Οι πλάνες της πολιτικής οικονομίας για τους πλούσιους

Υπάρχουν  οικονομικές και οικονομικές θεωρίες, αλλά πάνω απ'όλα υπάρχουν κοινωνικές τάξεις οι οικονομολόγοι των οποίων - διόλου απολίτικοι -υπερασπίζονται τα πάγια συμφέροντα αυτών των τάξεων. Κι 'αυτό, δυστυχώς, φάνηκε και στη συζήτηση που ακολούθησε την κυκλοφορία του βιβλίου του Thomas Piketty "Το κεφάλαιο στον εικοστό πρώτο αιώνα", στο οποίο επισημαίνονται οι αιτίες και οι κίνδυνοι από τις ανισοτητες, οι στρεβλώσεις από την αύξηση των εισοδημάτων και η αδικία που είναι συνυφασμένη  με την κληρονομικότητα του κεφαλαίου. Το καλύτερο παράδειγμα αυτής της κατηγορίας  μας το δίνει ο Gregory Mankiw, ο γνωστός συντηρητικός οικονομολόγος και συγγραφέας ενός εκ των πλέον διαδεδομένων εγχειρίδιου πολιτικής οικονομίας.

Σε πρόσφατο άρθρο του στην εφημερίδα New York Times, ο Mankiw επιχειρεί να αντικρούσει τις θέσεις του Piketty:

Καθώς το κεφάλαιο υπόκειται σε φθίνουσες αποδόσεις, μια αύξηση της προσφοράς του, μειώνει την απόδοση της κάθε μονάδας κεφαλαίου. Δεδομένου μάλιστα, ότι η αύξηση του κεφαλαίου αυξάνει την παραγωγικότητα της εργασίας, οι μισθοί των εργαζόμενων αυξάνονται. Με άλλα λόγια, αν αποταμιεύουμε  αντί να ξοδεύουμε, όποιος αφήνει μια κληρονομιά στους κληρονόμους του γίνεται η αιτία μιας ακούσιας αναδιανομής του εισοδήματος από άλλους ιδιοκτήτες κεφαλαίων στους εργαζομένους.

Το ηθικό δίδαγμα από αυτή την ιστορία είναι ότι ο πλούτος που κληρονομείτε δεν αποτελεί κάποια οικονομική απειλή. Όσοι είχαν έκτακτα έσοδα είναι φυσικό να θέλουν να τα μοιραστούν με τους απογόνους τους. Όσοι από εμάς δεν είχαν την τύχη να γεννηθούν από μία από αυτές τις οικογένειες έτσι κι αλλιώς ωφελούνται και οι ίδιοι, επειδή η συσσώρευση του δικού τους κεφαλαίου, αυξάνει την δικιά μας παραγωγικότητα, τους μισθούς μας και το επίπεδο διαβίωσης.

Είναι σαφές, ωστόσο, ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, τις τελευταίες δεκαετίες. Παρά τις αυξήσεις της παραγωγικότητας, οι πραγματικοί μισθοί έχουν παραμείνει στάσιμοι. Που πολύ απλά,δηλαδή,το ποσό του πρόσθετου παραγόμενου πλούτου καταλήγει όλο και περισσότερο στις άλλες κοινωνικές τάξεις και όχι στους εργαζόμενους, ιδιαίτερα σ’ αυτό το 1% ενάντια στο οποίο δημιουργήθηκε το κίνημα "Occupy Wall Street".



 

Ο Mankiw δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να επαναλαμβάνει τη γνωστή οικονομική θεωρία "trickle-down"(στμ. διάχυση του πλούτου από πάνω προς τα κάτω. Μια θεωρία που υποστηρίζει ότι η οικονομική μεγέθυνση, στην ελεύθερη αγορά  θα φέρει αναπόφευκτα μεγαλύτερη δικαιοσύνη και ενσωμάτωση στον κόσμο). Εχει, ωστόσο, ενδιαφέρον να δούμε γιατί, παρά τις περί του αντιθέτου ενδείξεις, ένας οικονομολόγος μπορεί ακόμα να υποστηρίζει  ότι ο πλουτισμός των εύπορων τάξεων έχει θετική επίδραση στους εργαζομένους. Υπάρχει μήπως κάτι σ’ αυτή την οικονομική θεωρία που να δικαιολογεί αυτό το συμπέρασμα,το οποίο συγκρούεται τόσο πολύ με την πραγματικότητα;

Αυτό το εξηγεί καλά ο Peter Domar, οικονομολόγος και συγγραφέας του γνωστού blog Econospeak. Για να ισχύουν όσα υποστηρίζει ο Mankiw, θα πρέπει να ισχύουν πολλές και απίθανες προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, η αύξηση της προσφοράς κεφαλαίων θα πρέπει να καθιστά αυτό το συντελεστή της παραγωγής λιγότερο κερδοφόρο. Μια υπόθεση η οποία την εποχή της τεχνολογίας των δικτύων ισχύει όλο και λιγότερο,αφού γενικά, η κάθε εγκαταστημένη κεραία κινητής τηλεφωνίας κάνει το σύνολο του κεφαλαίου των ήδη εγκαταστημένων κεραιών πιο κερδοφόρο, επειδή αυξάνονται οι πελάτες που θα μπορούν να τηλεφωνούν στους πελάτες των περιοχών που ήδη καλύπτονται . Το ίδιο ισχύει και για πολλές άλλες υπηρεσίες δικτύου και λογισμικού.

Αλλά αυτό δεν αρκεί. Για να επιβεβαιωθεί ο Mankiw , θα πρέπει να δεχτούμε ότι: οι συντελεστές της παραγωγής χρησιμοποιούνται πλήρως ( ότι,δηλαδή, δεν υπάρχει ανεργία και ότι οι εγκαταστάσεις των επιχειρήσεων αξιοποιούνται πλήρως).Οτι η αύξηση της περικοπής των δαπανών θα μειώσει τα επιτόκια και θα τονώσει τις επενδύσεις (το μοντέλο στο οποίο ο Κέινς ασκεί δριμύτατη κριτική, στη Γενική Θεωρία του). Οτι όλες οι πράξεις εξοικονόμησης δαπανών και επενδύσεων γίνονται στο ίδιο οικονομικό σύστημα (π.χ., οι πλούσιοι δεν έχουν εισόδημα από επενδύσεις στο εξωτερικό).Οτι δεν υπάρχουν μη συνεκτιμώμενοι εξωτερικοί παράγοντες που αυξάνουν τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων (π.χ. ρύπανση περιβάλλοντος).Οτι δεν υπάρχουν τεχνολογικά μονοπώλια και μάλιστα ότι δεν υπάρχει καμία αλλαγή στην τεχνολογία,η οποία θα αλλοίωνε  τα όρια της παραγωγικότητας της εργασίας και του κεφαλαίου.

Με λίγα λόγια, ο Mankiw δεν αναφέρεται στον πραγματικό κόσμο, αλλά στον φανταστικό κόσμο των εγχειριδίων πολιτικής οικονομίας. Όπως είναι ο δικός του.

 [--->]

l

Ο παράδεισος...

[--->]

Αύγουστος είναι

Αύγουστος είναι το τραγούδι του Νικόλα
και κάποια νύχτα στη ζωή που τα'χεις όλα
μια αγκαλιά και φορητό ραδιοφωνάκι
να παίζει Μάλαμα, Περίδη και Λιδάκη

Αύγουστος είναι και του Ρίτσου η σονάτα
αλλά μπορεί κι ένα χωνάκι σοκολάτα
του σεληνόφωτος αυτή η πανδαισία
να ξεγελιέσαι πως υπάρχει αθανασία...

Αύγουστος είναι ο ρεμβασμός του Σκιαθίτη
κι οι αναμνήσεις απ' το φως του Πανορμίτη
φλόγα κεριού σε ταπεινό προσκυνητάρι
με το σπαθί του Αρχαγγέλου στο θηκάρι.

Αύγουστος είναι και το δεύτερο φεγγάρι
προτού προλάβει ο Σεπτέμβρης να το πάρει
πέντε-έξι στίχοι που αγαπάς και τους θυμάσαι
είσαι κι εσύ που ξαγρυπνάς κι όταν κοιμάσαι

Αύγουστος είναι και του Ρίτσου η σονάτα
αλλά μπορεί κι ένα χωνάκι σοκολάτα
του σεληνόφωτος αυτή η πανδαισία
να ξεγελιέσαι πως υπάρχει αθανασία
  
Παντελής Θαλασσινός-Ηλίας Κατσούλης

Euro-Maidan,συγκρούσεις και ξεκαθάρισμα λογαριασμών

 

Μετά τις βίαιες συγκρούσεις που ξέσπασαν χθες στην πλατεία σύμβολο διαμαρτυρίας που μετονομάστηκε από τους διαδηλωτές σε "Euro-Maidan," σήμερα το πρωί στο κέντρο του Κιέβου, λίγες εκατοντάδες μέτρα από την πλατεία Ανεξαρτησίας, βόμβα εξερράγη, τραυματίζοντας δύο περαστικούς.

Πρόκειται για τη τελική πράξη μια ιστορίας που φαίνεται να εξελίσσεται σε πραγματικό ξεκαθάρισμα λογαριασμών στο εσωτερικό της σύνθετης γεωγραφίας των εθνικιστικών ομάδων της δεξιάς και της άκρα δεξιάς, στο εσωτερικό του αντι-ρωσικού και φιλοδυτικού στρατοπέδου που το Φεβρουάριο ανέτρεψε με τη βία τον Πρόεδρο Γιανουκόβιτς και την κυβέρνηση του που εσφαλμένα τα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης χαρακτηρίζουν "φιλορωσική".
 

Χθες στην πλατεία όταν στην πλατεία έκαναν την εμφάνιση τους μερικοί τροχονόμοι και υπάλληλοι του δήμου της πόλης, με τη συνοδεία μεγάλης αστυνομικής δύναμης και στρατιώτες, ζητώντας από τους καταληψίες να απομακρύνουν τις σκηνές και τα οδοφράγματα και να αφήσουν ελεύθερο το χώρο που ήταν κατειλημμένος εδώ και εννέα μήνες, οι ακτιβιστές των διάφορων ομάδων  επί το πλείστον ακροδεξιών ανταπάντησαν καίγοντας λάστιχα, ρίχνοντας πέτρες και προσπαθώντας να αποκρούσουν τα ΜΑΤ με βόμβες μολότοφ και ρόπαλα.
 

Αυτή τη φορά ο εχθρός δεν ήταν οι μισητοί "φιλορώσοι", αλλά αρχές εκλεγμένες ή διορισμένες από τους ηγέτες του πραξικοπήματος τους τελευταίους μήνες.
Ήταν μια μάχη που ορισμένα Ουκρανικά μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίζουν "αδελφοκτόνο", καθώς οι δυνάμεις των ΜΑΤ που στάλθηκαν για να διώξουν από το χώρο τα απομεινάρια του Euro-Maidan αποτελούνται από εθελοντές των ταγμάτων Κίεβο- 1και Κίεβο-2, πρώην μέλη των ομάδων περιφρούρησης των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας τη στιγμή της αντιπαράθεσης με τον Πρόεδρο Γιανουκόβιτς, που τώρα έχουν απορροφηθεί  από τις δυνάμεις ασφαλείας.
 

Στις συγκρούσεις συμμετείχαν και ορισμένοι εργαζόμενοι και πυροσβέστες οι οποίοι είχαν σταλεί από τον Δήμο για να διαλύσουν τα οδοφράγματα που είχαν σηκώσει οι διαδηλωτές το περασμένο φθινόπωρο και που ποτέ δεν απομακρύνθηκαν παρά τις επίμονες εκκλήσεις της κεντρικής κυβέρνησης και της δημοτικής αρχής. Πρόσφατα ο Γενικός Εισαγγελέας της Ουκρανίας έχει ανοίξει ακόμη μια ποινική υπόθεση εναντίον αξιωματικών της πόλης του Κιέβου κατηγορηθεί ότι δεν κάνει αρκετά για να διαλύσει τα οδοφράγματα και αφαιρέστε την κατοχή ενός μέρους από το Δημαρχείο και άλλα δημόσια κτίρια.Ετσι ο δήμαρχος Vitali Klitschko, ο ηγέτης της πρόσφατης αντικυβερνητικής εξέγερσης και αρχηγός του Εθνικιστικού Κόμματος Udar, έκανε το μεγάλο βήμα και αποφάσισε να χρησιμοποιήσει βία. Ετσι, οι εθελοντές των παραστρατιωτικών ομάδων υπό τις διαταγές του δημάρχου συγκρούστηκαν με μερικές εκατοντάδες αμετανόητων που ανήκουν σε ομάδες ακροδεξιών όπως η Samooborona (αυτοάμυνα), Pravi Sektor (Δεξιός Τομέας) και οι Κοζάκοι.
 

Για να καταλάβουμε τώρα, αν η μάχη του Κιέβου θα έχει περαιτέρω επιπτώσεις στις ήδη παραπαίουσες σχέσεις μεταξύ κυβερνητικών δυνάμεων και παραστρατιωτικών ομάδων της άκρας δεξιάς, πλαισιωμένοι από τη λεγόμενη "Εθνοφρουρά" που επιχειρούν στα ανατολικά της χώρας, στο πλάι του τακτικού στρατού για την καταστολή του εκεί πληθυσμού που έχει εξεγερθεί ενάντια στο πραξικόπημα του Φεβρουαρίου.

 

 

 

 


[--->]

Δεν είναι είδηση για τα Ελληνικά ΜΜΕ η μεγάλη καταστροφή από μεταλλείο χαλκού-χρυσού στον Καναδά…

Κατάσταση εκτάκτου ανάγκης κήρυξε την Τετάρτη 6 Αυγούστου η Περιφέρεια Καριμπού της Βρετανικής Κολομβίας στη περιοχή που επλήγη από την καταστροφική κατάρρευση του φράγματος αποβλήτων στο μεταλλείο χαλκού-χρυσού Mount Polley.

Η διάρρηξη του φράγματος τα ξημερώματα της Δευτέρας 4 Αυγούστου απελευθέρωσε 10 δισεκατομμύρια λίτρα νερού και 4,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα τελμάτων εμπλουτισμού, προκαλώντας ρύπανση σε αρκετά ρέματα, ποτάμια και λίμνες της περιοχής.  Σε ισχύ παραμένει η απόλυτη απαγόρευση χρήσης νερου από τις λίμνες και τα ποτάμια. Η ανησυχία είναι μεγάλη για τις επιπτώσεις της ρύπανσης, όχι μόνο στην υγεία του (λιγοστού) πληθυσμού αλλά και στα υδατικά οικοσυστήματα της περιοχής που είναι σημαντικοί τόποι αναπαραγωγής του σολωμού. To Υπουργείο Περιβάλλοντος εξέδωσε εντολή προς την εταιρεία να αποκαταστήσει τη ρύπανση. Διαδοχικές αποκαλύψεις που έρχονται στο φως αποδεικνύουν ότι η επικινδυνότητα του φράγματος κάθε άλλο παρά άγνωστη ήταν στην εταιρεία, στην οποία είχε γίνει σειρά συστάσεων από τις αρμόδιες αρχές της Βρετανικής Κολομβίας.

Και οι «μετασεισμοί» από το ατύχημα συνεχίζονται, ενώ πολλοί προειδοποιούν ότι θα είναι πλήγμα για το σύνολο της μεταλλευτικής βιομηχανίας. Αξίζει να παρακολουθήσετε το hashtag #MountPolley στο Twitter όπου χιλιάδες άνθρωποι γράφουν εξοργισμένοι με αυτό που συνέβη στη χώρα που περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στον κόσμο περηφανεύεται για τη μεταλλευτική της βιομηχανία. Αμέτρητα άρθρα σε ιστοχώρους και εφημερίδες που ζητούν «να πέσουν κεφάλια» αυτών που ευθύνονται. Άλλα άρθρα διερωτώνται αν η εταιρεία Imperial Metals έχει τα χρήματα να αποκαταστήσει τη ζημία ή αν το πανάκριβο μάρμαρο θα πληρώσουν για μια ακόμα φορά οι φορολοογύμενοι πολίτες. Ομοβροντία πυρών από το σύνολο του τύπου δέχεται η περιφερειακή κυβέρνηση για την ανεπάρκεια των κρατικών ελέγχων στο μεταλλείο και την αδυναμία της να επιβάλει στην εταιρεία να συμμορφωθεί. Επαναλαμβάνουμε ότι μιλάμε για τον Καναδά, όχι για την Ελλάδα!

Στον Καναδά, πέντε ολόκληρες μέρες μετά τη διάρρηξη του φράγματος, το θέμα εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας με τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά και έντυπα μέσα ενημέρωσης της χώρας να φιλοξενούν καθημερινά εκτενή σχετικά ρεπορτάζ. Μεγάλη έκταση έχει πάρει το θέμα και σε όλο τον κόσμο, προκαλώντας έντονη ανησυχία ιδιαίτερα στις χώρες που έχουν ή που προγραμματίζουν να έχουν τέτοιου είδους μεταλλεία, όπως οι Η.Π.Α. Μια αναζήτηση με τον όρο «Mount Polley» στο Google News δίνει 30.800 αποτελέσματα!

Και στην Ελλάδα, από όσο είδαμε, δεν έχει γράψει κανείς μία γραμμή… Κανείς, πέρα από τα ιστολόγια που αναπαρήγαγαν το δικό μας άρθρο: Περιβαλλοντικός εφιάλτης στον Καναδά από διαρροή αποβλήτων μεταλλείου παρόμοιου με τις Σκουριές. Το θέμα δεν πέρασε απλά «στα ψιλά», πέρασε στην απόλυτη ανυπαρξία. Κανένα από τα  Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης δεν μετέφρασε έστω δυο γραμμές κάποιου από  τα σχετικά άρθρα του πρακτορείου Reuters. Δεν τα είδαν; Βρήκαν ασήμαντο ένα περιβαλλοντικό ατύχημα που οι Καναδικές ειδησεογραφικές σελίδες λένε ότι είναι «ένα από τα χειρότερα στον κόσμο»; Θεώρησαν ότι δεν μας αφορά το θέμα γιατί δεν έχει σχέση με τίποτα που συμβαίνει ή πρόκειται να συμβεί στην Ελλάδα; H  φράση «μεταλλείο χαλκού-χρυσού» δεν χτύπησε κάποιο καμπανάκι; Ή μήπως χτύπησε;

Είναι ολοφάνερη η σύνδεση της καταστροφής στον Καναδά με την καταστροφική «επένδυση» που ετοιμάζει η Καναδική εταιρεία μαζί με τον εθνικό εργολάβο – καναλάρχη – μεγαλοεκδότη στη Χαλκιδική. Δεν είναι τυχαία η εκκωφαντική σιωπή των διαπλεκόμενων ΜΜΕ. Ξέρουν ότι αυτή είναι μια είδηση που δεν πρέπει να φτάσει στα αυτιά του Ελληνικού κοινού, γιατί θα χαλάσει τη ρόδινη εικόνα που έχει δημιουργήσει η προπαγάνδα της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ / ELDORADO GOLD. Θα καταστρέψει το παραμύθι της «ανάπτυξης», με τους δήθεν αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους που δήθεν θα τηρούνται με θρησκευτική ευλάβεια από την εξαιρετική Καναδική εταιρεία ενώ οι κρατικές υπηρεσίες με άγρυπνο μάτι θα ελέγχουν… Και μετά ξυπνήσαμε, όπως ξυπνήσαν και οι Καναδοί. Αλήθεια πιστεύει κανείς ότι οι Ελληνικές κρατικές υπηρεσίες, που δεν «βλέπουν» τις παρανομίες της εταιρείας όταν τις βάζεις μπροστά στα μάτια τους, θα καταφέρουν εκεί που απέτυχαν οι αντίστοιχες Καναδικές υπηρεσίες;

Είναι γνωστό το αυτό το παραμύθι και πριν από εμάς το άκουσαν και οι Καναδοί.  Η καταστροφή είναι κάτι μακρινό και αόριστο, κάτι «που δεν μπορεί να συμβεί». Μέχρι που συμβαίνει. Και συμβαίνει πάντα, με μαθηματική ακρίβεια.

Εμείς θα γράψουμε για όλες τις πτυχές αυτού του «ατυχήματος» – που μόνο απρόσμενο δεν ήταν – όπως ακριβώς τις μεταδίδουν τα Καναδικά και διεθνή μέσα. Ζητάμε τη βοήθεια των φίλων ιστολόγων και των μέσων ενημέρωσης που γνωρίζουμε ότι στηρίζουν τον αγώνα για τη σωτηρία της Χαλκιδικής, να βοηθήσουν να αναδειχθεί όσο γίνεται το θέμα.

[--->]