι η Αντάντ θα συμπεριφερόταν στη Γερμανία με διαφορετικό τρόπο απ’ότι η Γερμανία συμπεριφέρθηκε στη Ρωσία. Ο Σλάγκετερ είναι νεκρός. Στον τάφο του, οι σύντροφοί του ορκίζονται να συνεχίσουν: ενάντια σε ποιους; με ποιους;”. Και ο Ροσμέρ καταλήγει: “Μόνο ο επίλογος (του Ράντεκ) έβγαζε νόημα: “Πιστεύουμε ότι η μεγάλη πλειοψηφία αυτών των μαζών που ξεσηκώνονται από τα εθνικιστικά συναισθήματα ανήκει, όχι στο στρατόπεδο των καπιταλιστών, αλλά στο στρατόπεδο της εργασίας”.

Όταν η κομματική ηγεσία βάζει -επιτέλους- φρένο στην εγκληματική “γραμμή Ράντεκ” και εγκαταλείπει τις κοινές δράσεις το κακό έχει ήδη γίνει, τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό. Αντί να έχουν ξεπουπουλιαστεί, οι ναζιστές έχουν βγει απο την απομόνωση και έχουν γίνει μια σχεδόν καθωσπρέπει ανερχόμενη πολιτική δύναμη, αποδεικνύοντας πόσο διορατικός ήταν όχι ο κομμουνιστής Καρλ Ράντεκ, αλλά μάλλον ο...ναζιστής Γκέμπελς. Γιατί; Μα, επειδή ο Γιόζεφ Γκέμπελς είχε σπεύσει να εγκωμιάσει (!) την επαίσχυντη ομιλία του μαθητευόμενου μάγου της Τρίτης Διεθνούς καθώς είχε αμέσως αντιληφθεί ότι οι πρακτικές συνέπειές της θα ήταν καταστροφικές για το KPD (το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας) ενώ θα αποτελούσαν αληθινό θείο δώρο για το ναζιστικό του κόμμα… (2)

Δυστυχώς, η κακοδαιμονία του εργατικού και ειδικότερα του κομμουνιστικού και σοσιαλιστικού κινήματος θέλει τα παθήματα να μην γίνονται σχεδόν ποτέ μαθήματα. Και αυτό όχι μόνο τότε αλλά ακόμα και τώρα, μετά από ένα σχεδόν αιώνα! Και αν στη προπολεμική Γερμανία όπου το KPD ακολουθώντας πιστά τα κελεύσματα της σταλινικής γραφειοκρατίας, επανέλαβε αργότερα -έστω και περιστασιακά- τις κοινές δράσεις και τις ερωτοτροπίες με τους ναζιστές, υπάρχει -ας πούμε- το ελαφρυντικό ότι ο φασισμός και ο ναζισμός ήταν ένα νέο και άγνωστο μέχρι τότε “φαινόμενο”, τι μπορεί κανείς να πει για τους σημερινούς μαθητευόμενους μάγους της ελληνικής αριστεράς που δείχνουν να μην έχουν διδαχτεί το παραμικρό από τις -μέχρι σήμερα αξεπέραστες σε αγριανθρωπισμό και καταστροφικότητα- τραγικές εμπειρίες του ευρωπαϊκού μεσοπολέμου;

 

Έτσι, οι μεν, δηλαδή εκείνοι του κυβερνώντος ΣΥΡΙΖΑ, δηλώνουν ότι πολεμούν τον φασισμό εφαρμόζοντας με υπερβάλλοντα ζήλο τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που τον θρέφουν και τον γιγαντώνουν, ενώ οι δε, εκείνοι του ΚΚΕ περηφανεύονται ότι αντιμετωπίζουν τη ναζιστική απειλή ακολουθώντας πιστά το απίστευτα χρεωκοπημένο παράδειγμα του ΚΚ Γερμανίας και του τότε ηγέτη του ΕρνστΤέλμαν, που έμεινε στην ιστορία για την τραγική πρόβλεψή του... “Οι Ναζιστές δεν θα μείνουν παρά έξι μήνες και μετά θα είναι η σειρά μας”! Τέλος, εκείνοι που κυρίως μας απασχολούν σήμερα, δηλαδή τα ηγετικά στελέχη μεγάλου μέρους -αλλά ευτυχώς όχι όλης- της ριζοσπαστικής αριστεράς, τον μάχονται ανακαλύπτοντας και εγκωμιάζοντας τις -εντελώς ανύπαρκτες- κρυφές “αρετές” του βαθύτατα βάρβαρου και ρατσιστικού κοινωνικού ακροατηρίου του! Τόσο οι μεν όσο και οι δε εγκληματούν! Και αν συνεχίσουν στον αδιέξοδο δρόμο που έχουν διαλέξει, τότε είναι περίπου βέβαιο ότι το μέλλον διαγράφεται μαύρο κι άραχνο. Και δυστυχώς, για δικαίους και αδίκους, δηλαδή για όλους μας...

Αντί λοιπόν να διαγκωνίζονται με την -φασιστική ή μη- άκρα δεξιά για το ποιος είναι πιο “πατριώτης”, ελληναράς και “μακεδονομάχος”, πολύ καλύτερο θα ήταν, ακόμα και για τους ίδιους και τις ίδιες, να ενώσουν επειγόντως τις δυνάμεις τους σε ένα αρραγές αντιφασιστικό μέτωπο. Ένα εννιαίο μέτωπο των αντιφασιστών που θα διαλύει τη σημερινή σύγχιση, θα εμπνέει τη νεολαία και θα ξαναδίνει αυτοπεποίθηση στους δημοκράτες, θα ξαναφέρνει στο προσκήνιο τις παλιές καλές αξίες της αλληλεγγύης και του διεθνισμού, και θα περνάει, επιτέλους στην αντεπίθεση που τόσο χρειαζόμαστε.

Σημειώσεις

1. Αλφρέντ Ροσμέρ, “Η Μόσχα του Λένιν”, με πρόλογο του Αλμπέρ Καμί, εκδόσεις Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, 2017, μετάφραση Δήμητρα Κυρίλλου, Κώστας Πίττας.

2. Το ναζιστικό καθεστώς έδωσε το όνομα του Σλάγκετερ σε δρόμους και πλατείες, σε πλοία και στρατώνες, σε πόλεις και στρατιωτικές μονάδες, ενώ γράφτηκε για αυτόν ακόμα και ένα θεατρικό έργο στο οποίο οφείλεται εξάλλου και η διάσημη αγριανθρωπική φράση “Όταν ακούω τη λέξη κουλτούρα, τραβάω το πιστόλι μου”. Ο υποτιθέμενος καταδότης του Σλάγκετερ στις γαλλικές αρχές δολοφονήθηκε από τον μετέπειτα διοικητή του στρατοπέδου εξόντωσης Άουσβιτς-Μπιρκενάου Rudolf Hoess και τον Μάρτιν Μπόρμαν, μόνιμο δεξί χέρι του Χίτλερ.

 [--->]

Ο διοργανωτής του συλλαλητηρίου για την Μακεδονία στην Αθήνα, κυνηγός προσφυγόπουλων, παρών στο Χυτήριο!

«Νομικός και μουσικοσυνθέτης» αυτοπροσδιορίζεται ο διοργανωτής του συλλαλητηρίου για την ονομασία της πΓΔΜ στο Σύνταγμα, στις 4 Φεβρουαρίου.

Μιλώντας στον Real FM, ο Δημήτρης Μιχάκης, δήλωσε μάλιστα πως δέχεται απειλητικά τηλεφωνήματα, για τη ζωή του.   «Δηλώνω και το καταγγέλλω δημοσίως ότι σήμερα είχα ένα τηλεφώνημα απειλητικό εναντίον μου, δίνοντάς μου διορία να ακυρώσω το συλλαλητήριο. Απείλησαν τη ζωή μου. Θα πάω στον εισαγγελέα, δεν φοβάμαι τίποτα γιατί εδώ αφορά στην πατρίδα μας και την ενότητα όλων των Ελλήνων. Θα πάω στον Εισαγγελέα και θα βρούμε ποιο άτομο ήταν αυτό και τι υποκρύπτεται από πίσω. Θα δώσω στοιχεία και θα διευκολύνω να βρεθούν αυτοί που ήθελαν να κάνουν κάτι τέτοιο».

Ποιος είναι ο Δημήτρης Μιχάκης

Η πρώτη φορά που ο κ. Μιχάκης και ο τηλεοπτικός φακός συναντιούνται, είναι έξω από το θέατρο Χυτήριο στην Ιερά Οδό. Εκεί όπου Χρυσή Αυγή και παραθρησκευτικές οργανώσεις, συγκρούονται με την αστυνομία για να ακυρώσουν την παράσταση «Corpus Christi». Εκεί δίπλα στον υπόδικο πλέον υπαρχηγό της Χρυσής Αυγής και ο Δημήτρης Μιχάκης.

Στο ρεπορτάζ που μεταδίδει ο Alpha εκείνη την εποχή, ο κ. Μιχάκης, ακούγεται να φωνάζει σε αστυνομικό την ώρα που οι συγκεντρωμένοι ψάλλουν τον εθνικό ύμνο, πως θα τον καταγγείλει γιατί δεν είναι σε στάση… προσοχής.

   

Η υποψηφιότητα με τους Ανεξάρτητους Έλληνες

Παρά τους κοινούς… αγώνες με τη Χρυσή Αυγή για την απαγόρευση θεατρικών έργων, ο  Δημήτρης Μιχάκης, ξαναεμφανίζεται στα ψηφοδέλτια των Ανεξαρτήτων Ελλήνων στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015. Τερματίζει προτελευταίος μεταξύ των υποψηφίων των ΑΝΕΛ στην Α’ Θεσσαλονίκης.

Με ένα καταγγελτικό μήνυμα για όλα τα κόμματα (και δεδομένο ότι δεν θα εκλεγεί) ο κ. Μιχάκης, αποφασίζει να απέχει από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους.

Στο Ωραιόκαστρο κατά των προσφυγόπουλων

Ένα περίπου χρόνο αργότερα, ο νομικός Δημήτρης Μιχάκης, εμφανίζεται και πάλι στα κανάλια, να υπερασπίζεται το δικαίωμα των κατοίκων του Ωραιοκάστρου, που εμποδίζουν 9 προσφυγόπουλα να πάνε στο σχολείο της περιοχής, στην ξενοφοβία και τον ρατσισμό.

 

Πραγματοποιεί μάλιστα και εκδήλωση στην περιοχή, όπου μιλάει από μπαλκόνι, χωρίς να φαίνεται κανείς να τον παρακολουθεί…

 

Επιφυλακτικές οι Παμμακεδονικές Ενώσεις

Η αποκάλυψη του διοργανωτή του συλλαλητηρίου, έχει μάλιστα προκαλέσει σύμφωνα με το thestival.gr προβληματισμό, στις Παμμακεδονικές Ενώσεις, τα πολιτιστικά σωματεία και τους συλλόγους που συνέβαλαν στην επιτυχία του συλλαλητηρίου στη Θεσσαλονίκη.

Πιθανολογείται μάλιστα, πως οι περισσότερες οργανώσεις δεν θα δηλώσουν συμμετοχή στο «συλλαλητήριο» στην πλατεία Συντάγματος. Αντίστοιχα θα περιμένουν να δουν τις εξελίξεις στη διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης και έπειτα θα παρέμβουν, όχι νωρίτερα από τα μέσα Μαρτίου.  

reader.gr

[--->]

Σαπίλα

 antigold@antigoldgreece

Από 35 το 2011, οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος μειώθηκαν σε 19 το 2016.15 στην Επιθεώρηση Ν. Ελλάδας και 4 στη βόρεια.

Για ΧΥΤΑ, βιομηχανίες, εξορύξεις, κτηνοτροφικές, τουριστικές εγκαταστάσεις, υδατοκαλλιέργειες, αυθαίρετα, δάση, ρέματα, αιγιαλό, παραλία και πολλά άλλα

Δεν θα μειωθούν οι συντάξεις

Δεν θα μειωθούν οι συντάξεις επί ΣΥΡΙΖΑ, μας έλεγαν σε όλους τους τόνους και συνεχίζουν να το λένε, μετονομάζοντας τις νέες μειώσεις δίκαιες άρα, αδίκως τώρα παίρνουν πιο πολλά από όσα δικαιούνται οι συνταξιούχοι και η περικοπή του… πλεονάσματος με τον επανυπολογισμό, δεν είναι μείωση!!!

Πήρα μια πραγματική περίπτωση σύνταξης «μεγαλοσυνταξιούχου» και έκανα τον υπολογισμό όλης της διαδρομής της σύνταξης και βγήκαν τα εξής:

  Με 42 χρόνια ένσημα (ΤΕΒΕ) εκ των οποίων τα 20 στην υψηλή κλάση, βγήκε αρχική σύνταξη 2.150€ το μήνα  Χ14 συντάξεις=30.100€ το χρόνο.

  Το 2018 η σύνταξη μετά τις περικοπές από όλες τις κυβερνήσεις, μαζί και του ΣΥΡΙΖΑ, έμεινε 1.250 το μήνα ή 15.000€ το χρόνο με προκρατημένους τους φόρους και την εισφορά υγείας. Μείωση από την αρχική σύνταξη = 50,16%.

  Με βάση το νόμο Κατρούγκαλου το 2019 θα περικοπεί κατά 18% ή κατά 2.700 το χρόνο μένοντας στα 12.300€.

   Το 2019 επίσης, με βάση το νόμο Τσακαλώτου, ο φόρος θα αυξηθεί κατά 650€ λόγω κατάργησης αφορολόγητου.  Αυτό που θα μείνει θα είναι 11.650 για όλο το χρόνο ή 970 το μήνα.

   Με βάση την περικοπή της υπόλοιπης «προσωπικής διαφοράς», μετά το 2019 θα περικοπούν άλλα 1.380 το χρόνο και θα μείνουν 10.270 το χρόνο ή 855 το μήνα.

   Το σύνολο των περικοπών το 2019 από τον ΣΥΡΙΖΑ ανέρχεται σε 3.350€ το χρόνο ή σε 22,33% σε σχέση με το 2018. Με τη μείωση και της υπόλοιπης «προσωπικής διαφοράς» μετά το 2019, η περικοπή θα ανέλθει στα 4.730€ ή σε 31,53% σε σχέση με το 2018!

Συνολικά ο ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε όλες τις κρατήσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων, πρόσθεσε νέες και νομοθέτησε μελλοντικές!

   -Σύνολο ετήσιας μείωσης συντάξεων από όλες τις  κυβερνήσεις μέχρι το 2018 = 15.100€ ή 50,16%

-Συνολική μείωση από την αρχική σύνταξη μαζί με αυτές του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το 2019   = 61,29%!

-Συνολική μείωση από την αρχική σύνταξη, μαζί με τις μειώσεις του 2019 και τις μειώσεις από την «προσωπική διαφορά», μετά το 2019 =  65,88%!

     Αν όμως το ασφαλιστικό δεν έχει έσοδα (μηδενικό έλλειμμα)  οι περικοπές θα συνεχιστούν μέχρι θανάτου!

  Όμως από το 2019, οι ΑΕ για κάθε 100 εκ. κέρδη αντί να πληρώσουν 29 εκ. φόρο όπως το 2018, θα τους χαρίζονται 3 εκ. λόγω μείωσης του συντελεστή φορολόγησης από 29% στο 26%! Οι εφοπλιστές δεν θα πληρώσουν ούτε αυτό γιατί είναι στους… άπορους (όπως και ο Μαρινόπουλος!),  δεδομένου ότι οι επιχειρήσεις τους είναι στο City! Μάλλον θα δικαιούνται κοινωνικό μέρισμα, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και επίδομα θέρμανσης!

Αυτή η κυβέρνηση φως- φανάρι είναι υπέρ των φτωχών και κατά του κεφαλαίου!!!

Όποιος δεν καταλαβαίνει ότι όλες οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν την ίδια πολιτική και χρησιμοποιούν τα ίδια επιχειρήματα και ψέματα για να αυξήσουν τους φόρους στο λαό και να μειώσουν τους φόρους στο κεφάλαιο, ανεξαρτήτως τι ιδεολογία μας πλασάρουν, δεν έχει καταλάβει τίποτα από την πραγματική λειτουργία του καπιταλισμού. 

[--->]

Ιδού η «απάτη» της εσωτερικής υποτίμησης

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που δημοσιεύει το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, τα οποία αποδεικνύουν ότι την περίοδο 2010-2016 η περιβόητη εσωτερική υποτίμηση, με τη ραγδαία πτώση των μισθών, όχι μόνο δεν έφερε πτώση τιμών και αύξηση της ανταγωνιστικότητας, όπως διαχρονικά υποστήριζαν δανειστές και κυβερνήσεις, αλλά εκτόξευσε τα περιθώρια κέρδους της βιομηχανίας, ενώ αποτέλεσε και «ευκαιρία» για εκτεταμένες διαδικασίες εκκαθάρισης των πιο αδύναμων κεφαλαίων της μεταποιητικής βιομηχανίας.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στη μεταποίηση η πτώση του δείκτη τιμών στο σύνολο της περιόδου 2010-2016 δεν υπερέβη το 3%, ενώ η μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος ανήλθε σε 37,5%(!), τόσο εξαιτίας των μεγάλων μειώσεων στις τρέχουσες αποδοχές όσο και χάρη στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας.

Στη δε ευρύτερη βιομηχανία, εκτός οικοδομών και άλλων κατασκευών, στην οποία εκτός από τη μεταποίηση περιλαμβάνονται τα ορυχεία και μεταλλεία, η παραγωγή ενέργειας και ο κλάδος της ύδρευσης, της αποχέτευσης και διαχείρισης απορριμμάτων, ο δείκτης τιμών αυξήθηκε κατά 4,2% έναντι μείωσης 29,1% του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Εξαίρεση αποτελούν οι κλάδοι της οικοδομής και των υπηρεσιών, στους οποίους η μείωση των μισθών συμβαδίζει ως ένα βαθμό με τη μείωση των τιμών.
 Σύμφωνα με την ανάλυση του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ (Κείμενο Πολιτικής 15/Ιανουάριος 2018), με τίτλο «Κόστος εργασίας και περιθώρια κέρδους στα χρόνια των μνημονίων», την οποία υπογράφει ο Ηλίας Ιωακείμογλου, τα έτη 2010-2016, ασκήθηκε στην Ελλάδα μια πολιτική εσωτερικής υποτίμησης (ή ανταγωνιστικού αποπληθωρισμού), της οποίας ο διακηρυγμένος στόχος ήταν η γενική μείωση των τιμών των εγχώριων αγαθών και υπηρεσιών έναντι των αντίστοιχων τιμών στις ανταγωνίστριες χώρες. Η πολιτική αυτή κρίθηκε αναγκαία διότι η ελληνική οικονομία δεν διέθετε την ανταγωνιστικότητα που θα της επέτρεπε να διατηρεί ισοσκελισμένο εξωτερικό ισοζύγιο.
Για να εκκινήσει και να επιταχυνθεί η διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης, οι ελληνικές κυβερνήσεις και οι διεθνείς οργανισμοί επέβαλαν μια πρωτοφανή για περίοδο ειρήνης μείωση των μισθών ‒όχι μόνο των πραγματικών, αλλά και των ονομαστικών‒ είτε απευθείας με διοικητικά μέτρα είτε μέσω της παρατεταμένης και βαθιάς ύφεσης είτε με διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας.

Από τη θεωρία στην… πράξη 
Η θεωρία της εσωτερικής υποτίμησης προβλέπει ότι οι μειώσεις του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος (που επιτυγχάνονται με μια πολιτική μείωσης του προϊόντος και συνακόλουθης αύξησης της ανεργίας) μετατρέπονται σε μειώσεις των εγχώριων τιμών, εάν όχι εξ ολοκλήρου, σε μεγάλο βαθμό, και σε κάθε περίπτωση σε βαθμό ικανό να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα.

Στα δεδομένα που εμφανίζονται στο Διάγραμμα 2, στο οποίο φαίνονται για κάθε τομέα παραγωγής το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος και ο αντίστοιχος δείκτης τιμών (πιο συγκεκριμένα ο αποπληθωριστής της προστιθέμενης αξίας) για την περίοδο της εσωτερικής υποτίμησης (2010-2016), διακρίνονται καθαρά δύο περιπτώσεις:

1. ·        Στην πρώτη περίπτωση, του τομέα των υπηρεσιών και του τομέα των οικοδομών και άλλων κατασκευών, οι εγχώριες τιμές ακολούθησαν πλήρως τις μειώσεις του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος.
2. ·        Στην δεύτερη περίπτωση, είτε της μεταποιητικής βιομηχανίας είτε της ευρύτερης βιομηχανίας (εκτός οικοδομών και άλλων κατασκευών), οι εγχώριες τιμές δεν ακολούθησαν τη ραγδαία μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας: Στη μεν μεταποίηση, η πτώση του δείκτη τιμών στο σύνολο της περιόδου δεν υπερέβη το 3%, ενώ η μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος ανήλθε σε 37,5%, τόσο εξαιτίας των μεγάλων μειώσεων στις τρέχουσες αποδοχές όσο και χάρη στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Στη δε ευρύτερη βιομηχανία, εκτός οικοδομών και άλλων κατασκευών, στην οποία εκτός από τη μεταποίηση περιλαμβάνονται τα ορυχεία και μεταλλεία, η παραγωγή ενέργειας και ο κλάδος της ύδρευσης, της αποχέτευσης και διαχείρισης απορριμμάτων, ο δείκτης τιμών αυξήθηκε κατά 4,2% έναντι μείωσης 29,1% του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος.

Επομένως, ενώ στον τομέα των οικοδομών και άλλων κατασκευών καθώς και στον τομέα των υπηρεσιών οι τιμές μειώθηκαν κατ’ αναλογία των μειώσεων του μοναδιαίου κόστους εργασίας, αυτό δεν συνέβη στον τομέα της βιομηχανίας. Είτε πρόκειται για τη μεταποιητική βιομηχανία είτε για την ευρύτερη βιομηχανία εκτός οικοδομών και άλλων κατασκευών, υπήρξε απλώς ραγδαία υποχώρηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος και η υποχώρηση αυτή δεν μεταβιβάστηκε στις τιμές. Ως αποτέλεσμα, αντί του προβλεπόμενου ανταγωνιστικού αποπληθωρισμού, στην περίπτωση της βιομηχανίας πλην κατασκευών, υπήρξε αύξηση των περιθωρίων κέρδους.

Ευκαιρία… εκκαθαρίσεων στη μεταποιητική βιομηχανία

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης απέτυχε ιδιαίτερα στη μεταποιητική βιομηχανία, δηλαδή σε εκείνο τον τομέα της οικονομίας όπου παρουσιάστηκαν οι μεγαλύτερες μειώσεις του μοναδιαίου κόστους εργασίας.

Όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 3, η θεαματική μείωση κατά 37,5% του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος οφείλεται μεν στη μείωση κατά 21,8% της μέσης τρέχουσας αμοιβής εργασίας (στο σύνολο της περιόδου 2010-2016) αλλά οφείλεται και στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας κατά 25,1% την ίδια περίοδο. Η δε αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας πραγματοποιήθηκε σε συνθήκες μικρής μείωσης της παραγωγής, και επομένως προήλθε από μείωση της απασχόλησης: Ο αριθμός των μισθωτών περιορίστηκε κατά περίπου 70 χιλιάδες άτομα μεταξύ 2010 και 2016, ενώ ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων κατά περίπου 40 χιλιάδες. Οι αυτοαπασχολούμενοι της μεταποιητικής βιομηχανίας είναι σε μεγάλο βαθμό «αυτοαπασχολούμενοι που απασχολούν προσωπικό», δηλαδή εργοδότες μικρών επιχειρήσεων.

Αυτά τα στοιχεία συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι υπήρξαν εκτεταμένες διαδικασίες εκκαθάρισης των πιο αδύναμων κεφαλαίων της μεταποιητικής βιομηχανίας, είτε με την παύση λειτουργίας μικρών επιχειρήσεων (γεγονός που υποδεικνύει η μεγάλη μείωση του αριθμού των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό) είτε με παύση λειτουργίας τμημάτων επιχειρήσεων, με συγχωνεύσεις τμημάτων και με άλλες αναδιαρθρώσεις που εξοικονομούν εργασία (από όπου προέρχεται η μείωση της μισθωτής απασχόλησης κατά περίπου 70 χιλιάδες άτομα).

Το μέσο περιθώριο κέρδους στη μεταποιητική βιομηχανία αυξήθηκε κατά 56%!

 Τα παραπάνω στοιχειοθετούν την άποψη ότι η μεταποιητική βιομηχανία διήλθε κατά τα χρόνια της εσωτερικής υποτίμησης από περίοδο αμυντικής αναδιάρθρωσης, δίχως να επιδιώξει αύξηση των πωλήσεών της μέσω μείωσης των τιμών των προϊόντων της, επομένως χωρίς αύξηση του προϊόντος της αλλά με αύξηση της κερδοφορίας της. Αυτή η εκτίμηση ενισχύεται από τα στοιχεία του μέσου περιθωρίου κέρδους στους βασικούς παραγωγικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας.

Όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 4, το μέσο περιθώριο κέρδους στη μεταποιητική βιομηχανία (υπολογισμένο με βάση το κόστος εργασίας) αυξήθηκε κατά 56% στην υπό εξέταση περίοδο, ενώ παρέμεινε πρακτικά αμετάβλητο στον τομέα των υπηρεσιών και μειώθηκε στον τομέα των οικοδομών και άλλων κατασκευών.

Στο Διάγραμμα 5 φαίνεται το μέσο περιθωρίου κέρδους, όχι μόνο με βάση το κόστος εργασίας αλλά και με βάση τις συνολικές δαπάνες για μισθοδοσία και για ενδιάμεσες αναλώσεις (πρώτες ύλες και υπηρεσίες που αγόρασαν οι επιχειρήσεις). Ανεξάρτητα από τον τρόπο υπολογισμού του μέσου περιθωρίου κέρδους, επιβεβαιώνεται ότι η μεταποιητική βιομηχανία δεν στράφηκε σε μια πολιτική επιθετικής αναδιάρθρωσης που θα αποσκοπούσε στη διεύρυνση των μεριδίων της στις αγορές του εξωτερικού αλλά σε μια πολιτική αύξησης των περιθωρίων κέρδους επί του ίδιου αμετάβλητου όγκου παραγωγής.

 

Τα κέρδη δεν πήγαν σε επενδύσεις

Το τι απέδωσε αυτή η πολιτική της αύξησης της κερδοφορίας φαίνεται στο Διάγραμμα 6: Κατακόρυφη αύξηση παρουσίασαν, στη διάρκεια εφαρμογής της πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης, τρεις δείκτες κερδοφορίας, δηλαδή το μέσο περιθώριο κέρδους ως προς το κόστος εργασίας και ενδιάμεσων αναλώσεων (στο οποίο ήδη αναφερθήκαμε παραπάνω), το μερίδιο των κερδών στην καθαρή προστιθέμενη αξία, και ο κυριότερος δείκτης κερδοφορίας, που είναι η απόδοση κεφαλαίου (δηλαδή το κέρδος προ φόρων, μετά τις αποσβέσεις ως ποσοστό του καθαρού κεφαλαιακού αποθέματος σε τιμές αντικατάστασης).

 

Η εκτίμηση ότι η μεταποιητική βιομηχανία κατά τα έτη 2010-2016 περιορίστηκε σε μια πολιτική αμυντικής αναδιάρθρωσης ενισχύεται περαιτέρω από το γεγονός ότι δεν μετέτρεψε τα κέρδη της περιόδου σε επενδύσεις παγίου κεφαλαίου. Όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 7, η εξέλιξη της κερδοφορίας (που αναφέρεται στο διάγραμμα ως απόδοση παγίου κεφαλαίου) έρχεται σε έντονη αντίθεση με την εξέλιξη των ακαθάριστων και των καθαρών επενδύσεων παγίου κεφαλαίου στη μεταποιητική βιομηχανία: ενώ η κερδοφορία παρουσίασε αλματώδη αύξηση, οι καθαρές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ήταν αρνητικές από το 2012 έως το 2015, που σημαίνει ότι συρρικνώθηκε το παραγωγικό δυναμικό της μεταποίησης. Η φάση αποεπένδυσης στη μεταποιητική βιομηχανία φαίνεται ότι έληξε το 2016, αν και η βελτίωση είναι δυσδιάκριτη στα στοιχεία (Διάγραμμα 7).

 

    [--->]