Ορατή η απόγνωση

του Κώστα Λαπαβίτσα

Η κυβέρνηση Τσίπρα βρίσκεται και πάλι σε δύσκολη θέση και η αιτία είναι το μνημόνιο του Αυγούστου 2015. Οι προβλέψεις του είναι τόσο εξωπραγματικές που το ΔΝΤ έχει αρνηθεί να συμμετάσχει ως δανειστής, ζητώντας πολύ χαμηλότερα πλεονάσματα και άμεση ελάφρυνση του χρέους. Αν μάλιστα ο στόχος του πλεονάσματος για το 2018 παραμείνει στο 3,5%, θεωρεί ότι οπωσδήποτε θα χρειαστούν επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα. Μέσα στα πλαίσια της λανθασμένης πολιτικής της λιτότητας, το Ταμείο δείχνει επιτέλους κάποια στοιχεία τεχνοκρατικής λογικής.

Το βαθύτερο πρόβλημα είναι φυσικά ο παραλογισμός της συνεχιζόμενης ελληνικής συμμετοχής στην ΟΝΕ, με ότι αυτό σημαίνει για τον περιορισμό της κυριαρχίας στο οικονομικό, κοινωνικό και εθνικό επίπεδο. Η κυβέρνηση ξέρει ότι οι στόχοι των πλεονασμάτων είναι ανεδαφικοί και επιθυμεί διακαώς μια αποτελεσματική ελάφρυνση του χρέους, αλλά οι δανειστές δεν συναινούν. Από την άλλη, αν πάρει νέα μέτρα για να επιτευχθεί το 3,5%, θα μετατραπεί τάχιστα σε πολιτικό πτώμα. Άρα βραχυπρόθεσμα τη συμφέρει η απόρριψη του ΔΝΤ, για να μπορεί να προσποιείται ότι όλα βαίνουν καλώς. Μετά βλέπουμε...

Οι δανειστές είναι ακόμη κυνικότεροι. Γνωρίζουν ότι τα πλεονάσματα είναι ανέφικτα, αλλά δε μπορούν να δεχθούν ελάφρυνση του χρέους διότι θα υπάρξουν αρνητικές πολιτικές επιπτώσεις στις χώρες τους. Από την άλλη, αν αποχωρήσει πλήρως το ΔΝΤ, οι πολιτικές επιπλοκές για τη Γερμανία, την Ολλανδία και αλλού θα είναι σύνθετες. Το πρόβλημα δεν έχει εύκολη λύση κι έτσι οι δανειστές επιλέγουν την καθυστέρηση. Μετά βλέπουμε...

Η στάση των δανειστών καθορίζει την πορεία της δεύτερης αξιολόγησης, αφού Γερμανία, Ολλανδία και Γαλλία δεν έχουν κανένα συμφέρον να επισπεύσουν. Έχουν εκλογές μέσα στο 2017 και το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται, δεδομένης της ανόδου του δεξιού λαϊκισμού, είναι να φανεί ότι κάνουν χάρες στους Έλληνες. Η πίεση μεταβιβάζεται στην κυβέρνηση Τσίπρα, η οποία επιδιώκει να ολοκληρωθεί γρήγορα η δεύτερη αξιολόγηση, ώστε να συνεχιστεί η θεωρία του «πάμε καλά».

Η προσδοκία της κυβέρνησης ότι μια διάσπαση των «θεσμών» θα είχε θετικά αποτελέσματα για την Ελλάδα είναι παιδαριώδης. Οι δανειστές δεν είναι πιο μαλακοί προς τη χώρα μας από το ΔΝΤ, απεναντίας είναι πιο κυριαρχικοί και παρεμβατικοί στη λειτουργία του κράτους. Μέσα στο μνημονιακό πλαίσιο η Ελλάδα δεν έχει τρόπο να τους πιέσει. Αν για οποιονδήποτε λόγο αναγκαστούν να κλείσουν γρήγορα την αξιολόγηση, το κόστος θα το καταβάλλει ο επισπεύδων, δηλαδή η Ελλάδα, με κάποιου είδους μέτρα. Αν αποχωρήσει το ΔΝΤ, το αντίτιμο και πάλι θα το πληρώσει η Ελλάδα, ίσως με νέο μνημόνιο.  Η τελική απόληξη μπορεί να είναι ακόμη και ένα αναγκαστικό Grexit μέσα στο 2017.

Καθώς καλά κρατεί ο πολιτικός χορός, η κατάσταση επί του εδάφους δεν εξελίσσεται όπως τα παρουσιάζει η κυβέρνηση Τσίπρα. Η καταιγίδα των φόρων και περικοπών έχει φέρει μεγάλο πλεόνασμα για το 2016, αλλά οι υφεσιακές επιπτώσεις δεν θα αργήσουν. Ήδη τον Οκτώβριο το λιανικό εμπόριο παρουσίασε κάμψη. Όλα τα υπόλοιπα στοιχεία – επενδύσεις, εξωτερικό εμπόριο, τράπεζες, ανταγωνιστικότητα, κλπ. – σηματοδοτούν απλώς μια σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη πραγματικού δυναμισμού, καθώς η «εσωτερική υποτίμηση» έχει νεκρώσει την οικονομία. Αυτό είναι το μακροπρόθεσμο τίμημα της συνεχιζόμενης συμμετοχής στην ΟΝΕ.

Η απόγνωση ευρύτατων στρωμάτων της κοινωνίας είναι ορατή δια του γυμνού οφθαλμού. Αντίστοιχη είναι και η κούραση που συνοδεύεται με πλήρη απαξίωση του πολιτικού συστήματος. Ο κ. Τσίπρας αποδείχθηκε παντελώς αφερέγγυος. Ο κ. Μητσοτάκης περιέρχεται τη χώρα υποσχόμενος τη μείωση του πλεονάσματος στο 2%, το οποίο μάλιστα θα πετύχει με περιορισμό των δαπανών και μείωση της φορολογίας, ενώ θα προβεί σε «μεταρρυθμίσεις» που θα εκτοξεύσουν την ανάπτυξη, πάντα μέσα στο μνημονιακό πλαίσιο! Λίγη σοβαρότητα δεν θα έβλαπτε, ειδικά μετά την πρόσφατη δήλωση του κ. Τόμσεν ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί 21 χρόνια για να μειώσει την ανεργία στα προ κρίσης επίπεδα. Επτά χρόνια μετά το Καστελλόριζο, το ελληνικό πολιτικό σύστημα, όπως οι Βουρβόνοι, δεν έμαθε τίποτε και δεν ξέχασε τίποτε.

Το θετικό είναι ότι, παρά την απογοήτευση, υπάρχει πλέον έντονο ενδιαφέρον για άλλες λύσεις, ακόμη κι αυτές που μέχρι πρόσφατα φάνταζαν απαγορευτικές, όπως η έξοδος από την ΟΝΕ. Πολλοί αντιλαμβάνονται ότι δεν υφίσταται αναπτυξιακή προοπτική, χωρίς την ανάκτηση βασικών εργαλείων οικονομικής πολιτικής που θα συμβαδίζει με ανάκτηση της κυριαρχίας. Μια πραγματική αλλαγή πορείας είναι απολύτως εφικτή και υπάρχει επιστημονική δουλειά που το τεκμηριώνει. Τις επόμενες εβδομάδες θα παρουσιαστεί δημόσια στην Αθήνα.

 [--->]

Υπάρχει προστατευτισμός και προστατευτισμός

[...]  Ο «προστατευτισμός» είναι μια έννοια «σχεσιακή», ορίζεται, δηλαδή, σε σχέση με το αντικείμενο, μαυτό αυτό, δηλαδή, που θέλει πραγματικά να προστατεύσει.
Με αυτή την έννοια, η σημερινή θεσμοποιημένη παγκοσμιοποίηση είναι η πιο βίαιη μορφή προστασίας των συμφερόντων της πιο κλειστής ελίτ, που έχει εμφανιστεί ποτέ στην ιστορία.
 

Το ίδιο το ελεύθερο εμπόριο, ιστορικά, υπήρξε πάντα  ο προστατευτισμός όλων εκείνων που, έχοντας κατακτήσει μια δεσπόζουσα θέση στο εμπόριο και στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της βιομηχανικής τους παραγωγής, τραβούν τη σκάλα από τους άλλους, τους από κάτω , χλευάζοντάς τους, ηθικολογικά (!), να κάνουν ακόμα μια προσπάθεια και να ανέβουν.

Με την τεράστια απάτη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που επιβάλλονται ως βασική προϋπόθεση σε  κράτη που στερούνται του οποιοδήποτε στοιχείου δημοκρατίας, λόγω του χρέους προς το παγκόσμιο ιδιωτικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο έχει προηγουμένως διασφαλίσει την αποδιάρθρωση της νομισματικής κυριαρχίας και τη δυνατότητα μιας κοινωνικά βιώσιμης ανάπτυξης στις επιμέρους χώρες του κόσμου.

Ακόμα και η ηγέτιδα χώρα αυτού του κινήματος, δηλαδή οι ΗΠΑ, με τους νεοσυντηρητικούς, με τους αδαείς θεωρητικούς «διανοούμενους» του «τέλους της ιστορίας» (φτάνει να διαγράφεις, απλώς, τα γεγονότα και να αλλάζεις την ιστορία ανάλογα με τις προτιμήσεις τους και να  χρηματοδοτείς τους ντόπιους πολιτικούς, για να κάνουν παιχνίδι, ενάντια στους λαούς που τους εκλέγουν!), δεν μπορεί πια.

[...] Έχουμε τονίσει, κατ 'επανάληψη, ότι ο ίδιος o όρος προστατευτισμός περιγράφει ιστορικές πραγματικότητες οι οποίες, στην βιβλιογραφία των οικονομικών, είναι διαφορετικές, αν όχι αντίθετες. Το επαναλαμβάνω γιατί αυτό δεν βλάφτει:

α) Ο προστατευτισμός που υιοθετείται από ιμπεριαλιστικές δυνάμεις είναι η άλλη όψη του ελεύθερου εμπορίου, επειδή αποτελεί τη συντηρητική εξέλιξη των κυρίαρχων απόψεων και, ταυτόχρονα,το αντιθετικό χρήσιμο εργαλείο για τον περιορισμό ανάλογων θέσεων από άλλους κρατικούς ανταγωνιστές.
 

Η εξέλιξη αυτή (σύμφυτη με τα κατεστημένα συμφέροντα των ολιγαρχιών που στηρίζουν τον ιμπεριαλισμό του ελεύθερου εμπορίου) λογικά, μπορεί να προοιωνίζει μια ένοπλη σύγκρουση μεταξύ ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, με τις χώρες δορυφόρους  τους η καθεμία, πραγματικές αποικίες από πολιτική ή οικονομική άποψη.

β) Ο προστατευτισμός που υιοθετείται από αναπτυσσόμενες χώρες , οι οποίες δεν κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην διεθνοποιημένη αγορά, είναι, αντίθετα, ένα πραγματικό εργαλείο ανάπτυξης του λεγόμενου «καπιταλισμού σε νηπιακή ηλικία» ("infant capitalism"), όπως εξηγεί ο Chang στο «Bad samaritans, The Myth of FreeTrade and the Secret History of Capitalism », αναφορικά με χώρες που ασφαλώς και δεν μπορούν να θεωρηθούν πολεμοκάπηλοι, όπως  η Κορέα ή, σήμερα, στην ΕΕ, η «φασιστική» Ουγγαρία.

[--->]

Ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ κομουνιστικού αντάρτικου Φιλιππίνων και κυβέρνησης

 του Marco Santopadre

Υπό την απόλυτη σιωπή των ιταλικών μέσων ενημέρωσης, ξεκίνησε σήμερα το πρωί στη Ρώμη, μετά τη συνάντηση του Όσλο, ο τρίτος γύρος των ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ των απεσταλμένων της κυβέρνησης  της Μανίλα και τους εκπροσώπους του κομμουνιστικού αντάρτικου των Φιλιππίνων.

Το Μαοϊκό αντάρτικο καταγγέλλει  ότι μια μακρά σειρά παραβιάσεων από την κυβέρνηση όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα μπορεί να αναγκάσει  το Νέο Λαϊκό Στρατό να τερματίσει την κατάπαυση του πυρός που υπογράφτηκε στα τέλη Αυγούστου του 2016, την παραμονή όμως, της επανάληψης των ειρηνευτικών συνομιλιών ο σύμβουλος του Duterte , ο Jesus Dureza, υποστήριξε ότι η κυβέρνηση της Μανίλα είναι αισιόδοξη για την πορεία του νέου γύρου διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα της Νορβηγίας που διεξάγονται στην ιταλική πρωτεύουσα. «Τα διάφορα προβλήματα, ακόμη και τα πιο σύνθετα, μπορεί να λυθούν χάρη στη διάθεση για  ειρήνη, που διακατέχει και τις δύο πλευρές», αναφέρει ο Dureza .

Ο επικεφαλής της αντιπροσωπεία των ανταρτών, όμως, ο Fidel Agcaoili, δήλωσε ότι αισθάνεται λιγότερο αισιόδοξος, όχι μόνο λόγω της παραβίασης από την κυβέρνηση μια σειρά από όρους για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που περιλαμβάνονται στη συμφωνία του 1998, αλλά και λόγω της άρνησης των αρχών να απελευθερώσουν 400 πολιτικούς κρατουμένων, γεγονός που καθιστά ανέφικτη μέχρι στιγμής την «επέκταση της συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός».

Το αντάρτικο κατηγορεί τον στρατό της Μανίλα ότι παραβίασε την κατάπαυση του πυρός καταλαμβάνοντας σχολεία, δημόσια κτίρια και άλλες μη στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε χωριά σε περιοχές που ελέγχει το αντάρτικο, και για συνέχιση της κατασταλτικής του δράσης κατά ατόμων που κατηγορούνται ότι  υποστηρίζουν  την κομμουνιστική αντιπολίτευση, γεγονός, ωστόσο, που αρνείται η ηγεσία του στρατού του Duterte .

Ο Agcaoili εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για τη βίαιη εκστρατεία που ξεκίνησε μήνες πριν ο Ντουτέρτε κατά της διακίνησης και της κατανάλωσης παράνομων ναρκωτικών ουσιών, η οποία οδήγησε στη δολοφονία πολλών αθώων ανθρώπων από τις δυνάμεις ασφαλείας. 

« Ένας μεγάλος αριθμός αθώων ανθρώπων έχει σκοτωθεί στη διάρκεια των αιματηρών επιχειρήσεων του Duterte  λόγω των βάναυσων και χωρίς να κάνει καμία διάκριση, μεθόδους της  αστυνομίας» ήταν τα ακριβή λόγια του διαμεσολαβητή των κομμουνιστών ανταρτών στη Ρώμη, σύμφωνα με την οποία η προτεραιότητα των αρχών των Φιλιππίνων θα πρέπει, αν μη τι άλλο, να είναι η καταπολέμηση της φτώχειας με δρομολόγηση των αναγκαίων και επιτακτικών κοινωνικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων.

 Και αυτά ακριβώς τα μέτρα, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, βρίσκονται ακριβώς στο επίκεντρο των συνομιλιών που ξεκίνησαν στη Ρώμη σήμερα και θα συνεχιστούν και τις επόμενες ημέρες.

Αλλά και η απόφαση του προέδρου και της κυβέρνησης να επιτρέψει την ταφή της σορού  του δικτάτορα Μάρκος στο νεκροταφείο των Ηρώων της Μανίλα σίγουρα δεν βοήθησε να καθαρίσει η ατμόσφαιρα.

Είναι η έκτη φορά από την ίδρυσή του το 1968 και την έναρξη του ένοπλου αγώνα το 1969,που το Κομμουνιστικό Κόμμα των Φιλιππίνων ξεκινά διαπραγματεύσεις με αντίστοιχες κυβερνήσεις μιας χώρας που επί δεκαετίες υπήρξε προπύργιο των οικονομικών και στρατιωτικών συμφερόντων των ΗΠΑ  στην Ασία και των ακραίων νεοφιλελεύθερων  πολιτικών  που επέβαλλε η ντόπια ολιγαρχία.

Τον Ιούνιο, ωστόσο, τις προεδρικές εκλογές κέρδισε ο πρώην δήμαρχος της Νταβάο, ο λαϊκιστής Duterte. Ο νέος πρόεδρος  των Φιλιππίνων φαίνεται πως έχει αλλάξει γραμμή πλεύσης στον διεθνή προσανατολισμό της χώρας, παίρνοντας αποστάσεις και δηλώνοντας αντίπαλος της πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών, ώστε να αμφισβητεί ανοιχτά τη στρατιωτική συνεργασία με την Ουάσιγκτον, ξεκινώντας από την παραμονή των πολλών στρατιωτικών και ναυτικών βάσεων των ΗΠΑ στο αρχιπέλαγος.
Την ίδια στιγμή ο πρόεδρος των Φιλιππίνων άρχισε να συνεργάζεται στενά τόσο με την Κίνα και τη Ρωσία, τόσο σε οικονομικό και εμπορικό επίπεδο όσο και στο στρατιωτικό.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις μέσων μαζικής ενημέρωσης, οι αντάρτες των Φιλιππίνων έχουν αρκετές χιλιάδες μαχητές και να ελέγχουν εκτεταμένες περιοχές του αρχιπελάγους.
 

Το ρήγμα στις σχέσεις Duterte - Ουάσιγκτον – και η  έναρξη πολιτικών που αποσκοπούν στη μείωση της επιρροής  της Εκκλησίας και την καταπολέμηση της φτώχειας – έπεισε το Νέο Λαϊκό Στρατό να συμμετάσχει σε μια νέα ειρηνευτική διαδικασία με την κυβέρνηση, ελπίζοντας ότι αυτή τη φορά οι συνομιλίες θα έχουν αίσιο τέλος και ότι θα επιτρέψουν την επιστροφή των κομμουνιστών και των συμμαχικών κοινωνικών οργανώσεων –που  ήταν ανέκαθεν αντικείμενο άγριας ​​καταστολής - στη νομιμότητα.

Ο  Luis Jalandoni , σύμβουλος του Εθνικού Δημοκρατικού Μετώπου (NDF), ενός συνασπισμού δυνάμεων κοινωνικών, πολιτικών, συνδικαλιστικών, αγροτών, αυτοχθόνων και προοδευτικών και επαναστατικών φεμινιστικών, δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει όχι μόνο να οδηγήσουν στην κατάπαυση της ένοπλης σύγκρουσης, αλλά και στην επίλυση προβλημάτων που είναι η αιτία της ύπαρξης των ένοπλων συγκρούσεων.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, το αντάρτικο των Φιλιππίνων  κάνει σαφές ότι, σε αντίθεση με όσα προβλέπονται στις συμφωνίες  που υπογράφηκαν πρόσφατα στην Κολομβία από την κυβέρνηση Σάντος και τις FARC, το Νέο Λαϊκό Στρατό, σε καμία περίπτωση  δεν είναι διατεθειμένο να παραδώσει τα όπλα. Τους τελευταίους μήνες ο Duterte πρόσφερε  τέσσερα υπουργεία  στο κομουνιστικό κόμμα, αλλά αυτοί αρνήθηκαν, παραπέμποντας τα πάντα στην επίτευξη μιας συνολικής πολιτικής λύσης μιας σύγκρουσης  που επίσημα έχει προκαλέσει τουλάχιστον 40.000 θύματα και στα δύο στρατόπεδα. 

Ο Duterte όμως αποφάσισε να συμπεριλάβει στην κυβέρνηση , σε καίριους τομείς –της εργασίας, της  αγροτικής μεταρρύθμισης, της  κοινωνικής πολιτικής – ανεξάρτητους που συμφωνούν με  το ριζοσπαστικό πρόγραμμα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων του  Εθνικού Δημοκρατικού Μετώπου, επιλέγοντας τους ηγέτες ορισμένων σημαντικών κοινωνικών και αγροτικών οργανώσεων ως προνομιακούς. συνομιλητές  

[--->]