Καρκινογόνος τρεμολίτης/αμίαντος στις Σκουριές

ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
ΚΑΤA
α) Tης εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ
β) της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ)
ΚΟΙΝΟΠΟΙΕΙΤΑΙ: (Πίνακας)
Ιερισσός, 22 Οκτωβρίου 2014

ΘΕΜΑ : Καρκινογόνος τρεμολίτης/αμίαντος στις Σκουριές
Ένα μεγάλο κίνδυνο για την υγεία των εργαζομένων στο μεταλλείο Σκουριών της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ αλλά, πολύ περισσότερο, και του συνόλου των κατοίκων και επισκεπτών της Χαλκιδικής, αποκάλυψε η πρόσφατη απόφαση της Δ/σης Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών (ΔΙΜΕΒΟ) του ΥΠΕΚΑ “Έγκριση ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑΤΟΣ 3: “Τεχνική Μελέτη Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Εξορυκτικών Αποβλήτων Υποέργου Σκουριών – Φράγματα και Χώροι Απόθεσης Τελμάτων Εμπλουτισμού Μεταλλείου Σκουριών” (Δ8-Α/Φ.7.49.13/13285/3315/17.9.2014) :
 
Το κοίτασμα των Σκουριών περιέχει σημαντικές ποσότητες αμιάντου, οι καρκινογόνες ίνες του οποίου θα διασπείρονται στην ευρύτερη περιοχή με τη σκόνη των εκρήξεων του ανοιχτού μεταλλείου, τη μεταφορά και επεξεργασία του μεταλλεύματος και την απόθεση των αποβλήτων.
Η παρουσία του αμιάντου, σε συνδυασμό με την ύπαρξη – σε ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες – του επίσης καρκινογόνου σε λεπτό διαμερισμό χαλαζία, αποτελεί ένα σοβαρότατο πρόβλημα δημόσιας υγείας που δεν αντιμετωπίστηκε, όπως θα έπρεπε να γίνει, στο στάδιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Δεν αντιμετωπίστηκε διότι η εταιρεία εσκεμμένα το απέκρυψε, γνωρίζοντας ότι η αποκάλυψή του θα διόγκωνε την αντίδραση στο έργο και θα δυσχέραινε την αδειοδότηση. 

Έτσι η λέξη “αμίαντος” δεν αναφέρεται ούτε μία φορά στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου, ενώ η λέξη “τρεμολίτης” που είναι η ονομασία του ινώδους ορυκτού το οποίο εμπεριέχεται στο μετάλλευμα και που κατά τη νομοθεσία ΕΙΝΑΙ ΑΜΙΑΝΤΟΣ, είναι άγνωστη στους πολλούς. 


Το θέμα πέρασε απαρατήρητο και δεν τέθηκε ποτέ, ούτε στην παρωδία “δημόσιας διαβούλευσης” πριν την περιβαλλοντική αδειοδότηση, ούτε στο γενικότερο δημόσιο διάλογο που ακολούθησε. Η ΚΥΑ 201745/2011 Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων δεν θέτει κανένα ελεγκτικό ή περιοριστικό όρο για την αναμενόμενη παρουσία επικίνδυνων καρκινογόνων ινών τρεμολίτη σε οποιοδήποτε στάδιο της μεταλλευτικής δραστηριότητας. 

 Οι εργαζόμενοι και υποψήφιοι εργαζόμενοι στο έργο ουδέποτε ενημερώθηκαν για τους σοβαρούς κινδύνους για την υγεία τους, αλλά ούτε και οι κάτοικοι της Χαλκιδικής ότι θα ζούν δίπλα σε μια πηγή καθημερινής εκπομπής μεγάλης ποσότητας σκόνης η οποία θα περιέχει, εκτός από τα πολύ επικίνδυνα βαρέα μέταλλα μεταλλικά μικροσωματίδια, και καρκινογόνες ίνες αμιάντου, επί πλέον δε τον επίσης καρκινογόνο λεπτοδιαμερισμένο χαλαζία. 

Στην ανωτέρω απόφαση της ΔΙΜΕΒΟ/ΥΠΕΚΑ αναγνωρίζεται για πρώτη φορά το πρόβλημα και επιχειρείται, με ειδικούς όρους και τις σχετικές διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, να περιοριστεί η έκθεση σε αμίαντο των εργαζομένων στο εργοτάξιο των Σκουριών. Η εταιρεία υποχρεώνεται να μετράει και να καταγράφει συνεχώς με ειδικό εξοπλισμό την ποιότητα του αέρα στο εργοτάξιο και να σταματάει αμέσως τις εργασίες και να ειδοποιεί την Επιθεώρηση Μεταλλείων, στην περίπτωση που παρουσιαστεί υπέρβαση των θεσμοθετημένων οριακών τιμών για τις ίνες αμιάντου. 

Όμως η πρόθεση του νομοθέτη και των διοικητικών υπαλλήλων δεν επαρκεί για να προστατευθούν τους εργαζόμενους από μία τόσο διάχυτη πηγή καρκινογόνων ινών όσο ένα εργοτάξιο επιφανειακής εξόρυξης, λειοτρίβησης, επεξεργασίας και απόθεσης αποβλήτων, γιατί όλες αυτές οι διεργασίες παράγουν σκόνη. 
 Σύμφωνα με την ίδια την εταιρεία, η σκόνη μόνο από το επιφανειακό όρυγμα θα φτάνει στην τρομακτική ποσότητα των 2.162 τόνων την ώρα, ενώ οι μετρήσεις ινών αμιάντου δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση, είναι δύσκολο να γίνουν σε πραγματικό χρόνο και απαιτούν τη χρήση εξαιρετικά λεπτών μικροφίλτρων και ηλεκτρονικού μικροσκοπίου. 
Αφήνεται δε στην κρίση του καθενός το κατά πόσον μία εταιρεία που μέχρι σήμερα δεν έχει δώσει καθόλου καλά δείγματα γραφής σε ότι αφορά το περιβάλλον και την υγιεινή και ασφάλεια εργαζομένων και περιοίκων, θα είναι σχολαστική με τις μετρήσεις αμιάντου και θα σταματάει αμέσως τις εργασίες σε περίπτωση που διαπιστωθεί υπέρβαση. 
Κατά τη γνώμη μας, οι άνθρωποι που πηγαίνουν να δουλέψουν εκεί μόνο ασφαλείς δεν θα πρέπει να νιώθουν.
Επιπλέον και το κυριότερο, όλα τα ανωτέρω μέτρα πρόληψης και προφύλαξης επιβάλλονται μόνο στο χώρο του εργοταξίου, ενώ η διασπορά της καρκινογόνου σκόνης θα είναι πολύ ευρύτερη. Όλα αυτά θα συμβαίνουν στην τουριστική Χαλκιδική που είναι ο τρίτος δημοφιλέστερος προορισμός στην Ελλάδα.
Τρεμολίτη/αμίαντο περιέχουν επίσης τα κοιτάσματα Ολυμπιάδας και Μαύρων Πετρών όπου η εξόρυξη είναι υπόγεια, αλλά η απόθεση των αποβλήτων με τις ίνες αμιάντου είναι επιφανειακή, σε απόσταση αναπνοής από τους οικισμούς Στρατωνίου και Ολυμπιάδας, και θα έπρεπε και εκεί να ληφθούν ουσιαστικά μέτρα προστασίας των εργαζομένων και του πληθυσμού από τη σκόνη.
Θεωρούμε ότι οι υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ που αδειοδότησαν περιβαλλοντικά και τεχνικά αυτό το έργο έχουν επίσης την ευθύνη της προστασίας της δημόσιας υγείας των κατοίκων και επισκεπτών της Χαλκιδικής, από τις επιπτώσεις του έργου που αδειοδότησαν.

Η συνέχεια στο http://antigoldgr.org/blog/2014/10/23/tremolitis/